Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov dün başkent Moskova’da, Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim ile görüştü. Batının Suriye’ye yönelik yapılması muhtemel askeri operasyona karşı tavrı ve İdlib’e yönelik koordinasyon kurma üzerine yoğunlaşılan görüşmede, Rusya tarafından Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönüşü için hazırlanan plan da ele alındı.

Görüşme sonrası düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Lavrov, Moskova’nın Dışişleri ve Savunma Bakanlıklarının iletişim kanalları aracılığıyla batı ülkelerine, Suriye’ye yönelik askeri operasyon başlatmak için kimyasal silah iddialarını bahane olarak kullanmanın geniş tepkilere yol açacağı uyarısını yaptığını belirtti. Lavrov açıklamasında, “Batı ülkelerine ateşle oynamalarının tehlikeli olduğunu açıkça söyledik” dedi.

ABD, İdlib’deki “terörle mücadeleyi” akamete uğratıyor

ABD tarafından yöneltilen son tehditlerin, İdlib’deki terörle mücadeleyi akamete uğratmayı hedeflediğini dile getiren Lavrov, “Şam yönetimiyle birlikte İdlib’deki durumun çözüme kavuşması için gerekli adımları atıyoruz. Nusra Cephesi’nden ayrılmayı kabul eden gruplarla geniş bir anlaşma alanı oluşturuyoruz” dedi.

“Nusra Cephesi ve diğer terör gruplarının, Suriye hükümeti güçleri ve Hmeymim askeri üssüne saldırı gerçekleştirmeye devam etmesinin kabul edilemez” olduğunu söyleyen Rus bakan, terörle mücadelede kaydedilen ilerlemeler, insani sorunlara getirilen çözümler ve mültecilerin dönüşü için gerekli koşulları sağlama çalışmalarının, batılı ülkeleri yeterince eğlendirmediğini ifade etti.

Ilımlı ve radikal gruplar en kısa zamanda ayrışacak

İdlib’deki ılımlı grupların radikal gruplardan ayrıştırılması çalışmaları için belirli bir süre vermeyen ve bu işin Ankara tarafından yürütüldüğüne işaret eden Lavrov, “Moskova ve Ankara, bu işin başarılı bir şekilde halledilmesi için belirli bir süre vermiyor. Ancak en kısa zamanda bunu yapmalıyız” dedi.

ABD, Şam yönetimine paralel bir devletleşme kuruyor

Basın açıklamasında, ABD’nin Suriye’deki faaliyetlerine de değinen Lavrov, Rakka yakınlarındaki el-Rekban mülteci kampının kapatılarak mültecilerin yeniden şehirlere dönüşü için geri sayımın başladığını bildirdi. Ancak, Rusya’nın ABD tarafından Fırat Nehri’nin batısında henüz Suriye krizi çözüme kavuşturulmadan altyapı çalışmaları yapılması ve Şam yönetimine paralel devlet kurumlarına benzer kurumlar kurmasından endişe duyduğunu ve bu adımların Suriye’nin bölünmesine sebep olabileceğini belirtti.

ABD’nin Suriye’deki varlığının sadece askeri gerekçeleri olmadığını iddia eden Lavrov, “ABD’li dostlarımız Fırat Nehri’nin doğu yakasını aktif bir şekilde geliştirerek, altyapıyı, toplumsal ve ekonomik kurumları yeniden imar ediyor. Hatta hükümet kurumuna benzer yerel kurumlar oluşturuyor” ifadelerini kullandı.

Muallim: Kararımız İdlib’i teröristlerden kurtarmak

Basın toplantısında söz alan Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim ise batılı ülkeleri, “Suriye halkına saldırmaması” konusunda uyararak, “Suriye hükümetinin kararı İdlib’i ve diğer tüm bölgeleri teröristlerden kurtarmaktır” dedi.

Gelinen aşamada, Suriye’nin yeniden imarı ve mültecilerin dönüşü gibi konular üzerinde durulmasının doğal olduğunu söyleyen Muallim, “Rusya da önceliğini bu konuya veriyor” şeklinde konuştu.

Rusya ve Suriye’nin, mültecilerin dönüşüne ilişkin ortak çalışmalarına da değinen Muallim, “Batı ülkeleri mülteciler konusunda yardım etmek istiyorsa, Suriye’nin yeniden imarı için gerekli şartları oluşturmalı. ABD’nin Suriye’deki varlığı gayrimeşrudur” ifadelerini kullandı.

Açıklamasında, İran ile Suriye hükümeti arasındaki ilişkiler hakkında da konuşan Muallim, “İran ile ilişkilerimiz İslam devriminden beri değişmemiştir. İran, Suriye’deki teröre karşı savaşın esas ortaklarındandır. Onlarla olan ilişkilerimizi derinleştirmeye devam edeceğiz” diye konuştu.

Siyasi çabalar

Öte yandan, Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Mikhail Bogdanov, muhalefetin Yüksek Müzakere Kurulu (YMK) Başkanı Nasır el-Hariri ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde, Suriye’ye ilişkin 2254 sayılı uluslararası karar çerçevesindeki siyasi çözüm sürecini ele aldı.

Konuya ilişkin Rusya Dışişleri Bakanlığı “Bogdanov ve Hariri arasında gerçekleşen görüşmede, DEAŞ ve Nusra başta olmak üzere bütün terör gruplarının Suriye topraklarından uzaklaştırılması gerektiğine vurgu yapıldı” denildi.

Açıklamaya göre, görüşmede Suriye’nin toprak bütünlüğü ve egemenliği vurgulanarak, hükümet ile yapıcı muhalefet arasında ulusal uzlaşı, Soçi konferansının ön gördüğü anayasa komitesinin kurulması ve mültecilerin ülkelerine dönüşü için uygun ortam sağlanması çalışmaların başlaması gerektiğinin altı çizildi.

Zaharova’dan önemli uyarı

Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, İdlib’de Suriye’nin diğer bölgelerine benzer anlaşmalar yapılması ve Nusra Cephesi’nin uzaklaştırılması konusuna temas edilmemesine rağmen Bakanlık Sözcüsü Maria Zaharova, Suriye muhalefeti ile yapılan görüşmelerin İdlib’deki terör gruplarının uzaklaştırılmasını hızlandırmayı hedeflediğini söyledi.

Zaharova, haftalık basın toplantısında, “ABD ve müttefiklerinin, 24 saat içinde Suriye’ye saldırı gerçekleştirecek uluslararası bir güç oluşturabileceği” uyarısını yaptı.

Suriye’ye operasyon gerçekleştirmesi muhtemel askeri gücün İngiltere, Fransa ve ABD’den oluştuğuna dikkat çeken Zaharova, “Söz konusu askeri güç, 380 füze taşıma kapasitesine sahip 70 savaş uçağına sahip. Bu güç Ürdün, Kuveyt ve Girit Adası’nda konuşlu” bilgisini verdi.

Batı ülkelerinin kimyasal silah iddialarını ispat etmenin imkansız olduğunu söyleyen Zaharova, “Buna rağmen bombardıman yapılırsa her seferinde hesap vermekten kaçamazlar” şeklinde konuştu.

Rusya’nın yoğun diplomatik görüşmeleri devam ederken, Rus Savunma Bakanı Sergey Şoygu da, Türk mevkidaşı Hulusi Akar ile bir araya geldi. Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, “İkili, bölgesel güvenlik ve Suriye’deki son gelişmeleri ele aldı.” Açıklamada, görüşmenin İdlib’deki uzlaşı noktalarına yoğunlaştığı vurgulandı.

Askeri gelişmeler

Diğer yandan, Rusya Savunma Bakanlığı, yarın, Akdeniz’de geniş kapsamlı bir askeri tatbikat gerçekleştireceğini duyurdu. Rus analistlere göre, bu tatbikat batılı ülkelerin bölgeye yığınak yaparak Suriye’ye askeri operasyon düzenlemeye hazırlanmasıyla doğrudan ilişkili.

Bakanlığın açıklamasına göre, söz konusu askeri tatbikata 25 savaş gemisi ve hücum botunun yanı sıra, füze savunma sistemine sahip Marshall Oustinov gemisi de katılacak.

Tatbikatın hava gücü kısmında ise 30 intikal uçağı ve savaş uçakları yer alacak. Askeri tatbikata katılacak savaş uçakları arasında “füze taşıyan Tu-160”, “Tu-142 İnca”, “denizaltılara karşı L-38”, “Su-33” ve “deniz kuvvetlerine tabi Su-30 SM” tipi savaş uçakları yer alıyor.