Vali olarak siyasi sahneye adım atmasında yirmi yıl sonra Devlet Başkanı olan Şi Cinping’in adı ve yeni açıkladığı ideolojisi, Çin Komünist Parti (ÇKP) Tüzüğü’ne dahil edilerek, komünist Çin’in kurucusu Mao Zedong’un ardından yaşarken adı belgeye giren ilk Çinli lider oldu.
Devlet Başkanı Şi, ÇKP tarafından her beş yılda bir düzenlenen ve sonuncusu Ekim ayında gerçekleştirilen genel kongrede, ÇKP Genel Sekreteri olarak ikinci bir dönem kazanarak, Mao Zedong’dan bu yana benzeri görülmemiş bir güce sahip oldu.
Şi’nin babası Şi Çongşün’e 16 yıl politik zulüm
Şi’nin babası Şi Çongşün, parti ve devletin eski bir lideriydi. 1930’lu yıllarda henüz 21 yaşını doldurmadan Çin’in devrim üslerinden biri olan Sha’anxi-Gansu Sınır Bölgesi Hükümeti’nin başkanlığına seçilen Şi Çongşün, Mao Zedung tarafından ‘Halktan gelen bir halk lideri’ olarak nitelendirilmişti. 1962 yılından itibaren Şi Çongşün, Mao Zedong’la ters düşmeye başlayınca yaklaşık 16 yıl politik zulme maruz kaldı.
Şi’nin ÇKP üyeliği engellendi
ÇKP’nin önde gelen isimlerinden olan babasının, Kültür Devrimi döneminde Mao Zedong’la ters düşüp ceza alması nedeniyle çocukluğunun yedi yılını kırsal bir bölgede zor şartlarda geçiren Şi, birkaç kez ÇKP’ye üye olmaya çalıştıysa da, babasının geçmişi nedeniyle bu isteği geri çevrildi.
Şi Çinping’in ailesi, babasının maruz kaldığı baskılar nedeniyle çok acı çekse de, Çinping 1974 yılında ÇKP’ye üye olmayı başardı ve partinin birçok kademesinde görev yaparak en sonunda da zirveye ulaşmayı başardı.
Kariyerine 1969 yılında ilçe düzeyinde parti sekreteri olarak başlayan Şi, 1999 yılında Fucien eyaleti Valisi olarak göreve geldikten sonra, Zhejiang eyaletinin Parti başkanı olarak atandı ve 2007’de Şanghay Siyasi Bürosu Daimi Komitesi Başkanı olarak göreve geldi.
Başkanlık yetkilerini kısıtlamak istedi
Mao’nun feci ekonomik kampanyaları ve 1966-1976 yılları arasındaki kanlı kültür devrimi yüzünden, Komünist Parti liderliği, Siyasi Büro Daimi Komitesinin yetkilerini genişleterek, Başkanlık yetkilerini kısıtlamak istedi. Bu adım, bir liderin elindeki siyasi iktidarın artmasına katkıda bulundu. Ancak bazı alanlarda siyasi kararın yokluğuna da neden olarak, kirliliğin artmasına, yolsuzluğa ve sosyal huzursuzluğa yol açtı.
Çin’de kendisine ‘Şi Amca’ denilen Çinping, 2013 yılında göreve geldiğinden beri gelenek ile çatışsa da, şu an ülkeye tam olarak hakim ve icraatları oldukça beğeniliyor.
Göreve geldiğinden beri yolsuzlukla mücadele konusuna önceleyen Şi, en güçlü lider olmak için partisine aktif olma çağrısında bulundu.
“Halkın hükümeti, halkın sözünü unutmamalı”
Çinping, 2000 yılında ortaya çıkan 10 milyar dolarlık kaçakçılık skandalı sonrasında verdiği bir röportajda, yolsuzlukla mücadele ve parti liderliğini sürdürmenin onun için önemli konular olduğunun altını çizerken, ülkede yolsuzluğun ortadan kaldırılması sözünü de verdi. Ancak sorunu ele almak için siyasi bir reformu kararı alan Şi, kamu denetimi ve siyasi istişare sistemi ile tek parti yapısı çerçevesinde çalışılacağını bildirerek, “Halkın hükümeti, halkın sözünü unutmamalı. İnsanlara hizmet etmek için elimizdeki gelen her şeyi yapmalıyız” dedi.
Şi’nin fotoğrafları, bugün bütün Çin gazetelerinin ilk sayfalarında yer alırken, akşam haberleri onun başarı haberleri ile başlıyor, hediyelik eşya satan dükkanlarda ise Mao’nun yanında onun fotoğraflarının yer aldığı eşyalar satılıyor.
Şi Cinping’in kızı ABD öğrenim görüyor
1987 yılında, Çin’de sevilen bir ses sanatçısı olarak tanınan Peng Liyuan ile ikinci evliliğini yapan Cinping’in bu evliliğinden olan kızı ise ABD’de Harvard Üniversitesi’nde öğrenim görüyor.
2012’nin sonunda Çin Komünist Partisi’nin liderliğini ve 2013 başlarında devlet başkanlığını devraldığından beri, gücünü arttıran Şi, internet üzerindeki herhangi bir muhalif eleştiriyi sert bir şekilde bastıracak yasanın yanı sıra, insan hakları savunucuları için de sert cezalar getirdi.
“Buharlı kek” benzetmesine iki yıl hapis
Kendisine karşı alay içeren herhangi bir tavır ve söze tahammül edemeyen Şi, sosyal paylaşım sitelerinde, kendisini Winnie the Pooh karakterine benzeten tüm yorumları sildirdiği gibi, kendisine ‘buharlı kek’ benzetmesi yapan bir kişi de iki yıl hapis cezasına çarptırıldı.