Suudi Arabistan ve İngiltere arasında 2018’in şubat ayına kadar atılan imzalar neticesinde varılan anlaşmaların yatırım hacmi yaklaşık 3,3 milyar dolara ulaştı. Aynı şekilde 374 İngiliz projesi kapsamında hizmet, sanayi, gayrimenkul, bilim ve teknik alanların yanı sıra geçici lisanslar gibi geniş bir yelpazede anlaşmaya varıldı. Söz konusu projeler arasında hizmet sektörü yaklaşık bir milyar dolarlık 285 proje ile aslan payını aldı.
İngiltere’deki 57 İngiliz sanayi projesinin yatırım hacmi yaklaşık 2,2 milyar doları bulurken geçici ruhsat anlaşması sağlanan 19’unun hacmi de yaklaşık 1,9 milyon dolar değerinde oldu. Ardından yaklaşık 227,2 milyon dolar değerinde 5 ticari projesine yönelik sözleşmeler imzalandı. Son olarak, yaklaşık 800 bin dolarlık iki gayrimenkul projesi yatırımı gerçekleştirilirken, 5 adet bilimsel ve teknik ofisin ruhsat alım işlemi de hayata geçirildi.
Yatırım alanındaki ruhsatlar
Suudi Arabistan Genel Yatırım İdaresi (SAGIA) 2017’de İngiliz şirketlere 3 milyon dolarlık 22 yatırım projesi için ruhsat izni verdi. Bunların başında 2,5 milyar dolar hacme sahip 15 ruhsat ile hizmet sektöründeki projeler yer aldı. Aynı yıl, sanayi sektöründe verilen ruhsat sayısı da artarken toplam finansman ile üç ruhsatın toplam bedeli 26 bin dolara ulaştı. Ayrıca üç geçici ruhsattan da 266 bin dolarlık fon sağlandı.
Suudi Arabistan’daki İngiliz Şirketleri
Suudi Arabistan’da 374’ten fazla İngiliz şirketi tarafından başta ticaret, sanayi, hizmet, gayrimenkul, bilim ve teknik alanlar olmak üzere pek çok sektörde yapılan yatırımlar var. Önümüzdeki dönemde gerçekleştirilmesi planlanan tarihi kraliyet ziyaretinin ardından daha fazla İngiliz şirketin Suudi pazarına yatırım yapması bekleniyor.
İngiltere ile Suudi Arabistan ilişkileri, ikili işbirliği ve karşılıklı çıkarlar temeli üzerine inşa ediliyor. Suudi Arabistan, otomobil, hava araçları ve elektrikli ev aletleri ile bunların parçaları, ayrıca başta ilaç olmak üzere çeşitli ürün yelpazesindeki en önemli ihracatçılarından biri olarak İngiltere’nin en önemli ortaklarından biri konumunda bulunuyor. Aynı zamanda, metal, plastik, karton, alüminyum ürünleri ve türevlerinin yanı sıra kimyasal ürünlerde de İngiltere pazarının en önemli ihracatçısı olarak ön plana çıkıyor.
Suudi Arabistan’ın Vizyon 2030 projesi ve yatırımları
Gelecek vadeden yatırım fırsatları yaratmayı amaçlayan Vizyon 2030’un ekonomik hedefleri arasında doğrudan yabancı yatırımı artırmak da bulunuyor. Bu nedenle iki ülkenin daha iyi bir gelecek ve her iki tarafa da hizmet veren sürdürülebilir bir ekonomik ilişki kurmayı amaçlayan tarihi bir süreçten geçtiğini söyleyebiliriz.
Suudi Arabistan, 2030 Vizyonu ile reformlar, ulusal girişimler ve programlar paketi uygulayarak daha fazla yatırım yapılmasını amaçlıyor. Ayrıca ülke ekonomisini çeşitlendirmek, Avrupa Birliği’nden (AB) çıkışı sonrasında İngiltere ile dünyanın dört bir yanında yatırım fırsatlarını araştırmak ve en önemlisi gelecek vaat eden Suudi pazarında yatırım fırsatlarını değerlendirmek için çalışıyor.
İngiltere ile Suudi Arabistan, bir yandan karşılıklı ticaret hacmini artırmaya ve İngiltere’nin AB’den çıkışı sonrası AB ticaret yasalarından etkilenecek başlıca sektörleri belirlemeye çalışırken diğer yandan da çıkış sonrasında yeni bir ticaret kanunu oluşturmayı amaçlıyor. Yaptırımlar, vergiler ve kotalar hakkında da yeni bir yasanın kabul edilmesi üzerinde istişarelerde bulunuyor.
Suudi-İngiliz ilişkilerinin temeli 1915’e dek uzanıyor. Suudi Arabistan ilk kez 1915 yılında imzalanan Darin Anlaşması ile uluslararası alanda tanındı. Daha sonra bu anlaşma, 1927’de Cidde Anlaşması ile değiştirildi. Suudi Arabistan yurt dışındaki ilk büyükelçiliğini Londra’da açtı. Böylece iki ülke arasında üst düzey resmi ziyaretler de başlamış oldu. Bu temaslardan en önemlisi 1945 yılında, Kral Abdulaziz ile İngiltere Başbakanı Winston Churchill arasındaki tarihi toplantı oldu. Söz konusu toplantı iki ülke arasındaki yakın ve köklü ilişkilerin gerçek başlangıcına işaret ediyor…
İngiliz şirketlerine ilk yatırım ruhsatı verilen tarih ise 1977 oldu. Bu ruhsat, Suudi Arabistan’ın havaalanlarına yakıt sağlanması da dâhil olmak üzere uçaklara teknik hizmet verilmesi ile ilgiliydi.
İki ülke arasındaki ekonomik ilişkiler, Kral Fahd’ın 1987’de İngiltere’ye yaptığı ve ardından karşılıklı gerçekleşen ziyaretlerin ardından gelişti. Şubat 1997’de Prens Charles, Suudi Arabistan’a gelirken Kral Abdullah da 2007’de İngiltere’yi ziyareti etti. Dönemin İngiltere Başbakanı David Cameron, 2012 yılında Suudi-İngiliz ilişkilerini güçlendirmek üzere Suudi Arabistan’ı ziyaret etti. Son olarak 2017’de ticaret ve yatırım başlıklarında görüşmeler yapmak üzere İngiltere Başbakanı Theresa May’ın ziyareti gerçekleşti.