İslamabad/Cemal İsmail

Taliban hareketi, Gazne kenti ve çevresinden çekildikten yaklaşık bir hafta sonra şehrin çevresinde yaklaşık 5 bin askerden oluşan güvenlik şeridindeki bazı güvenlik noktalarına saldırı başlattı. Gazne İl Şura üyesi Nasir Ahmed Fakiri yaptığı açıklamada Taliban üyelerinin Gazne etrafındaki bir dizi hükümet noktalarına saldırı gerçekleştirirken kentin bazı bölgelerine de girdiğini duyurdu. Ancak başka bir hükümet yetkilisi konuya ilişkin haberleri propaganda olarak nitelendirdi. Gazne Valiliği Sözcüsü Arif Nuri, herhangi bir saldırı gerçekleşmediğini belirterek kentin kenar mahallelerinde çatışmalar çıktığı veya Taliban’ın saldırdığı yönündeki haberleri yalanladı.

Taliban’ın yüzlerce üyesi 10 Ağustos’ta Gazne’ye girmiş, bazı mahallelerin kontrolünü ele geçirerek yüzlerce kişinin ölümüne neden olmuştu. Taliban’ın son saldırısının iki hafta önceki kadar şiddetli olmadığını söyleyen Gazne İl Şura üyesi Fakiri ancak bunların Taliban tarafından kente yeniden yapılması planlanan büyük çaplı bir saldırının işareti olabileceği yönündeki endişelerini dile getirildi. Gazne sakinlerinin Taliban üyeleri ve emniyet güçleri arasında çıkabilecek olası bir çatışmanın ortasında kalmaktan korktuğunu ve gergin olduklarını ifade eden Fakiri, Taliban üyelerinin Gazne’den çekilirken bölge insanlarına güçlü bir saldırıda bulunacaklarına dair broşürler dağıttıklarını ve kentin elektriklerini kestiklerini belirtti.

ABD’den yeni görevlendirme

Washington yönetimi ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı’na (CENTCOM) yeni bir isim atadı. ABD Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada ABD’nin Ortadoğu, Körfez bölgesi ve Afganistan’daki bütün hamlelerinden sorumlu olan CENTCOM’un başına ABD Genelkurmay Başkanlığı’nda görevli Korgeneral Kenneth F. McKenzie’nin getirilmesinin uygun görüldüğü belirtildi. Ancak CENTCOM’un başında bulunan ve birkaç ay içinde görevini tamamlaması beklenen General Joseph Votel’in yerine geçmesi beklenen McKenzie’nin bu göreve gelebilmesi için Senato’nun onayını alması gerekiyor. Irak ve Afganistan’da birkaç kez görev yapan Korgeneral McKenzie, CENTCOM bünyesinde 2010 yılında Planlama ve Strateji Direktörü olarak görev yaptı. 2014’te ise Donanma Komutanı oldu.

NATO’nun Afganistan’daki birliklerinin komutanı General John Nicholson, ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni stratejisinin Taliban’la uzlaşı yönünde olduğunu açıkladı. Afganistan’dan telekonferans aracılığıyla Pentagon’da gazetecilere demeç veren ve ABD’nin yeni Afganistan stratejisinin etkinliği konusunda konuşan General Nicholson, ABD güçlerinin yeni stratejisinin Taliban ile uzlaşı ve diyalog olduğunu belirtti. ABD’li General, Taliban’ın Gazne ve Afganistan’ın batısındaki Ferah kentindeki son saldırılarını başarısızlık olarak nitelendirdi. Ancak saldırıların nedenleri, Taliban’ın yerleşim bölgelerine saldırma yeteneği ve büyük şehirlerin dışındaki geniş alanlarda kontrolü sağlaması konularına değinmedi. General Nicholson ayrıca Pakistan’ın Taliban’ı desteklemeyi bırakması konusunda da ilerleme kaydedildiğini söyledi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ABD’li analistler, geçen yıl Trump tarafından duyurulan Taliban’ı askeri olarak yenilgiye uğratma ve müzakere masasına oturmaya zorlamayı hedefleyen ABD stratejisinin istenilen askeri hedeflere ulaşmadığı görüşünde. Taliban’ı kontrol ettiği bölgelerden uzaklaştıramayan strateji aynı zamanda Afgan güçlerini de sahaya çekemedi.

Demokrasiyi Savunma Kurumu’nun üst düzey üyesi olan ve CIA’a yakınlığıyla bilinen bir haber-analiz sitesinin editörlüğünü yapan Bill Roggio’nun yaptığı değerlendirmeye göre söz konusu strateji Taliban’a ABD güçlerinin Afganistan’daki savaşı sona erdirmek için müzakere edilmiş bir çözüm yolu arayışında olduğunu gösterdi.

Rusya’nın Afganistan stratejisi

Rusya Dışişleri Bakanlığı önümüzdeki ayın dördünde Soçi’de yapılması planlanan barış konferansına Afganistan hükümeti temsilcilerinin de katılım göstermelerinin beklendiğini açıkladı. Bakanlık tarafından yapılan açıklamada Afganistan Dışişleri Bakanlığı’nın Afganistan’ın komşuları İran, Pakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan ve Çin başta olmak üzere Moskova tarafından konferansa davet edilen ülkelerin bir araya gelmesi öncesinde Taliban heyeti ile hükümet arasında doğrudan görüşmelerde bulunmasının beklendiği aktarıldı. Rusya Dışişleri Bakanlığı konferansa ayrıca Hindistan, ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği’nin (AB) çağırıldığını da kaydetti. Konferans öncesinde Taliban heyetinin Afgan hükümetiyle bir araya gelmesi için ikna edilmeye çalışıldığına işaret edilen açıklamada Taliban’ın Afgan hükümetinin şartlarını kabul edip etmeyeceğine dair herhangi bir eğilim veya işaretin olmadığının altı çizildi.

Rusya Dışişleri Bakanlığı açıklamasında Taliban temsilcilerinin konferansa davet edilmesinin Afganistan’daki barış görüşmelerinin doğrudan silahlı muhaliflerinde katılımını hedeflediği, bununla birlikte Moskova’nın mevcut koşullarda Afganistan’da barışın sağlanmasının zorluğunu kabul ettiği vurgulandı. Ancak Soçi’deki konferansın ‘kapsamlı bir Afganistan çözümüne doğru atılmış önemli bir adım’ olarak görüldüğünün altı çizildi.

Fakat ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Soçi Barış Konferansı’na katılamayacağını bildirmesinden birkaç saat sonra Afgan hükümeti de konferansta yer almayacağını açıkladı. Konferansa katılmamasına gerekçe olarak ise Afganistan’daki barış sürecinin Afgan hükümeti tarafından yönetilmesi gerektiği gösterildi.

Taliban ise ABD güçlerinin Afganistan’daki bir aracı olarak nitelendirdiği mevcut hükümet ile diyalog kurmayı ve müzakerelerde bulunmayı reddediyor. Bununla birlikte Taliban, Afganistan’daki tüm yabancı birliklerin belli bir süre içerisinde ülkeyi terk etmesi ve ülkenin içişlerine herhangi bir müdahalede bulunulmaması şartıyla ABD ile diyaloga hazır olduğunu bildirdi.