Moskova: Taha Abdulvahid / Şarku’l Avsat

Tacikistan güvenlik birimleri, sosyal paylaşım sitelerinde “DEAŞ terör örgütüne bağlı bir grubun gözaltına alındığı” yönünde dolaşan bilgileri doğruladı. Grubun, başkent Duşanbe’de Rusya Savunma Bakanlığı’na bağlı bir askeri üsse ve okula saldırı planı yaptığı aktarıldı.

Tacikistan Ulusal Güvenlik Heyeti Birinci Müdür Yardımcısı Mansur John Umarov, 12 üyeli suç şebekesinin ülkede terör planı yaptığını ve unsurların DEAŞ örgütüne mensup olduğunu aktardı.

Grup üyeleri, Duşanbe’nin güneybatısındaki bir apartman dairesinde gözaltına alınırken, güvenlik güçleri dairede patlayıcı ve mühimmat ele geçirdi. Tacikistan’da yayın yapan Radyo Free, geçtiğimiz pazartesi günü Tacik güvenlik güçlerinin Rus üssüne saldırı hazırlığı yapan çok sayıda kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Güvenlik güçlerinden radyoya yapılan açıklamaya göre söz konusu gözaltı operasyonu 4 Kasım gününde gerçekleşti. Kaynak, “Grubun lideri, başkent Duşanbe’nin 19 km doğusundaki Vahdat şehrinde Suhrub isimli bir gruba mensup. Kırgızistan’da ve daha sonra İran’da bulundu. Ardından Türkiye sınırı aracılığıyla Suriye topraklarına giderek DEAŞ saflarına katıldı” dedi.

Radyonun bir görgü tanığından aktardığına göre zanlılar, sorgulama sırasında Rusya’nın Suriye’de DEAŞ’a karşı mücadelesinden dolayı Rus askeri üssünü havaya uçurmayı planladıklarını söyledi. Görgü tanığı, unsurlardan birinin grubun Rus askeri üssü komutanlık merkezini hedef alacaklarını itiraf ettiğini belirtti. Aktarılana göre terör grubu, başlangıçta halka açık, kalabalık bir yerde terör eylemi gerçekleştirmeyi planlıyordu, ancak daha sonra Rus askeri üssünü hedef olarak seçti. Duşanbe’de bir güvenlik kaynağının Rus RIA Novosti haber ajansına aktardığına göre, teröristler DEAŞ’ın talimatları uyarınca hareket ediyordu.

Öte yandan Mansur John Umarov, 13 Kasım’da söz konusu raporun gerçekliğini onayladı. Teröristlerin 1 hafta önce gözaltına alındığını söyleyen Umarov, güvenlik güçlerinin suç şebekesini takip etmeye başladıklarını ve grubun bir üyesine ait bir dairede gözaltı operasyonunu gerçekleştirdiklerini vurguladı. Aynı şekilde dairede, patlayıcı ve mühimmatların da ele geçirildiği belirtildi. Tacik yetkililer ise yapılan soruşturmaların yakın bir zamanda tamamlanacağını ve tutukluların mahkemeye çıkarılacağını ifade etti.

Terör grubunun gözaltına alınmasıyla ilgili bilgilerin yayılmasının hemen ardından Tacikistan Rus askeri üssü alarm durumuna geçerek, güvenlik önlemlerini artırdı. Üssün komutan yardımcısı Vladimir Aleksandrov, “Tacik istihbarat servisinden henüz bilgi almadık. Ancak internette yayılan bilgilerden sonra üs komutanının emri uyarınca alarm durumuna geçildi” açıklamasında bulundu.

Yetkili, Rus üssüne yönelik böyle bir saldırı planının ilk kez boşa çıkartılmadığını söyledi. Aynı şekilde Tacik yetkililerin daha önce de Rus üssü de dahil, ülkede çok sayıda saldırı planı yapan DEAŞ’a bağlı bir terör şebekesi üyelerini gözaltına aldığı belirtildi. Tacikistan güvenlik yetkililerinin belirttiğine göre, geçtiğimiz Haziran ayında mahkeme karşısına çıkan zanlılar, Afganistan sınırı aracılığıyla Tacikistan topraklarına sızdığını itiraf etmişti.

Diğer taraftan Tacikistan’daki “201 üssü”, Orta Asya’daki geleneksel nüfuz alanlarında bir Rus askeri- jeopolitik varlığı olarak tanımlanmakta. Üssün tarihi, Sovyet dönemine kadar uzanıyor. Öyle ki 201 Zırhlı Tümen, Afganistan’dan geri çekilmiş ve Tacikistan topraklarına konuşlandırılmıştı. Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra Tacikistan makamları, mali ve ekonomik sebeplerden dolayı “tümeni” görev kapsamlarına almayı reddetti. Tacikistan’daki iç savaş yıllarında (1992-1996) tümen, ‘ülkedeki sistem ve güvenliği sağlama, hükümet ve askeri tesisleri koruma, Afganistan sınırını güvence altına alma, sivilleri çatışma alanlarından tahliye etme ve savaş operasyonlarına katılma’ görevlerini yerine getirdi. Rusya Federasyonu ve Tacikistan Hükümetleri arasında Ekim 2004’te yapılan anlaşma uyarınca, Rusya askeri üssü açıldı. Üs, Rusya dışındaki Rus kara kuvvetlerinin en büyük üssü olurken, Tacikistan’da barış ve sistemi sağlama faaliyetlerini, sınır güçleri ve Tacikistan Savunma Bakanlığı ile Afganistan sınırı boyunca görevlerini yerine getirdi. Rus güçlerinin Tacikistan- Afganistan sınırını korumasının ardından Rus uzman ve subaylarıyla birlikte Tacik güçleri üste görevlendirildi. 2015 yılında Rusya, Tacikistan’daki güçlerini artırdı, üsse taşıma ve savaş operasyonları için kullanılacak helikopterler, 2017 yılında ise roketatarlar konuşlandırdı. Hükümet anlaşması uyarınca Rus üssü 2042 yılına kadar Tacikistan topraklarında faaliyet gösterecek.