Sudanlı yazar Abdulgani Keremullah’ın eşi Rehab, başta ekmek olmak üzere, tüketim mallarındaki artış nedeniyle düzenlenen barışçıl gösterilere katıldığı gerekçesiyle geçtiğimiz Ocak ayından bu yana gözaltında tutulan kocasının yokluğuna rağmen nispeten kararlı görünüyor.
Sudan güvenlik güçleri, muhalifler tarafından düzenlenen protesto gösterilerine katıldıkları sebebiyle onlarca siyasi lideri, aktivisti ve vatandaşı gözaltına almıştı. Bu bağlamda Rehab ve Sudan güvenlik güçleri tarafından gözaltına alınan 90 kişinin anneleri, eşleri, babaları ve kardeşleri 24 Şubat’ta gazetecilere açıklamada bulundu. Sanıkların yakınları yaptıkları açıklamada, güvenlik birimlerine, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’ne (UNHCR) ve parlamentoya çok sayıda dilekçe gönderdiklerini söylerken, birçok avukatın sanıklar adına başsavcılığa belge sunduğunu belirtti.
Öte yandan geçtiğimiz hafta onlarca sanığın serbest bırakıldığı bildirildi. Sudan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Abdurrahman el-Sadık el-Mehdi, geçtiğimiz günlerde gazetecilere yaptığı açıklamada Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir’in siyasi tutukluların serbest bırakılmasını istediğini bildirdi. Mehdi ayrıca, öğrenci ve kadınların da serbest bırakılacağını duyurdu. Ancak Güvenlik ve İstihbarat Birimi Başkanı Salah Abdullah Goş, geçtiğimiz hafta bir Sudan gazetesine yaptığı açıklamada, bu konuya değinmezken, gözaltında bulunan diğerlerinin serbest bırakılmasının davranışlarına bağlı olduğunu belirtti.
90 sanığın ailesi adına konuşan Avukat Emel el-Zeyn, 24 Şubat’ta düzenlediği bir basın açıklamasında, Goş’un açıklamalarına değinerek, “Tutukluların aileleri, herkesin vatanlarında eşit güvenceye sahip olmalarını, partizan veya partizan olmayanların arasında ayrım yapılmamasını bekliyor” dedi. El-Zeyn ayrıca, “Güvenlik Birimi Başkanının bu ifadeleri, çok ciddi. Zira çocuklarımız yasalar veya suçlamalar dolayısıyla hapsedilmiyor. Aksine gerekçesiz olarak alıkonuluyorlar. Rejim, kefaretlerinin ödenmesini yani siyasi partilerinden uzaklaşmalarını bekliyor” dedi.
Aynı şekilde sanıkların aileleri, anayasa uyarınca Cumhurbaşkanının müdahalede bulunması, ayrıca anayasanın, vatandaşların saygınlıklarının ve güvence altına alınmış haklarının korunması çağrısında bulundu. Gözaltında tutulanların sayısına dair net bir sayı bulunmazken, güvenlik makamlarının yaptıkları açıklamada gözaltındakilerin sayısını azalttığı belirtildi. Tutuklu Aileleri Komitesi de gözaltındaki kişilerin sayısı ve mekanları konusunda bilgi sahibi olmadıklarını ifade etti. Komite ayrıca, sanıklar gözaltına alındığında ailelerin durumdan haberdar olmadığını ve çocuklarının nerede tutulduğunu bilmediğini vurguladı. Diğer taraftan Rehab ve diğer eşler de yaptıkları açıklamada, gözaltındakilerin serbest bırakılması için meşru ve anayasal yollara başvuracaklarını kaydetti.
Eski tutuklu Erva el-Sadık, gazetecilere yaptığı açıklamada, henüz serbest bırakılmamış arkadaşlarının, yasalar tarafından cezalandırılabilecek bir suç işlemeksizin gözaltına tutulduklarını söyledi. Sadık, “Ahlaki ve fiziksel işkenceye ve aşağılanmaya maruz kaldık. İnsani saygınlıkların kuşatıldığı koşullar altında yaşadık. Güvenlik birimleri, yalnızca tutukluları aşağılamakla kalmadı. Aynı şekilde bu aşağılama ailelere kadar uzandı” ifadelerini kullandı.
Ayrıca Sadık, “Medeni kanuni faaliyetlerimizi durdurmayacağız. Gözaltındakilerin serbest bırakılması ve özgürlüğe, haklara saygı duyan bir sistemin kurulması için baskı yapmaya yardım eden her türlü tarafla işbirliği yapmaktan vazgeçmeyeceğiz” dedi.
Öte yandan sanıkların sözcüsü Nahed Cabrallah, tutukluların serbest bırakılmadan önce insanlık dışı koşullara maruz kaldığını söyledi. Gözaltındakilerin sağlıksız bir ortamda alıkonulduğunu ve tıbbi bakımdan yoksun olduğunu söyleyen Cabrallah, kendisine bir kadının yanlış bakım dolayısıyla ölme derecesine ulaştığının bildirildiğine dikkati çekti.
Diğer taraftan Rehab, ülkenin batısındaki Faşir şehrinde bir hapishanede tutulan kocası ile görüşmesine izin verilmesi dolayısıyla gözyaşlarını tutamadı.
Rehab ve çocukları Amine ve Mahmud’un, bir aydan uzun bir süredir Abdulgani Keremullah ile görüşmesine izin verilmiyor. Yetkililerin, kendilerine Keremullah’ın nerede tutulduğunu bildirmediği belirtilirken, uzun bir süre sonra telefon görüşmesine izin verildiği kaydedildi. Bu bağlamda Rehab yaptığı açıklamada, “Çok şükür sesini duyduk. Ona, ailesinin ve arkadaşlarının bizi yalnız bırakmadığını söyledim” dedi.