İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile ABD Başkanı Donald Trump arasında yaşanan söz düellosu dün Tahran’da hem siyasi hem de ekonomik çevrelerden tepkilere neden oldu. İranlı makamlar, Washington ve Tahran arasındaki gerilim ile ilgili uyarı ve bilgilendirme amaçlı açıklamalar yaparken, döviz ve altın rekor seviyelere çıktı.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun İran toplumunu hedef alan açıklamalarını kınadı. Tahran yönetimi, ABD’li Bakan’ın tutumunu ‘ikiyüzlülük, ahmaklık ve İran’ın içişlerine müdahale’ olarak nitelendirdi.

ABD ile İran arasındaki gerginlik önceki gün Cumhurbaşkanı Ruhani’nin kasım ayında başlayacak petrol yaptırımlarına karşılık Hürmüz Boğazı’nı kapatma tehdidini yinelemesiyle üst seviyeye tırmandı. ABD Başkanı Trump’a ‘Ateşle oynamayın’ uyarısında bulunan Ruhani, İran’la olası bir savaşın ‘savaşların anası’ olacağını söyledi.

İran resmi haber ajansları tarafından açıklamaları aktarılan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Kasımi, Dışişleri Bakanlığı’nın Mike Pompeo’nun Kaliforniya’da yaşayan İranlılarla bir araya geldiği sırada yaptığı açıklamaları ‘kınadığını’ aktardı. Pompeo’nun açıklamalarını ‘yalnızca bir propaganda aracı ve kampanyası değil, ikiyüzlü ve ahmakça’ olarak nitelendiren Kasımi söz konusu açıklamaların asılsız olduğunu vurguladı.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Kasımi, Mehr Haber Ajansı tarafından aktarılan açıklamalarında şu ifadeleri kullandı:

“Bugün ABD hükümetinin nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesi sonrasında uyguladığı karmaşık politika nedeniyle uluslararası arenadan soyutlanarak peşinde olduğu amaçlara ulaşamadığı her zamankinden daha fazla kendini gösteriyor. Pompeo’nun açıklamaları, ABD’nin İran’ın içişlerine karıştığını açıkça gösterirken ABD yönetiminin öteden beri uyguladığı küresel sözleşmelere aykırı bir şekilde bölgeyi istikrarsızlığa sürükleyen politikalarını yansıtıyor.”

Pompeo’nun İran sokaklarında yaşananlar hakkındaki konuşmasına da değinen Kasımi, “Bu ifadeler, Pompeo’nun cehaletini ve İran halkının geçmişine dair bilgi eksikliğini gösteriyor. Pompeo, herhangi bir değerlendirme ve yargılamada bulunmadan önce bu toplum hakkında doğru ve derin bilgiler edinmesi gerektiğini bilmeli” diye konuştu.

Reuters ve Fransız Haber Ajansı’nda (AFP) yer alan benzer haberlerde de birçok İranlı’nın Trump yönetiminin İran’a yönelik sert yaptırımları ve İranlıların ABD’ye girmesini engelleyen vize yasağını yürürlüğe koyması nedeniyle İran vatandaşlarına verdiği desteğe son derece şüpheci yaklaştıkları belirtildi. Bununla birlikte İranlıların çoğunun, sözlü savaşın askeri bir çatışmaya yol açmasından korktuğu aktarıldı. Ancak Reuters’ın Tahran’daki güvenilir kaynaklardan aktardığı habere göre ABD yönetiminin ‘ülkeyi Ortadoğu’daki bir başka bataklığa sürükleyemeyeceği’ belirtildi.

Bununla birlikte İranlı liderler, kötü ekonomik koşullar, para birimindeki değer kaybı ve ABD’nin yeni sert yaptırımlarına karşı ülkedeki hoşnutsuzluğa rağmen birlik çağrısında bulunuyor.

Şarku’l avsat’ın edindiği bilgilere göre İran Devrim Muhafızları’na bağlı Milis Güçleri (BESİÇ) Komutanı Tuğgeneral Gulam Hüseyin Gaybperver, ABD Başkanı Tramp’ın İran’a yönelik tehditlerinin ‘psikolojik savaşın bir parçası olduğunu’ söyledi. Trump’ın İran’a karşı hareket edecek bir konumda olmadığını söyleyen Tuğgeneral, “Bu çıldırmış Başkan’ın yürüttüğü psikolojik savaştan korkanlar, ABD’nin İran’ı yok edinceye kadar durmayacağını biliyorlar. Ancak İran halkı ve silahlı kuvvetleri düşmanlara karşı direneceklerdir” ifadelerini kullandı.

Diğer yandan İran Yargı Erki Başkanı Sadık Laricani, ABD Başkanı Trump’ın Cumhurbaşkanı Ruhani’ye verdiği yanıt hakkında yorumda bulundu. Mehr Haber Ajansı tarafından Ruhani’ye ‘ilk destek’ olarak nitelendirilen açıklamalarında Laricani, “ABD’den gelecek herhangi bir hatalı hamle, İran’ın tarihte iz bırakacak cevabıyla karşı karşıya kalacaktır” diye konuştu.

İran Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi (DMTK) Genel Sekreteri ve Devrim Muhafızları Komutanı Muhsin Rızai de Trump’ın Ruhani’ye Twitter üzerinden verdiği yanıtla ilgili olarak, “Sizin 50 bini aşkın askeriniz İran’ın kılıcı altında. Yine de delicesine tehdit savuruyorsunuz. Dikkatli olmalısınız” dedi.

Ancak İran Meclisi Ulusal Güvenlik ve Dış Politikalar Komisyonu Başkanı Haşmetullah Felahetpişe İranlı yetkilileri ‘Trump ve Pompeo Sahnesi’nde oynanan bir oyun olarak nitelendirdiği açıklamalarla ilgili uyarıda bulundu. Felahetpişe, İranlı yetkililere, ekonomik durumu iyileştirme ve yolsuzlukla mücadeleye odaklanmaları çağrısı yaptı.

İran Altın ve Gümüş Mücevherciler Birliği Başkanı Muhammed Veli de dün yaptığı açıklamada altın fiyatlarındaki artışın ana sebebinin Trump ile Ruhani arasındaki açıklamalar olduğunu belirtti.

Devrim Muhafızları’na yakın Tesnim Haber Ajansı’nın aktardığı açıklamalarında Veli, “Siyasette yaşananların yanı sıra Merkez Bankası politikaları, altının astronomik rakamlara ulaşılmasına neden oldu. Ancak buna rağmen piyasalarda ‘kısmi’ bir talep yaşandı” diye konuştu.

Serbest piyasada külçe altının gramı 34 milyon İran Riyali’ni aştı. Ayrıca dolar 95 bin riyal seviyesini geçerken, euro 120 bin riyalin üzerine çıktı.

İLNA Haber Ajansı’nın haberine göre İran Savunma Bakanı General Emir Hatemi, son teknoloji ile donatılmış orta menzilli bir füze olan ‘Fekur’ model havadan havaya füzeler için seri üretime başlandığını duyurdu.