Dera/Riyad ez-Zeyn

Suriye’nin Ürdün sınırının en güneyindeki Rukban Kampı’nın aşiret büyükleri ve sivil temsilcileri, aralarında ABD liderliğindeki Uluslararası Koalisyon’un kullandığı Tanf Üssü tarafından korunan 55. bölge sınırındaki el-Celigin kontrol noktasından bir memurun bulunduğu Suriye rejimi temsilcileriyle bir araya geldiler.

Toplantıya ilişkin yayınlanan ön belgeye göre 29 Eylül 2018 Cumartesi günü kampı temsil eden taraflar aralarında anlaşmaya vardıkları maddeleri, Suriye rejimi temsilcilerine sundular.

Şarku’l Avsat’ın bir nüshasına ulaştığı belgeye göre taraflar arasındaki toplantı, rejimin Bedia bölgesinden sorumlu istihbarat bölümü başkanının onayının ardından saat 14: 00’te kampın yakınlarındaki el-Celigim kontrol noktasında yapıldı.

Kampın temsilcileri görüşmede öncelikle kampta acil müdahale ve tedaviye ihtiyaç duyan 150 vakanın durumuna ilişkin taleplerini dile getirdi. Söz konusu vakaların Şam veya diğer şehirlerdeki devlet hastanelerinde tedavi edilmelerini istediler ve rejim hastanelerinde tedavi altına alınacak hastaların güvenliklerinin sağlanmasını talep ettiler. Temsilciler heyeti, Suriye’deki uzlaşı alanlarına benzer şekilde altı aylık bir anlaşma döneminden ise söz etmediler. Heyet ayrıca kampın bulunduğu bölgeye bitişik rejim alanlarına yakın geçici bir tıbbi nokta kurulması çağrısında da bulundu. Buna karşılık rejim heyeti, kamp temsilcilerine el-Celigim kontrol noktası yakınlarında tıbbi bir nokta olduğunu belirtti.

Ön belgeye göre Rukban Kampı’ndaki her bir grubun temsilcisi kapsamlı bir çözüme ulaşmak için kamptakilerin isimlerinin bulunduğu bir tablo hazırlayacaklar. Ayrı programlara göre zorunlu ve yedek hizmetlerden muaf olanlar için belge ve düzenlemelerin sunulmasının yanı sıra rejimin kontrolündeki alanlardaki görevlerine geri dönmek isteyen personel isimlerini içeren ikinci bir liste de düzenlenecek.

Kamp temsilcileri varılan anlaşmanın şartları gereği 1. Ordu’nun, kamptakilerin Celigim’deki hayvanları için barajdan su getirmelerine izin verilmesi ve uzlaşıya varılmasının ardından Tedmur’un köy ve kasabalarından olanların özel araçlarıyla transfer edilmelerinin sağlanmasını istediler. Bölge yetkilileri kampa insani yardım konvoylarının girişini ve yardımların dağıtımını denetleyen görevlilerin güvenliğini sağlama sözü verdi. Kamp temsilcilerinden biri Bedia’dan Suriye’nin kuzeyine silahsız bir şekilde gitmeleri için rota belirlenmesi talebinde bulundu.

Buna karşılık Suriye rejimi heyeti, Rukban Kampı temsilcilerinin taleplerini en kısa zamanda Şam’a iletme sözü verdi. Rejimin onayına ilişkin görüşmenin yapılması için bir toplantı düzenlenecek. Belgeye göre, Suriye rejimi uzlaşı sürecini başlatmak için Rukban heyetinin taleplerini değerlendiriyor.

Rukban Kampı’ndan bazı kaynaklara göre Suriye rejimi bölgelerinden aşiret liderleri ile rejim ordusu komutanları bir araya gelerek varılacak uzlaşıya dair Rukban Kampı’ndakilerin taleplerini görüştüler.

Kaynaklar, Rukban Kampı içerisinde Ürdün’ün oluşturduğu bir sivil meclisin yanı sıra el-Tanf tarafından oluşturulan bir başka yerel meclis olduğunu da doğruladı. Son anlaşmayı yapan kamp temsilcilerinin ‘Devrimci Komandolar Ordusu’ himayesindeki el-Tanf tarafından kurulan meclisin üyeleri olduklarını belirten kaynaklar, son toplantıya Devrimci Komandolar Ordusu’nun 55. bölgenin güvenliğinden sorumlu komutanı ve iki basın ofisi üyesinin yanı sıra Suriye rejimi kontrolü altındaki Bedia’dan subayların da katıldığını belirtti.

Kaynaklar toplantıda Devrimci Komandolar Ordusu temsilcilerinin olma sebebini bölgenin onların kontrolü altında olmasına bağladı. Bununla birlikte Devrimci Komandolar Ordusu’nun müzakerecilerin ulaşacağı kararı destekleyeceğini belirttiler. Tanf Üssü ve 55. Bölgedeki muhaliflerin anlaşmaya karşı olmadıklarını belirten bir kaynak, bu durumun siviller için özel olduğunun düşünüldüğünü ve olası bir saldırıdan zarar görmelerinin istenmediğini kaydetti.

Rukban Kampı’ndaki sivil yönetim sorumlusu Faysal el Hadar, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Kamptaki trajedi ve kötü koşullar, ister Birleşmiş Milletler ister UNICEF olsun, kimsenin sorunların çözümü için müdahale edemediği bir şekilde uzun yıllardır devam ediyor. Kampa yönelik insani ve en basit tıbbi yardımlar bile sınırlı. Açlık, yoksulluk, işsizlik ve hastalık kol geziyor.”

Kamp sakinlerinin kamptaki trajedilerinden kurtulmaları için gerçek bir garantilerin verilmesini istediklerini belirten Faysal el-Hadar, bu garantilerin henüz sağlanamadığının altını çizdi. Anlaşmada belirtilen bölgelerde Suriye rejimi tarafından ihlaller yapılabileceğine dair endişelerin olduğuna dikkati çeken Hadar, kamp sakinlerinden bu anlaşmayı kabul edenlerin çoğunun, rejimin kontrolündeki Humus’un kırsal bölgelerinde ya da yakın zamanda rejim kontrolüne geçmiş bölgelerde akrabaları olan kişiler olduğunun altını çizdi.
Suriye-Ürdün sınırındaki Rukban Kampı sakinlerinin acılarını anlatan ‘Yasak Toprakların Sakinleri’ adlı belgeselin yapımcısı Said Seyf, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte şunları söyledi:

“Rukban Kampı sakinleri, uluslararası toplumun, çektikleri acılara karşı sessiz kaldığı gerçek bir trajediyi yaşıyor. Buraya yaptığım ziyaret sırasında kamp sakinlerinin en temel yaşam ihtiyacı olan suya dahi ulaşmada büyük sıkıntılar yaşadıklarına şahit oldum. Kamptaki insanlar arasında salgın hastalıklar var. Özellikle çölün ortasındaki bu kampta yaşayan çocuklar, tüm sağlık hizmetlerin yoksun bir şekilde yaşam mücadelesi veriyorlar.”

Kamp sakinlerine kampın yaşam koşullarının iyileştirilmesi, eğitim ve sağlık gibi bir çok konuda uluslararası sözler verildiğine dikkati çeken Seyf, “Buradakilere sağlanan yardım kalitesiz. Ancak hayatlarını sürdürmelerine yardımcı oluyor” dedi.