Geçtiğimiz Cuma günü yayınlanan bir Amerikan raporuna göre, Beyaz Saray ve Pentagon’daki üst düzey yetkililerin yanı sıra Washington ve Avrupa başkentleri arasında, Suriye’deki DEAŞ militanlarının akıbeti hakkında keskin görüş ayrılıkları bulunuyor.
Graham: Terör, 11 Eylül saldırılarından 17 yıl sonra hala devam ediyor
Raporda, Güney Karolina’da Cumhuriyetçi ABD Senatörü ve Senato Askeri İşler Komitesi Başkanı Lindsey Graham’ın “11 Eylül saldırılarından 17 yıl sonra, terör ve teröristlere karşı bu savaşı sona erdiremiyoruz” sözleri yer aldı. Raporda ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’ın DEAŞ liderlerini Küba’daki Guantanamo Hapishanesi’ne sevk edilmesi isteğine de değinildi. Fakat Amerikan ordusu subayları, bu konuya sıcak bakmıyor.
Söz konusu rapora göre, Guantanamo’ya sevk edilen 780 tutukludan sadece 40’ı kaldı. Ancak tutukluların hapisten çıkmalarına izin vermenin hem bürokratik hem de politik açıdan son derece zor olduğu kanıtlandı. Raporda, “Tutukluların serbest bırakılması risk oluşturacak ve bunun sonuçları hakkındaki suçlamalarda bulunacak” ifadelerine yerildi. Rapora göre, Trump’ın radikal söylemlerine rağmen, Pentagon tutukluların uzun süreli tutuklu kalmasına karşı çıkıyor. Bu nedenle, Trump’ın verdiği sertlerin sözlere rağmen Trump yönetimi, yeni tutukluları Guantanamo’ya sevk etmedi.
Avrupa: DEAŞ militanları ya Suriye’de kalsın ya da Guantanamo Hapishanesi’ne gönderilsin
Özellikle Suriye’deki cezaevlerinde bulunan tutuklular konusunda Avrupa ülkeleri, askeri bir çözüm değil, yargı süreçlerine sıcak bakıyor. Bu, DEAŞ’lıların sorumluluğunu, Guantanamo’ya gönderilmelerine hazırlık olarak Pentagon’a yüklemek anlamına geliyor.
Aynı zamanda rapora göre, çok sayıda Avrupa ülkesi, DEAŞ militanlarının Suriye’deki cezaevlerinde kalması ya da Guantanamo’ya gönderilmesi görüşünde. Avrupa devletleri DEAŞ’lıların sorunlarının çözümü için başkalarına izin veriyor. Bunun DEAŞ’lıları kabul etme korkusundan kaynaklandığı belirtilen raporda, DEAŞ’lıların Avrupa ülkelerindeki mahkemelere sevk edilmesi durumunda, insan hakları nedeniyle serbest kalması ya da cezalarının hafifletilmesi ihtimalinin bulunduğu aktarılıyor.
Raporda, bu savaş suçları için Uluslararası Ceza Mahkemesi kurulmasının durumunda, mevcut mahkemelerde bulunan engellerin bu mahkemelerde katlanarak artacağı ifade ediliyor.
Raporda göz çarpan ‘Irak’ detayı
Irak’ın DEAŞ’lıları kabul etme ihtimali üzerinde durulan raporda, ülke topraklarındaki DEAŞ militanlarını 10 dakikayı geçmeyen davalarda yargıladıktan sonra infaz cezası vererek sorunla başa çıkacağı belirtildi. Raporda “Fakat görünen o ki Irak’ın, özellikle Suriye başta olmak üzere kendi toprakları dışındaki DEAŞ militanlarını yargılamaya niyeti ve yasal gücü yok” ifadelerine yer verildi.
Bu kişilerin Suriye’de süresiz şekilde hapiste tutulmaya devam edilip edilmeyeceğinin sorgulandığı raporda, şu ifadeler de göze çarptı:
“İlk olarak, bu güçler, bölgedeki kontrolünü sürdürmelidir. Ya Türk kuvvetleri ya da Beşşar Esed güçleri, onları hezimete uğratırsa? Tutuklu DEAŞ militanlarına ne olacak? Ya Kürtler, Esed rejimi ile bir anlaşma yaparsa? Esed, esirleri alıp hepsini öldürecek mi?”