Tahran, ABD Başkanı Donald Trump’ın ‘gerçek bir anlaşma’ olarak nitelediği teklif karşısında nükleer programından taviz vermeyeceğini açıkladı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi, söz konusu teklife “ABD, tehdit ederek İran’la müzakereyi unutsun” sözleriyle karşılık verdi.
Teklife yanıt veren diğer bir İranlı yetkili de İran Devrim Muhafızları Ordusu Generali Muhammed Ali Caferi oldu. Caferi, Tahran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatacağına ilişkin yaptığı tehdidi yineleyerek, “İran istediği zaman dünya petrolünün akışını durdurabilir” dedi.
ABD Başkanı Donald Trump, İran’a yönelik tehditkar açıklamalarının ardından nükleer anlaşmayla ilgili yeni bir mutabakata hazır olduğunu belirterek, İran’ın nükleer silahsızlanmasını sağlamak adına müzakere kapısını açık bıraktı.
Trump, Twitter üzerinden yayınladığı mesajda, “Bir önceki yönetim tarafından yapılan ve bir felaket olan anlaşmanın aksine, ABD gerçek bir anlaşma yapmaya hazır. Neler olacağını göreceğiz” şeklinde konuştu.
İki ülke arasındaki kriz geçtiğimiz günlerde daha da tırmandı. ABD Başkanı, İran’dan gelen tehditlerin vahim sonuçları olabileceğini vurgulayarak büyük harflerle Ruhani’ye hitaben yazdığı mesajında, “Amerika’yı bir daha asla tehdit etme, edersen de tarih boyunca çok az bir kesimin katlanmak zorunda kaldığı acıyı çekersin. Artık sizin şiddet, ölüm içeren kaçık cümlelerinizi sineye çeken bir ülke yok karşınızda. Dikkatli ol!” ifadesini kullandı.
Başkan Trump’ın bu çıkışı, ABD’nin yaptırımlarına karşı Hürmüz Boğazı’nı kapatmakla tehdit eden İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’den yapılan açıklamaların ardından geldi.
İran Dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Ruhani’nin, İran’ın petrol ihracatının engellenmesi halinde Basra Körfezi’ndeki petrol üretiminin duracağı yönündeki tehdidine destek vermiş, bu desteğin ardından Ruhani Pazar günü aynı tehdidi yinelemişti.
Ancak Ruhani’nin önceki gün hükümet toplantısında yaptığı açıklamalarda, tehdidin dozunun etkisini kaybettiği görüldü. İran basınında çıkan haberlere göre Ruhani’nin toplantı sırasında, “Bazı Amerikalı yetkililerin tehditlerine cevap vermeye değmez” dediği aktarıldı.
İran Dışişleri: Bu çağ hegemonya çağı değil
İran Dışişleri Bakanlığı sitesindeki yazılı açıklamasında Sözcü Kasımi, “ABD, tek taraflı, ardı arkası kesilmeyen talepkar tavırlarla ve tehditlerle İran’la müzakereyi unutsun” ifadelerini kullandı.
Kasımi, geçmiş tecrübeler nedeniyle ABD’li yöneticilerle görüşmenin güven vermediğini kaydetti.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, “ABD’nin şunu bilmesi gerekir: Bu çağ hegemonyanın, gücün ve tek taraflı bakışın olduğu bir çağ değil. ABD, büyüklüğünü ve saygınlığını korumalı ve bu çağdaki konumunu yeniden gözden geçirmelidir. Kendisinin ve İran’ın rolünü anlamak için daha çok gayret sarf etmelidir” değerlendirmesinde bulundu.
ABD Savunma Bakanı: Endişe duyuyorum
Öte yandan ABD Savunma Bakanı Jim Mattis, California’da düzenlediği basın toplantısında, İran’ın Ortadoğu’daki faaliyetlerinden, özellikle Suriye’deki iç savaşta Esed rejimine, Yemen’de ise uluslararası ülkeler tarafından meşru kabul edilen hükümete karşı Husi milislere verdiği destekten endişe duyduğunu ifade etti.
Savunma Bakanı, “Başkan Trump’ın açıklamaları bölgede gerilimi artırır mı veya yanlış anlaşılmalara sebep olur mu?” şeklindeki soruyu ise yanıtsız bıraktı.
Mattis, “İran’ın tavırlarını değiştirmesi ve sorumluluk sahibi bir devlet olduğunu göstermesinin vakti gelmiştir. Bölgede terörü ve huzursuzluğu ihraç etmeye kararlı devrimci bir yapı olarak sorumsuzluk göstermeye devam edemez. Bundan dolayı zannediyorum ki Başkan, onların yanlış bir yolda olduklarını ifade etmiş” diye konuştu.
İran ile ABD arasındaki ilişkiler, Mayıs ayında Trump’ın İran ile 2015’te yapılan nükleer anlaşmadan çekildiğini açıklamasının ardından iyice bozulmuştu.