Riyad/Şucaa el-Bukmi
Suudi Arabistan büyüme oranları bu yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 57’lik bir artış gerçekleştirdi. Yılın başından itibaren toplam gelir 663.1 milyar riyale (176.8 milyar dolar) ulaşırken bu oran geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 47’lik bir büyüme gösterdi.
Suudi Arabistan Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan raporda, hükümetin şeffaflık ve finansal açıklığa yönelik kararlılığının yanı sıra mali yönetim ve kontrolünün güçlendirilmesi vurgulandı. Bakanlığın internet sayfasından duyurduğu devletin 2018 mali yılı üçüncü çeyreğine ilişkin genel bütçe performansı raporu, bu yılın üçüncü çeyrek göstergelerinin bir önceki yılın aynı dönemine göre bütçe açığında gerileme olduğunu ortaya koydu. Bu gerileme petrol ve petrol dışı gelirlerde yaşanan önemli bir pozitif büyüme sağlandığını desteklerken, ekonomik reformların etkinliğini ve kamu maliyesini sürdürmeyi amaçlayan önlemlerin doğru yönetildiğini gösterdi.
Bu yılın üçüncü çeyrek bütçe performansı mali göstergelerine göre, üçüncü çeyrek sonunda toplam gelir, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 47 artışla 663.11 milyar riyale (176.8 milyar dolar) ulaştı. Bu yılın üçüncü çeyreği toplam geliri ise geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 57 artışla 223.26 milyar riyal (59,5 milyar dolar) oldu. Bu yılın üçüncü çeyreğinde petrol dışı gelirler geçen yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 45’lik bir büyüme göstererek yaklaşık 69.31 milyar riyale (18.48 milyar dolar) ulaştı. Petrol gelirleri ise dünya piyasalarında petrol fiyatlarının iyileşmesinin verdiği destekle geçen yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 63’lük bir artış kaydederek 153.95 milyar riyale (41 milyar dolar) ulaştı. Yılın başından üçüncü çeyrek sonuna kadar toplam petrol gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 47’lik bir büyüme göstererek 452.06 milyar riyale (120.5 milyar dolar) ulaştı. Üçüncü çeyrekte toplam harcamalar geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 21’lik bir artışla 230.54 milyar riyal (61.47 milyar dolar) oldu. Yılın başından üçüncü çeyrek sonuna kadar toplam harcamalar ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25’lik bir artışla 712.09 milyar riyale (189.9 milyar dolar) ulaştı.
Üçüncü çeyrekte bütçe açığı 7.28 milyar riyal (1.9 milyar dolar) olarak gerçekleşti. Geçtiğimiz yılın üçüncü çeyreği sonuna kadar 121,45 milyar riyal (32,3 milyar dolar) olan bütçe açığı bu yılın aynı döneminde 48.97 milyar riyal (13 milyar dolar) olarak kaydedildi. Tüm yıl için onaylanan bütçe 194,65 milyar riyal (51.9 milyar dolar) olarak belirlenmişti.
Suudi Arabistan Maliye Bakanı Muhammed el-Cedan, üçüncü çeyrek göstergelerine ilişkin değerlendirmesinde, “Bu yılın üçüncü çeyreği için açıklanan mali rakamlar, devlet bütçesinde kayda değer iyileşme olduğunun yanı sıra petrol dışı gelirlerin artışı ve harcama verimliliğinin artırılmasıyla bütçe açığında kademeli olarak azalma yaşandığını gösteriyor. Bu iyileşme, geçen yılın aynı dönemine veya onaylanan bütçeyle kıyaslandığında bütçe açığına hatırı sayılır bir düşüş olarak yansıyor. Bununla birlikte çok sayıda girişimle artan sosyal harcamalara rağmen, hem petrol hem de petrol dışı gelirlerde pozitif büyüme kaydedildi. Ayrıca bu yıl finansal denge programının amaçlarına ulaşarak, ekonomik büyüme oranlarını artırmaya devam etmenin yanı sıra devlet harcamalarının verimliliğini artırarak açıkça meyve verdiği görülen ekonomik reformlarımızı sürdürme yaklaşımımızı destekliyor” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Bakan Cedan, üçüncü çeyrek raporuna yansıyan olumlu göstergelere rağmen, bütçe zorluklarının devam ettiğine ve reformların sürdürülmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Bu olumlu gelişmeler, ülkenin ekonomisinin gücünü ve canlılığını gösteren kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in, Suudi Arabistan’ın kredi notunu “A1” seviyesinde teyit etmesi, not görünümünün de “durağan” olarak koruduğunu açıklamasının ardından gerçekleşti. Moody’s, Suudi Arabistan’ın 2018-2019 yılları için gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) büyüme tahminlerini, önceki öngörülerinin yüzde 1.3 ve yüzde 1.5 olmasına rağmen 2.5 ve 2.7’e yükseltti.
Suudi Arabistan ekonomisine dair olumlu beklentilerini açıklayan Moody’s, petrol üretiminin artmasını ve ülkenin ekonomisini canlandırmasını beklediğini ifade ederken, petrol dışı alanlardaki gelişmelerin Suudi Arabistan’ın GSYH’sinin daha güçlü bir şekilde büyümesine katkıda bulunduğunu vurguladı.
Suudi Arabistan ekonomisini petrolden uzaklaştırma planlarının orta ve uzun vadede ekonomik büyümenin artmasına katkıda bulunduğuna işaret edilen Moody’s açıklamasında, hükümetin GSYH’ye oranla bütçe açığını 2018-2019 için sırasıyla yüzde 3.5 ve yüzde 3.6’ya indirdi. Moody’s’in aynı dönem için önceki tahmini yüzde 5.8 ve yüzde 5.2’ydi.
Suudi Arabistan borç eğiliminin önümüzdeki iki yıl içinde önemli bir iyileşme yaşayacağını vurgulayan açıklamada Moody’s, ülkenin borcunun orta vadede GSYİH’nin yüzde 25’inin altında kalmasını bekliyor. Bir borç olarak yüzde 25’lik bu oran küçük bir rakam sayılıyor.