Suriye’nin güneyindeki Dera kenti ve çevresinde askeri operasyonların artması ve uluslararası toplumun Dera’da yaşananlara göz yummasının yanı sıra, rejim güçlerinin askeri ilerleyiş kaydetmesinin ardından, bölgedeki Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) grupları, kötünün iyisi seçeneklerden birini seçmekle karşı karşıya.
Esed rejimine bağlı kuvvetler, 19 Haziran günü, Dera’nın doğu kırsalına yönelik şiddetli bombardımanlara başladı. Rejim güçleri, ABD, Rusya ve Ürdün arasında varılan anlaşma kapsamında çatışmasızlık bölgelerine dahil edilmesine rağmen Dera’da muhalif gruplara karşı giriştiği çatışmalar sonucunda askeri ilerleme kaydetti.
“Bize güvenerek adımlarınızı atmayın”
ÖSO komutanlarından birinin de AFP’ye doğruladığı gibi Washington yönetimi, muhalif gruplara, “Bize güvenerek adımlarınızı atmayın” mesajı yolladı.
Ürdün ise Dışişleri Bakanı Eymen el-Safdi’nin ifadesine göre, ABD ve Rusya ile bölgede barışçıl bir çözüme ulaşmak için çabalıyor.
Sınır kapısını mültecilerin yüzüne kapatan Ürdün, uzmanların da aktardığına göre, rejim güçlerinin bölgeyi ele geçirerek öyle ya da böyle istikrarı sağlamasını ve kapanması yüzünden ekonomisine önemli zararlar veren Suriye sınırının yeniden ticari geçişlere açılmasını istiyor.
Suriyeli gazeteci Ahmet Abazid’in iddiasına göre, ÖSO grupları, Rusya’nın “Ağır silahlarınızı teslim etmeleri karşısında yerel polis gücüne dönüştürülme” teklifini reddetti.
50 binden fazla sivil göçe etti
ÖSO grupları, nihayetinde Rusya ve rejimin şartlarını kabul etmek zorunda kalacaklarını bilmelerine rağmen şartları iyileştirmek için direnmeye devam ediyor. Ancak, hızla mevzi kaybetmeleri de manevra alanlarını daraltıyor. Bununla birlikte, ÖSO kuvvetlerinin bu tutumu faturayı sivillere ödetiyor. Birleşmiş Milletler’in (BM) verilerine göre, Dera’da yaklaşık 50 bin sivil bulundukları yerlerden göç etmek zorunda kaldı. Bunların bir kısmı Ürdün sınırına yönelirken, bir kısmı da, en temel gıda maddelerinden yoksun halde tarlalara sığınıyor.
Anlaşma tek seçenek
Dera’daki muhalif grupların, Halep ve Doğu Guta’daki gruplar gibi rejime karşı büyük çatışmalara girişmemesi düşünüldüğünde, silahlı grupların tahliye edilmesinin masa üstündeki seçenekler arasında olmadığı ve anlaşmanın tek seçenek olabileceği ifade ediliyor.
Rejimin lideri Beşşar Esed, geçtiğimiz ay yaptığı bir açıklamada, Rusya aracılığıyla Suriye’nin güneyinde çözüm için ABD ile diyalog halinde olunduğunu söylemişti. Bu diyaloglarla hedeflenen anlaşma ise henüz net değil.
Suriye’de, son iki yılda, Rusya gözetiminde başta Halep ve Doğu Guta olmak üzere birçok bölgede silahlı gruplar ve sivillerin büyük kısmının İdlib’e tahliye edilmesiyle sonuçlanan anlaşmalara varıldı.
Rejim ve Rusya, Dera’da da stratejini değiştirmeyecek
Rejim ve Rusya, Halep ve Doğu Guta’da uyguladığı askeri stratejinin bir benzerini Dera’da da uyguluyor. Operasyonlara yoğun bir hava ve kara bombardımanıyla başlayan rejim ve Rus kuvvetleri, daha sonra aşamalı olarak muhaliflerin kontrolündeki bölgeleri birbirinden ayırmaya ve muhalifleri köşeye sıkıştırmaya çalışıyor.
Muhalif gruplar, rejim güçlerinin yoğun hava bombardımanları nedeniyle, Dera’nın doğu kırsalından çekilmek zorunda kalırken, Rusya ve rejime ait savaş uçaklarının sivil yerleşim birimlerini hedef alması, son iki hafta içinde bölgedeki 5 hastanenin kullanılamaz hale gelmesine sebep oldu. Son iki gün içinde de, sivil yerleşim alanlarındaki iki hastane daha bombardımanların hedefi oldu.