Kazakistan’ın başkenti Astana’da düzenlenen Suriye barış görüşmelerinin 9. turu tamamlandı. Kaynaklar, Türkiye ve Rusya’nın ateşkes konusunda anlaştığını, bunun Halep, Hama ve Lazkiye’deki rejim ile İdlib’deki muhalif grupları kapsadığını belirtti.
Ramazanda ateşkes
Ramazan ayı boyunca sürecek ateşkesin, ‘Ramazan ve bayram ateşkesi’ olarak adlandırıldı. Kaynaklar, İran’ın bölgedeki varlığı konusunda derin çekincelerin bulunduğunu belirtti. İran ve Rusya’nın, Suriye rejimi tarafından tutuklananlar ve kayıp kişiler gibi konularda anlaşmazlık yaşamalarını ifade etti.
Moskova ile Tahran arasında anlaşmazlık
Kaynaklara göre Moskova ile Tahran arasındaki en önemli anlaşmazlık noktaları, Türkiye’nin ‘gerilimi azaltma’ anlaşması kapsamında İdlib’in batısında gözlem noktası inşa etme çalışması için bölgede incelme yapmak üzere Türk konvoyunun Bidama ve Lazkiye kırsalında yer alan Naciye kasabasına girmesi. Yine Türk birliklerinin, Hama kırsalındaki Gab ovasında bulunan Sirmaniyah’a girmesi. Rejim, bir askeri operasyon düzenleyerek geri almayı planladığı Gab ovasında Türk gözlem noktaları kurulmasına itiraz ediyor. Rejime bağlı medya kaynakların haberine göre İdlib, Lazkiye ve Hama’nın ortasındaki Gab ovası, stratejik bir öneme sahip.
Türklerin yeni gözlem noktaları stratejik bölgelerde
Rejim, Lazkiye’nin kuzey kırsalında bulunan Kürt ve Türkmen dağlarına doğru ilerleyen Türkiye’nin yeni gözlem noktalarının, ‘gerilimi azaltma bölgesi’ çatısı altında stratejik bölgelerde olmasından korkuyor. Türk askeri birliği, daha önce Marbaba köyü ve Kebiyne beldesi gibi stratejik noktalara ulaşmıştı.
Kaynaklar, ateşkesle Ramazan Bayramı sonuna kadar İdlib’te güvenliğin sağlanmasının, 24 Haziran’da yapılacak parlamento seçim sürecinde olası bir askeri ‘sarsıntıyı’ engelleyeceğine işaret ederek bu durumun, Türkiye’nin lehine olacağını vurguladı.
Moskova’dan Tahran’a ateşkes baskısı
Kaynaklar, Moskova’nın, İdlib’in batısında gözlem noktalarının kurulması ve rejim ile muhalif gruplar arasındaki kontrol noktalarının belirlenmesi için Tahran’a ateşkesi kabul etmesi konusunda baskı yapacağı görüşünde olduklarını belirtti.
Söz konusu kaynaklar, Türkiye ve Rusya’nın, Suriye’de askeri gözlem noktaları kurarak siyasi uzlaşılarla Astana sürecinde imzalanan gerilimi azaltılması anlaşmasını güçlendirdiğini belirtti. Ayrıca bu durumun, Ankara ve Moskova arasındaki karşılıklı güveni sağladığını ve Suriye’deki çözümün, Cenevre sürecinden ayrı düşünülmemesi noktasında sürece katkı yaptığını sözlerine ekledi.
Türkiye, İdlib kırsalının doğusu ve rejimin kontrolündeki güney bölgeleri arasında gözlem noktaları oluşturmayı başarmıştı.
Kaynaklar, Ankara ve Moskova’nın, rejim ve muhaliflerin kontrolünde olan bölgelerin yanı sıra Suriye’deki diğer devletlerin kontrolündeki bölgelerin belirlenmesi için Tahran ile anlaşmaya varacağı konusunda hem fikir olduklarını dile getirdiler.