Şimdiye kadar, Esed rejimi ve müttefikleri Suriye’nin güneyinde kontrolü yeniden ele geçirmek için bir savaş başlatmış olsa da, çabalar İsrail-İran çatışmasını etkisiz hale getirmeyi başarmış gibi görünmüyor. Suriye ile İsrail arasındaki tarafsız bölgede, ateşkes hattına bitişik alanda, İran ve Hizbullah milislerinin varlığı konusu muğlâklığını devam ettiriyor. İran, Hizbullah ve Esed rejimi bu meseleyi görmezden gelmeye çalışırken, İsrail ve ABD bu gücün varlığını reddetme konusunda ısrar ediyorlar. İsrail ile İran arasındaki çatışmaya bir çözüm bulma sorununun ortasında, Moskova İran ve İsrailli müttefiklerinin arzularını uzlaştırmak istiyor ve üçüncü müttefiki Esed rejiminin güneye hâkimiyet kurmasının önündeki engelleri kaldırmak için çaba sarf ediyor. Moskova bunu Suriye’deki Rus çözümünü sağlama bağlamında önemli bir adım olarak görüyor.
Rus gayretine paralel olarak, Esed rejimi, onun İranlı müttefikleri ve milisleri, İdlib, Halep kırsalı ve kontrol dışı bölgelere doğru yani kuzeye gitmeden önce acil ve gerekli gördükleri Dera ve Kuneytra’nın dış bölgelerinin kontrolünü yeniden ele geçirme planını uygulamak için çabalarını sürdürüyorlar. Esed rejiminin yoğun bir şekilde odaklandığı bu projede, son üç aydır uygulamaya konulan dört önemli plan ön plana çıkmaktadır.
İlk plan, DEAŞ milislerinin Şam’ın güneyinden Suriye’nin güneyine doğru transfer edilmesi. Anlaşmalı bir şekilde Süveyda’nın kenar mahalleri Rejim askerleri tarafından işgal edildi. Bu konuda DEAŞ’la anlaşma yaptıklarının en bariz göstergesi, geçen ay rejim kuvvetleri saldırmadan önce milislerin Yermuk kampından çıkarılması oldu.
İkinci plan, Süveyda bölgesi de dâhil olmak üzere, Şam ve Dera arasındaki uluslararası hattı atlayarak, rejim ve ona sadık milis güçleri güneydeki ana merkezlerde toplamaktır. Zira yeni bir cephe açmak için silahlı güçler ve silahlar oraya nakledildi. Önümüzdeki dönemde muhaliflerle yapılacak savaşta onları hezimeti uğratmak, daha geniş bir cephede savaşmaya zorlayarak, onları Dera bölgesine sıkıştırmak istiyorlar. Oldukça sınırlı imkânlarla savaşan muhaliflerin güçlerini dağıtmak istiyorlar.
Üçüncü plan, Süveyda’daki güvenlik durumuyla baskı yaparak oynamak istiyorlar. Orada bulunan kuvvetler hakkında sürekli “isyancılar ve teröristler” propagandası yapıyorlar. Buna paralel olarak Rejim kuvvetleri kenti bombardımana tutuyor ve bunu yapanın Muhalifler olduğunu söyleyerek onları itham ediyorlar. Süveyda yakınlarında sonucu belli bir savaş için DEAŞ’la savaşa giriştiler. Rejim gerçekleştirmek istediği emellerini iki tehdidin varlığı üzerinden gerçekleştirmeye çalışıyor. Bunlardan ilki Süveyda yakınlarında bulunan DEAŞ, bir diğeri ise Dera’da bulunan Muhalifler… Bu durum geçmiş yıllarda savaşa katılmama konusunda ısrarcı davranan Süveyda halkının tutumunun değişmesine neden olabilir.
Dördüncü plan, güneyde askeri ve propagandaya dayalı çift taraflı operasyonlar başlatmaktır. Bir yandan muhalefet güçlerini yok etmek, diğer taraftan ise güney bölgesini savunan güçlere karşı bölge halkını kışkırtmak ve bu bölgenin tamamını kapsayan gerginliği azaltmaya dair geçen yıl yapılan anlaşmayı delmek istiyorlar. Bu anlaşmaya Ürdün ve ABD onay vermişti ve bu durum orada bir yıl boyunca askeri operasyon yapılmasına engel olmuştu.
Eğer dört planın ana amacı, güneyin kontrolünün yeniden sağlanması için hazırlanmaksa, bunun beraberinde getireceği ilk sonuçlar üzerinde durmak son derece önemlidir. Bunun en başında Suriye’nin güneyinin, buraya müdahale etmek isteyen veya burayla ilgilenen dış güçlerin siyasi ve saha mücadelesinin bir alanı haline tekrar getirilmesi anlamına gelecektir. Güney bölgesi askeri ve politik olarak ısınacak demektir. Güneyde savaş olasılığının korkusunu güçlendirmek anlamına gelmektedir. Son zamanlarda Şam Guta ve Suriye’nin diğer bölgelerinde olduğu gibi büyük bir cinayet, yer değiştirme, yerinden edilme ve yıkım dalgasına yol açacak ve rejim güçlerinin buraları işgal etmesinin önü de açılmış olacaktır. Göç ve askeri çatışmalarla boğuşan Dera ve Süveyda bölgelerinde şimdiden yerinden edilmeler başlamış durumda.
Sonuç olarak, Esed rejimi ve müttefikleri, yaptıkları işler ve attıkları adımlarla, savaşın arifesinde Şam Guta çevresinde oluşturdukları şartlara benzer bir genel ortam yaratıyorlar. Rusya’nın bir İran-İsrail çatışmasını engelleme çabalarının ya da Güney Suriye meselesini etkileyen uluslararası ve bölgesel güçlerin pozisyonlarındaki değişikliklerin ışığında, güneyde kapsamlı bir savaşa hazırlanıyorlar. Bunun için sadece uygun bir anı bekliyorlar. Bütün bu tutumlar çıkara dayalı ve geçicidir, her an değişebilir.