Londra-Cenevre/Şarku’l Avsat
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani İranlılara uyarıda bulunarak pazar günü ABD’nin yeni yaptırımlarının yürürlüğü girmesi ile birlikte zor zamanlar yaşayabileceklerini söylerken hükümetin söz konusu yaptırımların etkisini en aza indirgemek için her türlü çabayı göstereceğini belirtti. ABD tarafı ise petrol ihracatına yaptırımlar getirerek İran’a en büyük baskıyı yapmayı hedeflerken öte yandan ekonomisi petrole dayalı olan müttefik ülkelere zarar vermek istemiyor.
ABD, Mayıs 2015’te imzalanan ve İran’ın nükleer programını frenlemeyi amaçlayan nükleer anlaşmadan çekilmesinin ardından İran’a yeni yaptırımlar uygulamaya başlamıştı. ABD’li yetkililer söz konusu yaptırımlar ile İran’ın petrol ihracatını tamamen durdurmak istiyor.
“Halkımızı yakın süreçte zor zamanlar bekliyor”
İran medyasına göre, Ruhani ABD’nin başlatacağı son yaptırımları “yeni bir zulüm” olarak nitelerken hükümetin bunlardan korkmadığını söyledi. Ruhani “Halkımızı yakın süreçte zor zamanlar bekliyor. Önümüzdeki aylar çok sıkıntılı geçebilir ancak hükümet bu sorunları azaltmak için tüm gücünü kullanacak. 4 Kasım 2018 yeni bir ABD zulmünün başladığı tarih ancak İran halkının şunu bilmesini istiyorum ki hükümet ABD’nin tehditlerinden korkmuyor. Hedeflerini gerçekleştiremeyeceksiniz. İran’ın petrol ihracatını azaltamayacak veya tamamen durduramayacaksınız ”ifadelerini kullandı.
ABD’nin İran petrolünü hedef alan yeni yaptırımları 4 Kasım’da yürürlüğe girecek.
İran riyali dolar karşısında büyük değer kaybetti
İran’da geçtiğimiz aylarda yaşam maliyetinin artmasının ardından halk sokağa çıkarak yolsuzluk karşıtı birçok protesto gösterileri düzenlemişti. Halk protestolarda hükümet karşıtı sloganlar atarken ABD’nin yeni yaptırımlarının oluşturduğu tehdit ve mallarını korumak isteyen İranlıların dolara yönelmesi nedeniyle İran riyali dolar karşısında büyük değer kaybetmişti.
İran Pazar günü, kendisine uygulanan yaptırımlarla mücadele stratejisi çerçevesinde petrol satışına başlayacak. Öte yandan İran Petrol Bakanlığının (Shana) internet sitesinin aktardığına göre Petrol Bakanı Bijen Namda Zengene dün yaptığı açıklamada İran enerji borsasında satışa sunulan 280 bin varil petrolün satıldığını ve ilerleyen süreçte 720 bin varil petrolün daha borsada satışa sunulacağını belirtti.
İran, Avrupa ile ticari akışı sürdürmeyi hedefliyor
İran İslam Cumhuriyeti Haber Ajansı’nın (IRNA) aktardığına göre İran Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Mahmud Vaizi dün yaptığı açıklamada Avrupalı güçlerin önümüzdeki hafta İran ile ticareti kolaylaştırmak için özel amaçlı bir tesisi hayata geçireceklerini söyledi. Vaizi, tesisin ABD yaptırımlarının uygulanmaya başlanmasından sonraki süreçte İran-Avrupa arasındaki ticari akışı sürdürmeyi hedeflediğini belirtirken Avrupalı diplomatlar, özel amaçlı tesisin daha iyi bir sistemin inşasına aracı olacağını söyledi. Söz konusu tesis, Sovyetler Birliği’nin soğuk savaş döneminde İran petrolünü hiçbir mali işlem olmaksızın Avrupa malları ile değiştirmek için kullandığı sisteme benziyor.
“Petrol alımı bir anda durdurulamayacak”
Diğer taraftan ABD’li Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton dün yaptığı açıklamada Donald Trump’ın İran’a coğrafi olarak yakın olan ülkelerin İran’dan petrol alımını bir anda durdurmayacağını bildiğini söyledi.
ABD yönetimi İran’dan petrol ürünü alımını azaltan ülkeleri 5 Kasım’da yürürlüğe girecek olan yaptırımların dışında tutulmasını seçeneğini görüşüyor.