İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ülkedeki en popüler iletişim uygulaması Telegram’ın yasaklanmasından İran Devrim Rehberi Hamaney’i sorumlu tuttu. Ruhani, Hamaney’e yakın Yargıdaki muhafazakarlara seslendi, “Bu yasak, demokrasiyle çelişmektedir” dedi.

Ruhani, yasağın arkasında Hamaney’in olduğuna işaret ettiği açıklamada, “Şayet rejimin en üst makamında böylesi sert kararlar alınacak veya insanlar arasındaki iletişim yasaklanacaksa; bunun halka duyurulması gerekir” diye konuştu.

İran, geçen pazartesi Ulusal Güvenlik Politikaları gerekçesiyle internet üzerinden iletişim sağlayan uygulama Telegram’ı yasakladığını duyurmuştu. Uygulama ülkede geniş halk kitlelerine hitap ediyor. Uygulamayı kullananlar arasında siyasilerin yanı sıra resmi ajanslar, şirketler ve üst düzey yetkililer bulunuyor.

İran’da, geçtiğimiz günlerde ülkedeki ekonomik kriz sebebiyle 80 ilde halk gösterileri olarak ortaya çıkan protesto eylemlerinin sonraki süreçte ülkedeki dini otorite karşıtlığına dönmesiyle bu yasak gündeme gelmişti.

Hükümetin politikasının interneti kontrol altına almak değil, güvenli hale getirmek olduğunu kaydeden Ruhani, önceki gün yaptığı açıklamada, Telegram’a getirilen yasak kararının hükümeti tarafından alınmadığını ve kararı onaylamadığını söyledi. İnstagram hesabı üzerinden paylaştığı mesajda kararı eleştiren Ruhani, “Telegram’a erişimin engellenmesi kararı ne hükümet tarafından alındı ne de hükümetin onayıyla uygulandı” ifadelerini kullandı.
İran’da 19 Nisan tarihli kararla ülkedeki tüm resmi kurumların yabancı ülkelerle yapılan yazışmalarda Telegram kullanması yasaklanınca Ruhani ve Hamaney Telegram hesaplarını silmişti.

Ruhani’nin Cumhurbaşkanlığı seçimleri sırasında halka verdiği vaatlerle yasak kararının çeliştiğini ifade eden reformist kanat, eleştiri oklarını Ruhani’ye çevirdi. Aynı şekilde İran halkı da sosyal medya hesapları üzerinden paylaştığı mesajlarla Telegram yasağına sert tepki gösterdi.

Öte yandan birkaç gün önce İran’daki internet sayfalarında Bilgi Teknolojileri Bakanı Muhammed Cevad Azeri Cehrumi’nin istifa dilekçesini verdiğine yönelik iddialar ortaya atıldı. Cehrumi daha önce kapalı kapılar ardında Ruhani’yle yaptığı görüşmesinin ardından Telegram uygulanmasının kapanmayacağı sözünü vermişti.

İran’dan gelen bu açıklamalar internet denetimi konusunda İranlı yetkililer arasındaki anlaşmazlığın boyutunu gözler önüne sermekte. Zira hükümet göreceli de olsa bir serbestlik alanı oluşturmaya çalışırken, Yargıyı elinde bulunduran muhafazakarlar bu yöndeki faaliyetleri eleştiriyor. Ülkede yapılan atamalar arasında Yargı Başkanlığına atanacak kişi doğrudan Rehber Hamaney’in kararıyla belirleniyor.

Yargı, Telegram’ı 2017’nin sonuna kadar “yasaklı gruplar” tarafından atılan mesajlarla ülkedeki protesto gösterilerin düzenlenmesinde rolü olmakla suçluyor.

İran Yargısı, Telegram’ın “ulusal güvenlik” gerekçesiyle “şifre kırıcılarla (VPN) dahi erişimi mümkün olmayacak şekilde kapatılmasına karar verildiğini” duyurdu. Bu kararı ihlal edenler hakkında da ‘yargının kararına karşı gelme suçundan’ işlem başlatılacağını bildirdi. Telegram’ın hali hazırda İran’da 40 milyon kullanıcısı bulunmakta, bu da ülkede her iki kişiden birinin bu uygulamayı kullandığı anlamına geliyor.