Güney Suriye’deki muhalif gruplar, dün Ruslar ile yeniden başlayan müzakere oturumlarında şartları ağırlaştırdı.

Muhalifler, orta ve hafif silahları muhafaza etmeyi, kontrolleri altındaki alanları yönetmeyi ve Ürdün sınırındaki Nasib sınır kapısının idaresine katılmalarını sağlayacak bir anlaşma talep etti.

Rusya ise Dera’nın doğu kırsalındaki 8 kasaba ile ilgili uzlaşının genişletilmesine yönelik, ağır ve orta silahların teslim edilmesini ve kendileri tarafından terörle mücadele amacıyla kurulan 5. Kolordu’ya katılmalarını içeren bir teklif sundu.

Üç taraflı askeri baskının sürdüğü bir ortamda konuşan Muhalefet Sözcüsü, Ürdün’ün arabuluculuğunun ardından güneybatıda kontrolleri altındaki kasabada ateşkes sağlamak için Rus müzakereciler ile aralarında yürütülen müzakerelerin ardından şöyle konuştu:

“Cumartesi günü sonuç alınamayan ilk oturumun ardından Ruslar, muhalefet ekibinin tamamen teslim olmalarını istedi.”

Özgür Suriye Ordusu’nun (ÖSO) müzakerecilerini temsil eden Merkez Operasyonlar Odası Sözcüsü İbrahim Cevad, Reuters’e verdiği demeçte, “Muhalifler, Ürdün’ün arabuluculuk çabaları sonrasında, dün Rus subaylarıyla görüşmelere yeniden başladı. Ürdün, kuzey sınırında meydana gelen şiddet olaylarından endişe duyuyor ve ÖSO’lu gruplar ile Rusya arasında savaşı durdurmaya yönelik anlaşma sağlamaya çalışıyor” ifadelerini kullandı.

Bir muhalefet kaynağı, müzakere süreci hakkında, Rusya’nın, muhalefetin kontrol ettiği bölgelere rejimin yeniden hakim olmasını sağlamak amacıyla, Doğu Guta, Humus’un kırsal kesimleri ve Güney Şam’daki gibi anlaşmalar yapmaya çalıştığına işaret etti.

Kaynak, “Askeri baskılar, Rusya’nın, muhalif grupların teslim olması ve buradaki seçeneklerini daraltmaları isteğini gösteriyor” dedi. Rejimin savaş meydanlarında uyguladığı askeri baskının, muhalifleri iki seçenekle karşı karşıya bıraktığına dikkat çeken kaynak, bunların “Rus şartlarına uymak ve talep edilen zorunlu hizmet ile ilgili garanti almak ya da savaşa devam etmek” olduğunu söyledi.

Suriye muhalefetinden ‘sınır geçişinin ortak yönetilmesi’ talebi

Fakat Suriye askeri muhalefeti kaynakları, “Teslim olmayı ve rejimin bölgelerimize girmesini reddediyoruz. Ayrıca sınır geçişinin ortak yönetimini talep ediyoruz” açıklamasında bulundu. Kaynaklar Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, muhalif grupların teslim olmayacaklarını vurguladı.

Ayrıca muhalif gruplar, orta ve hafif silahları muhafaza etmelerini, kontrolleri altında olan alanları yönetmelerini, Ürdün sınırındaki Nasib sınır kapısının idaresine katılmalarını ve Rusya’nın rejime yönelik askeri desteğine son vermesini talep ettikleri şartların reddedilmesi halinde savaştan başka bir seçeneklerinin olmadığını ifade ettiler. Kaynaklar, Özgür Ordu’nun, askeri güvenliğin evlerde arama yapmalarına izin vermeyeceğini ve aşağılayıcı şartları kabul etmeyeceğini söyledi.

Suriye resmi haber ajansı SANA’nın aktardığına göre, dün öğleden sonra kayda değer bir gelişme yaşandı. El Jablavi’nin, bölgenin teslim edilmesi konusunda tarafların anlaşmaya varmadıklarını söylediği sırada, Dera’nın kuzeyindeki Tefes kentindeki militanlar, Suriye hükümetiyle uzlaşmayı reddettiklerini duyurdu.

Rus müzakerecisi, güneybatı bölgelerindeki muhalif savaşçılara ait savunma hatlarının ağır bombardıman altında çökmesi ve muhalefetin kontrolü altındaki kasaba ve köylerin birçoğunun rejimin egemenliğini kabul etmek zorunda kalmasının ardından, cumartesi günü açıklanan uzlaşmaların yelpazesini genişletmeye çalıştı.

Ruslar dün, devam eden müzakere sürecinde, “Dera eyaletinde faaliyet gösteren gruplar, sınırlı bir süreliğine hafif silahların kalması ile birlikte, ağır ve orta düzeydeki silahları teslim edecekler. İsteyen kimseler, Rusya’nın radikal gruplar ve DAEŞ ile savaşmak için oluşturduğu Beşinci Kolordu’ya katılacaklar. Ürdün sınırındaki Nasib sınır kapısı, rejime ait gümrüklere ve Göçmenlik ve Pasaport Dairesi’nin idaresine verilecek” gibi bir dizi öneri de bulundu.

Aynı zamanda, Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne göre, söz konusu teklifler arasında şu maddeler de yer alıyor:

“Rus ve rejim polisleri Dera kırsalındaki köylere, ilçelere ve şehirlere konuşlanacak. Rejimin ordusunun şu an muhalif grupların kontrolü altında bulunan köylere, kasabalara ve şehirlere girmemesi koşuluyla, tüm devlet dairelerinin idaresi hükümete bırakılacak. Rusya, Dera iline giriş yapan vatandaş ve savaşçıların kontrol noktalarında tutuklanmamalarını garanti edecek. Ayrıca Beşinci Kolordu, Suriye-Ürdün sınırına ve işgal altındaki Suriye-Golan sınırına konuşlandırılacak. Vatandaşların belirli bölgelere yerleştirilmeleri üzerine yapılacak anlaşma ve zorunlu hizmet meselesi çözülecek. Dera Valiliğine her bakımdan yeni hizmetler sunulacak.”

Ancak muhalefet, bu teklifi “teslimiyet belgesi” olarak görüyor.

Nabulsi: Suriye rejimine güven olmaz

Özgür Suriye Ordusu’nun askeri lideri Albay Halid Nabulsi, savaşçıların moralinin yüksek olduğunu ve bu durumun muhtemel bir saldırıya karşı ÖSO’nun hazır olduğu anlamına geldiğini belirtti. Nabulsi, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Tefes’teki rejim kampanyaları başarısız oldu. İnsanlar ölüme rağmen Özgür Ordu’ya tabi oldular ve kuzeyde hiçbir çıkış olmadığının altını çizdiler. Dera’dan çıkışın tek bir yolu var: Ölüm! Çatışmaya karar verdik” açıklamasında bulundu.

Nabulsi, askeri operasyonların ve hava saldırıları baskısının sona ereceğine dikkat çekerek, “Rus uçakları havada sonsuza kadar kalmayacak ve bir kez indiklerinde, bizden aldıklarını geri alacağız” dedi. Albay Nabulsi, “Dera’nın İkta kasabasında, muhalif gruplarla anlaşmaya varılmasının akabinde haklarında tutuklama kararı olan kişileri zorla silah altına alarak cepheye süren Esed rejimine güven olmaz” şeklinde konuştu.

Müzakere oturumuna paralel olarak, savaş uçakları Dera kırsalını ele geçirmek için döndü ve Dera’nın kuzeybatı kırsalında bulunan Tefes kasabasındaki alanları hedefleyen onlarca baskın düzenledi. Bununla birlikte, rejim ile muhalif gruplar arasındaki çatışmalar sonucunda muhalif bir askeri komutan da dahil olmak üzere 4 kişi öldü.