Rusya ve Çin, Donald Trump yönetimi tarafından yayınlanan ABD ulusal güvenlik stratejisine yönelik raporu kınadı. İki ülke, stratejiyi “Soğuk Savaş zihniyeti” ve “emperyal” olarak niteledi.
Raporda, Pekin ve Moskova için ABD nüfuzuna karşı “iki rakip güç” ifadelerine yer verildi. Raporun ardından Trump, pazartesi günü, “Bugün, yıl boyunca üzerinde çalıştığımız ulusal güvenlik stratejimizi dünyaya sunuyorum. Amerikan etkisine, değerlerine ve zenginliğine meydan okuyan rakiplerimizle ki bunlar Rusya ve Çin, karşı karşıyayız” açıklamasında bulundu. Söz konusu iki ülkeyle ortaklıklar kurmak istediğini belirtti.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying konuyla ilgili “ABD’yi Çin’in hedeflerini kasıtlı olarak çarpıtmaya son vermeye ve Soğuk Savaş zihniyetini terk etmeye çağırıyoruz” açıklamasında bulundu.
Moskova da raporu kınarken, Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov gazetecilere yaptığı açıklamada, stratejide Rusya’nın adının geçtiği kısımları “emperyal” bulduklarını ve “çok kutuplu bir dünyadan hoşnutsuzluğu” gösterdiğini düşündüklerini kaydetti.
Gözlemciler ise raporun Trump’ın Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile gerçekleştirdiği ilk doğrudan görüşmelerin sıcak atmosferini yansıtmadığını, nispeten uyumsuz olduğu görüşünde bulundu.
ABD-Çin gerilimi
Söz konusu raporda Çin ve Rusya’nın “Amerikan gücüne, nüfuzuna ve çıkarlarına meydan okuduğu, güvenliğini ve refahını zayıflatmaya çalıştığı” ifadelerine yer verilmişti. 68 sayfalık raporda Çin’in veri hırsızlığından totaliter rejim özelliklerine kadar birçok başlıkta Pekin yönetiminden duyulan rahatsızlık yer aldı. Ayrıca“Umutlarımızın aksine Çin egemenliğini başkalarının hesapları üzerinde genişletti” ifadesi kullanıldı.
Pekin ise gösterdiği gelişimi “barışçıl” olarak niteleyerek Çin’e ilişkin tanımlamaları gerçekliği çarpıtmaya yönelik nafile çabalar olduğunu savundu. İftira olarak değerlendirdi. Çin Sözcüsü düzenlenen basın toplantısında “Çin, diğer ülkelerin çıkar hesapları üzerinde büyümeye çalışmayacak” diyerek meşru hak ve hedeflerinden vazgeçmeyeceklerini vurguladı.
Trump, geçen kasım ayında Çin’e düzenlediği ilk ziyaretinde resmi törenle karşılanmıştı. ABD Başkanı ve Çinli mevkidaşı arasındaki ilişkiler “dostane” olarak duyurulmuştu. Ancak iki ülke arasındaki ilişkiler başta ticaret olmak üzere birçok konuda halen gergin. Öyle ki Washington, Çin’de üretilen malların araştırılmaya tabi tutulması için daha önce benzeri görülmeyen adımlar attı.
Pekin’in ABD ile Tayvan arasında imzalanan silah satış anlaşmalarına öfkesi sürüyor. ABD’nin ise Pekin’in tartışmalı Güney Çin Denizi’ndeki faaliyetleri konusunda endişeleri mevcut.
ABD-Rusya ilişkileri
ABD Başkanı Trump, raporun yayınlanmasının ardından yaptığı açıklamada Çin’e nispeten Rusya’ya daha az yüklendi. Hatta terörle mücadele alanında Moskova ile kurulan işbirliğine dair övgüde bulundu. Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kendisini telefonla arayarak CIA’nin Rusya’yı uyarması sonucu St. Petersburg’daki olası terör saldırısının ve binlerce ölümün önüne geçildiği için kendisine teşekkür ettiğini hatırlattı.
Trump, Washington’da yaptığı konuşmada Rusların herhangi bir kayıp vermeksizin teröristleri yakalamayı başardığını söyleyerek “Olması gereken budur” ifadesini kullandı.
Trump’ın seçim kampanyasına Rus müdahalesi ile ilgili dava ise ABD’de görülmeye devam ediyor. Dava kapsamında, 2016 başkanlık seçimlerinde Trump ve Moskova arasında olası bir ilişkinin varlığı soruşturuluyor. Trump ise kendisine yöneltilen suçlamaları reddediyor.
Ancak ABD’nin yeni ulusal güvenlik stratejisi, Rus nükleer silahlarının ABD için büyük bir tehdit oluşturduğuna dair ifadeler içeriyor.
Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov ise yaptığı açıklamada rapora dair olumlu noktalara değindi. Peskov, “Moskova, tarafların yararı olan hususlarda Amerikalı dostlarımız hazır olduğu müddetçe işbirliğini arzuluyor” ifadelerini kullandı.