Moskova, Filistin’in iç karışıklıklarını çözüme kavuşturmanın ve uzlaşı çabalarının başarısının önemine vurgu yaptı. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov, Hamas Hareketinin Siyasi Büro üyesi Musa Ebu Merzuk ile gerçekleştirdiği görüşmede “Filistinlilerin ‘Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) siyasi programları temelinde birleşmesi, Filistin halkının bağımsız bir Filistin Devleti kurma isteklerinin gerçekleşmesinin bir şartıdır” dedi. Hamas yetkilisi, Filistin Başbakanı Rami el-Hamdallah’ın Gazze Şeridi’ndeki konvoyunun bombalanmasına dair de Ruslara brifing verdi.
Ebu Merzuk’un Moskova ziyareti, geçtiğimiz Cuma günü İsrail güçlerinin yüzlerce Filistinliye yönelik başlattığı saldırılarla eş zamanlı olarak gelişti. Moskova, Filistinli ve İsrailli taraflara “tırmanıştan kaçınma” çağrısı yaparken, Gazze’de ayrım gözetilmeksizin sivillere karşı gerçekleştirilen saldırıları da kınadı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yayınlanan bir bildiriye göre taraflar, Ortadoğu’daki siyasi gelişmeleri ve çözümü engelleyen sorunları ele aldı. Görüşmede, “en yakın zamanda bir Filistin uzlaşısına ulaşmak için büyük bir çaba sarf edilmesi” gerekliliğine dikkat çekildi. Bu bağlamda Moskova, “Filistinlilerin, FKÖ siyasi programları temelinde birleşmesinin önemine” değindi. Rus yetkili ayrıca, Filistinlilerin birliğinin, Gazze Şeridi’nin ekonomik ve yaşamsal koşullarını iyileştireceğini belirtti.
Moskova, İsrail ordusunun “Büyük Geri Dönüş Yürüyüşüne” karşı aldığı tedbirlerin çok sayıda Filistinlinin ölmesine yol açmasından dolayı duyduğu endişeyi dile getirdi. Ayrıca taraflara, tırmanışı azaltma ve sivillerin daha fazla acı çekmesine neden olacak adımlar atmaktan kaçınma çağrısı yapıldı.
Bu çerçevede Moskova geçtiğimiz Cuma günü İsrail’in eylemlerini kınarken, Gazze’de sivillere karşı aşırı ve rastgele güç kullanımını da eleştirdi.
Öte yandan Bogdanov ve Ebu Merzuk arasındaki görüşmede, uzlaşma çabalarını ilerletme ihtiyacı masaya yatırıldı. Bu bağlamda Hamas’ın Siyasi Büro üyesi Musa Ebu Merzuk Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Rusya’nın ‘Hamas’ın mevcut durum dolayısıyla ortaya koyduğu çabalar” hakkındaki düşünceleri ve uzlaşı çabalarını engelleyen sebepler üzerinde durdu. Ebu Merzuk, Gazze Şeridi’nde Başbakan Rami el-Hamdallah’ın konvoyunun geçişi sırasında gerçekleşen patlamanın ardından Filistin yönetiminin, uzlaşı yolundaki atılan eski adımlarını iptal ettiğini vurguladı. Görüşmede, saldırının militan gruplar tarafından yapıldığını gösteren işaretlere değindiklerini söyleyen yetkili, bu saldırıyı yöneten ve destekleyenlerin uzlaşı adımlarını da havaya uçurmaya çalıştığını ifade etti. Ebu Merzuk, saldırıyı gerçekleştiren militan grubun, güvenlik birimlerine bağlı olduğuna dikkati çekti.
Musa Ebu Merzuk, ziyaretin “Rusya’nın bölgede aktif bir rol oynadığını ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) üstlendiği rolünü” ortaya koymayı amaçladığını vurguladı. “İsrail destekçisi ABD’nin rolü karşısında Rusya’nın oynadığı rol önemli” diyen Ebu Merzuk, “Büyük Geri Dönüş Yürüyüşünün” başarıya ulaşması için çalışmaların devamlılığının da önemli olduğunu söyledi. Hamaslı yetkili ayrıca, 15 Mayıs’taki Nekbe gününde gerçekleştirilecek yürüyüş için dünyadaki tüm Filistinlilerin koordine olmasının gerekliliğine de çağrı yaptı.
Diğer taraftan uzlaşı çabaları kapsamında Mısır’ın merkezi rolüne değinilirken, Rusya’nın da paralel bir rol oynadığı ifade edildi. “Direniş silahına” dikkati çeken Ebu Merzuk, bunun herhangi bir seviyede olmadığını söyledi. Hamaslı yetkili, “Bu durumun Gazze Şeridi’nde yaşanması ne anlama geliyor? Zira durum, Gazze’de işgalcilerin varlığının bulunmaması dolayısıyla, Batı Şeria’dan farklı” ifadelerini kullandı.
Ebu Merzuk, Ulusal Konsey’in 30 Nisan’da Ramallah’ta toplanması çağrısını da eleştirdi. Çağrıyı “siyasi açıdan tehlikeli” olarak nitelendiren Musa Ebu Merzuk, “Bu durum, FKÖ’nün “Filistin halkının meşru bir temsilcisi olması” durumunu zedeleyecektir” dedi. Konsey’in bu yolla sayısal bir yetkiye ulaşamayacağını söyleyen Hamaslı yetkili, onlarca eski konsey üyesinin sınır dışı edildiğinin ve yerlerine yasadışı bir şekilde yeni kişilerin getirildiğinin altını çizdi.
Öte yandan Rusya, İsrail ve Filistin arasında doğrudan müzakerelerin başlaması gerektiğine dikkati çekerken, bir Filistin- İsrail zirvesine ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu yineledi. Rusya’nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilci Yardımcısı Vladimir Safronkov, geçtiğimiz Cuma günü olağanüstü toplanan BMGK oturumunda, Filistinliler ve İsrailliler arasında Kudüs de dahil tüm nihai konulara dair doğrudan müzakereye ihtiyaç duyulduğunu belirtti. Ortadoğu’daki çözümün, uluslararası kanunlar, BMGK kararları ve Arap Barış Girişimi uyarınca belirlenen temellere dayalı olması gerektiğini söyledi.
Safronkov, Rusya’nın geçtiğimiz yıl “Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu mevcut durumu bozmayı amaçlayan bir toplantıda bir araya getirmek” için çaba sarf ettiğini, ancak bu çabaların İsrail tarafından boşa çıkarıldığını vurguladı. Rus yetkili, Moskova’nın İsrail ve Filistin liderlerini buluşturacak bir platform sunmak konusunda hazır olduğunun da altını çizdi.