Şarku’l Avsat, Kuneytra kırsalında Şam ile muhalif gruplar arasında yapılan anlaşma metnine ulaştı. Buna göre Rus polisi Suriye rejim güçleri ile birlikte Şam ve Golan arasındaki bölgeye konuşlanacak. Tel Aviv ile Şam arasında anlaşmanın yeniden sağlanması için İran yandaşları bölgeden ayrılacak.

Cuma günü Rusya ile muhalifler arasında imzalanan anlaşmaya göre muhalifler ve siviller Golan Tepeleri yakınlarında bulunan Kuneytra’dan tahliye edilmeye başladı ancak birkaç bin kişiden bahsedilmesine rağmen tahliye edilecek kişi sayısı hakkında net bir açıklama yapılmadı.

Dera’yı ele geçiren hükümet güçleri Pazartesi günü muhaliflerin kontrolündeki Kuneytra’da muhaliflerle anlaşma yaptılar.

Muhaliflerin önerileri

Rusya ile Kuneytra’daki muhalif örgütler arasında süren müzakerelerde muhaliflerin önerileri şöyleydi:

1-Ateşkesin sağlanıp her iki tarafın pozisyonlarının belirlenmesi

2-1974 anlaşmasına göre “Özgür Ordu”nun sahip olduğu ağır silahların yeniden konumlandırılması.

3- Sivil bir heyetin gözetimi altında geçişlerin düzenlenmesi

4- Devlet kurumlarının yeniden yapılandırılması ve korunması güvencesi

5-Sivilllerin güvenli bir şekilde tutuklanmadan geçişlerini kolaylaştırmak için koridorların açılması

6- Uluslararası gözetim altında insani yardım örgütlerinin girmesi

7- Suriye’nin kuzeyine yani Fırat Kalkanı’na gitmek isteyenlere izin verilmesi

8- Tıbbi personelin ve insan hakları kuruluşları mensuplarının ve sivil savunma unsurlarının korunması

9-Yerlerinden edilmiş insanların güvenli bir şekilde dönebilmeleri için bölgeden Hizbullah güçlerinin çıkarılması

Son anlaşma

Rejim güçlerinin Dera’nın kırsal kesimlerinde ilerleme kaydetmeleri ve Kuneytra’nın da ele geçirilmesinden sonra Rusya, muhaliflerin taleplerini kabul etmedi. Yapılan görüşmelerin ardından Rusya ile muhalifler arasında şu anlaşmaya varıldı.

1-Akşam saat 7’den başlayarak derhal ve şartsız ateşkes

2- Eğer kalmak istenirse durum iki şekilde çözülecektir:

a-Genel af ile muhaliflerin ve sivillerin kovuşturmaya uğramaması. Meydan idamları gerçekleştiren kişilerin yargılanması ancak diğer tutukluların yargısının ertelenmesi

b- Müzakere heyetiyle yapılan anlaşma boyunca ağır ve orta dereceli silahların teslim edilmesi

3-1974 Anlaşmasına göre silahtan arındırılmış bölgeye Rus polislerin eşliğinde 61 ve 90. Tugayların girmesi

4-Kuzey ve güney bölgelerinde müzakere heyeti tarafından yapılacak giriş ve koordinasyon mekanizması

5- Memur ve üniversite öğrencileri genel aftan sonra yine eski mevkilerine geri dönecekler. İdlib’e gitmek isteyenlere ise sadece tabanca izni verilirken daha iyi bir anlaşmaya ulaşmak için müzakereler sürüyor.

6-Tutukluların durumunu izlemek için bir komisyon kurulması

7-İfade hürriyeti güvencesi

Anlaşmada 6 ve7.maddelerin gelecek müzakerelerde tartışılması kararlaştırıldı.

8- Otobüsler Baas kentinden sabah saat 10’da geçiş noktalarından Kunaytra ve Kahtaniye bölgelerine girecek ve oradan BM noktasına gelerek Reyhanlı’ya ulaşacaklar.

9- Denetim formaliteden yapılacak ve bagaj ile özel eşyaların geçişine izin verilecek.

10- Uzak bölgelerden İdlib’e gitmek isteyenler otobüsle gönderilecek

11-Yukarıdaki maddelerin tümü sözleşmenin ilk aşaması olarak kabul edilecek ve ikinci aşama, yukarıdakilerin tamamlanmasından sonra kararlaştırılacaktır.

Sınırda ülkelerin birleştiği yer olan Kuneytra, stratejik öneme sahip bir bölgedir. Şam’a 67,Ürdün’e 60, Filistin’in Nablus kentine 30 kilometre ve Lübnan’a da 20 km uzaklıktadır. Yine Golan’da bulunan Harmun zirvesi 2814 m. yüksekliğiyle Suriye’nin en yüksek noktası.

Suriye’de yer alan Golan’ın alanı 1860 km karedir. 1260 km karelik alanı ise 1967’den beri İsrail işgali altındadır.

2011 yılından önce Golan ile Şam arasında UNDOF’un 2014 yılına kadar 1250 unsuruyla bulunduğu teftiş noktası vardı. Bu güç 1973 yılında İsrail ile Suriye arasında yaşanan savaştan sonra 1974’te imzalanan ateşkesin uygulanması amacıyla buradaydı. Anlaşmanın içeriğinde kuzeyden güneye doğru bir tampon bölgenin belirlenmesi vardı. Tampon bölge sonrasında ise tarafların imzaladığı Cenevre sözleşmesine göre BM gözlemcilerinin bulunduğu silahlardan arındırılmış bölge bulunmaktaydı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Rusya ile muhalifler arasında yapılan anlaşmalar ile İsrail- Rusya ve İsrail-ABD arasında yapılan görüşmelerden sonra bölgede Rusya gözetiminde yeniden ateşkese dönülmesinde mutabakat sağlandı.

Anlaşmalar Rus ordusunun desteklediği rejim ordusunun DEAŞ’a bağlı “Halid Ordusu”nu takibata izin veriyor.

Anlaşmaya göre rejim güçlerinin Güney Suriye’ye geri dönmesiyle muhalifler 11 maddelik yazılı bir anlaşmayı imzaladılar. Bu anlaşmanın içeriği şöyle;

1-Yasalar dışında protesto eylemleri gerçekleştirmemek ve ayaklanmalara karışmamak.

2-Sabotaj eylemleri yapmamak

3- Mezhep çatışmasını körüklememek

4-Siyasi ya da askeri liderlerden biri olan silahlı kuvvetlere, iç güvenlik güçlerine ya da müttefik güçlere karşı herhangi kötü bir söz söylememek

5- Siyasi ya da askeri liderlerden herhangi birine kötü bir şey yazmamak.

6-Güvenliği etkileyen herhangi bir eylemi yerine getirmek için internet veya iletişim araçlarını kullanmamak

7-Ruhsatsız silah ve mühimmat bulundurmamak

8-Silah, mühimmat veya herhangi bir askeri teçhizatta kaçakçılığı, taşımacılığı veya ticareti gerçekleştirmemek.

9- Patlayıcı bulundurmamak

10– Silahla veya başka bir şekilde orduya, müttefik kuvvetlere veya kamu kurumlarına karşı terör eylemlerine katılmamak.

11-Güvenlik yetkililerine, güvenliği etkileyen her şeyin derhal rapor etmek

Anlaşmayı imzalayan kişi ordu temsilcisi önünde “anlaşmanın herhangi bir maddesinin ihlali halinde güvenirliliğinin bittiğini ve soruşturulabileceğini kabul ederim” ifadelerini kullanmaktadır.