ABD yaptırımlarının ilk gününde, dün Tahran’da durgun ve temkinli bir hava hakimdi. İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Behram Kasımi, “İran, ABD ile müzakerelerden ‘korkmuyor’. Ancak ABD Başkanı’nın görüşme teklifindeki ciddiyetine dair şüpheleri bulunuyor” ifadelerini kullandı.
ABD, İran’a yönelik yaptırımlarının ilk bölümünü Beyaz Saray’dan yapılan bir açıklamayla dün yürürlüğe koydu. Başkan Donald Trump, İran’ın, balistik füze geliştirme programı ve teröre desteği de dahil kapsamlı bir anlaşma yapmaya hazır olduğu açıklamasında bulundu.
ABD Başkanı Trump, İranlı yetkililerle ‘önkoşulsuz’ görüşme teklifinde bulunduktan birkaç gün sonra, İranlı yetkililerin davetin kabulü veya reddine ilişkin karar vermede fikir ayrılığına düşmeleri, İran’da tartışmalara yol açtı.
Öte yandan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi, yaptırımların yeniden uygulanmaya başlamasının, Tahran ve Washington arasında doğrudan görüşme kapılarını kapattığına işaret ederek, ABD Başkanı Trump ile İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin önümüzdeki ay düzenlenecek olan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu toplantısının oturum aralarında herhangi bir görüşme yapması ihtimaline uzak durdu.
Kasımi, “Trump’ın her gün farklı bir çelişkili politika izleyerek müzakerelerden yana olması mümkün değil. Bu onun için müzakerelerden daha eğlenceli” şeklinde konuştu.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani dün yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Trump’ın görüşme teklifinin ‘psikolojik savaşın’ bir parçası olduğunu söyledi. Ruhani, bu durumu, sırtından bıçakladığı bir adamla aynı anda pazarlık yapmak isteyen bir adam örneğine benzetti.
Ülkesinin her zaman diplomasiden ve konuşmaktan yana olduğunu belirten Ruhani, ancak bunun için ABD’nin 2015 yılında İran ile büyük güçler arasında imzalanan nükleer anlaşmaya geri dönmesi gerektiğinin altını çizdi.
Açıklamasında Cumhurbaşkanı Ruhani’nin ‘psikolojik savaş’ söylemini yineleyen Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Kasımi, ABD Başkanı’nın topu İran yönetimine atmak istediğini söyledi. Bununla birlikte Kasımi, İran Devrim Muhafızları Komutanı Muhammed Ali Caferi’nin geçtiğimiz hafta ABD’ye bir tehdit mesajı gönderdiğine dair iddiaları yalanladı. İran diplomasisinde küresel ve bölgesel konularda bölünme olmadığını vurgulayan Kasımi, “Komutan Caferi’nin mesajının içeriğini açıklayamam. Bununla ilgili daha fazla ayrıntı vermek istemiyorum. Sadece mesajı alması gerekenlerin almış olabileceklerini söyleyebilirim” dedi.
Devrim Muhafızları Komutanı Caferi, geçtiğimiz hafta yaptığı “İran halkı, büyük şeytanla (ABD) görüşmeye izin vermeyecektir” açıklamasıyla, ABD’yi Hürmüz Boğazı’nı kapatmakla tehdit eden ve ABD Başkanı’nın gönderdiği mesajları görmezden gelen Ruhani’nin hedef tahtasına konmasını engelledi. Caferi’nin açıklamasıyla ikinci kez Ruhani yerine bir Devrim Muhafızı komutanı ABD Başkanı’na cevap vermiş oldu. İlk cevap, Trump’ın Ruhani’yi tehdit etmesine karşılık veren Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani tarafından verilmişti.
Öte yandan İran piyasalarındaki temkinli ve durgun bekleyiş dün de sürdü. İran Merkez Bankası, dolar için ikinci bir fiyat açıkladı. Hükümet, bankaların dolar alıp satmasına izin verir. Daha önce 42 bin tümene sabitlenen dolar kuru, dün 89 bin 500 tümen oldu.
Bununla birlikte Cumhurbaşkanı Ruhani, İranlılardan dolar almamasını istemişti. Merkez Bankası, ikinci fiyatın açıklanmasından sonra 100 bin dolardan fazla satış gerçekleştiğini duyururken, Fars Haber Ajansı dün yayınladığı bir haberde, piyasaların doların hükümet fiyatında işlem görmesini beklediğini söyledi.
Öte yandan İran Merkez Bankası, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) dirhemini, 22 bin tümen olarak onayladı. Hükümet yanlısı gazeteler, dün piyasaların Merkez Bankası açıklamalarına olumlu tepki verdiğini belirtirken, muhalif gazeteler aksine işaret eden haberlere yer verdi.