Sıkıntılı Afrika’nın Boynuzu bölgesindeki diplomatik ilişkilerin tanık olduğu yeni bir normalleşme adımında Somali Devlet Başkanı Muhammed Abdullah Fermacu, 15 yıl süren diplomatik bir aradan sonra yeni bir sayfa açılması için 3 günlük ziyaret kapsamında Eritre’nin başkenti Asmara’ya gitti.
Eritre ile Etiyopya arasında, 9 Temmuz’da, 1998 ile 2000 arasındaki son çatışmalarından bu yana iki ülke arasındaki yaklaşık yirmi yıllık savaşı sona erdiren ortak bir bildirinin imzalanmasıyla ortaya çıkan yakınlaşmadan günler sonra gerçekleştirdiği ziyaretinin ilk gününde Fermacu, halkın da katıldığı resmi bir törenle karşılandı.
Eritre Cumhurbaşkanı Isaias Afewerki ile ortak sorunları tartışmak için müzakereler başlamadan önce, iki ülkenin bayraklarını ve iki liderin fotoğraflarını taşıyan yüzlerce Eritreli, Fermacu ve beraberindeki heyeti karşılamak için başkent caddelerine çıktı.
Somali Devlet Başkanı’nın sözcüsü Abdunnur Muhammed, Twitter’dan yayınladığı mesajında “Somali, Eritre ile ilişkilerinde yeni bir sayfa açmaya hazır. Bölgesel işbirliği, Afrika Boynuzu’ndaki ilerlemenin anahtarıdır” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Eritre Enformasyon Bakanı Yemane Gebremeskel, iki liderin müzakerelerin başında bir zirve gerçekleştirdiğini açıkladı. Somali Başkanı’na eşlik eden heyetin enformasyon, kültür, turizm, ulaşım ve dışişleri bakanlarından oluştuğunu belirterek, Fermacu’nun turu sırasında çeşitli şehirleri ziyaret etmesinin planlandığını söyledi. Eritre’nin Japonya Büyükelçisi Stefanos Afewerki ise Twitter hesabından, ziyaret hakkında “Afrika Boynuzu’nda değişim rüzgarları esmeye devam edecek” yorumunda bulundu.
İki ülke arasındaki ilişkiler, Asmara’nın, Somali hükümetini devirmeyi amaçlayan el-Kaide’ye bağlı eş-Şebab Hareketi’ni desteklediğine yönelik bir suçlama nedeniyle gerilmişti. Bu suçlamalar nedeniyle, Birleşmiş Milletler, 2009’dan bu yana Eritre’ye, silah ambargosunun yanı sıra mal varlığının dondurulması ve siyasi ve askeri yetkililerin seyahat etmelerinin yasaklanması yönünde yaptırımlar uyguladı. Ancak, Asmara kendisine yönelik suçlamaları sürekli olarak reddetti. Öte yandan BM uzmanlarının son raporlarında da Asmara aleyhinde kanıt gösterilmedi.
Etiyopya, günler önce BM’e Eritre’ye yönelik yaptırımları kaldırmak için resmi bir talepte bulundu. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ise bu yaptırımların artık haklı olmayacağını ima etti.
Öte yandan ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, ABD’nin başkenti Washington’da, Beyaz Saray’da Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed ile yaptığı toplantıda, ABD’nin Etiyopya halkı ile uzun süreli ortaklığını vurguladı.
Mike, Ahmed’in geçtiğimiz Nisan ayında Etiyopya Başbakanlığı görevini üstlenmesinden bu yana “insan haklarına saygıyı geliştirme, ticari iş ortamını reforme etme ve Eritre Devleti’yle barış yapmaya yönelik “tarihi reform çabaları” na övgüde bulundu.
Etiyopya Başbakanı Abiy’in makamı tarafından Pazar günü yapılan açıklamaya göre Mike ayrıca, Etiyopya liderliğini Afrika Boynuzu’ndaki bölgesel çatışmaları çözmeye ve ABD ile Etiyopya arasındaki ticaret ve yatırımları geliştirmeye de teşvik etti.
Etiyopya resmi haber ajansının haberine göre, iki tarafın ortak değerlerini ve önümüzdeki günlerde daha güçlü bir ortaklık kurma taahhüdünü vurguladığı belirtildi. Ahmed, Kuzey Amerika’daki Virginia Eyaleti’ndeki Etiyopyalı Müslümanlar’a yaptığı konuşmada, “Sevgi, affetme ve uzlaşma idealleri, Etiyopya’da barış, demokrasi ve refahın sağlanmasının temelidir” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Şarku’l Avsat’a konuşan yerel makamlar, Nahda Barajı projesinin müdürü mühendis Simegnew Bekele’nin cenaze töreninin bugün, Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da düzenleneceğini söyledi. Cenazeyi organize eden heyet, cenaze töreninin ailelerin, akrabaların ve hükümet yetkililerinin katılımıyla öğleden sonra saat birde Addis Ababa’daki bir katedralde düzenleneceğini söyledi. Ayrıca cenaze töreninin, kalkınma ve gelişme için mücadele edenlerin en önde gelenlerinden biri olan Bekele’nin saygınlığına uygun bir şekilde gerçekleştirileceğini belirtti.
Yüzlerce Etiyopyalı, 4 milyar dolarlık Nahda Barajı projesinin yöneticisi Bekele’yi öldüren şahsa kısas uygulanması çağrısında bulundu. Söz konusu cinayet, Başbakan Abiy’in hükümeti için siyasi etkiler oluşturabilecek bir olay olarak görülüyor.
Yetkililer, Bekele’yi Perşembe günü başkentin ana meydanında arabasının içinde başından vurulmuş bir halde ölü olarak bulmuştu. Bu olay halkın protestolarına yol açmıştı.