Gazze’deki ilk ateşkes anlaşması uyarınca bugün itibarıyla 300 kamyon inşaat malzemesi de dahil olmak üzere çeşitli ürünler taşıyan yaklaşık 700 kamyon Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan giriş yaptı. Hamas’ın cesetlerini tuttuğu İsrail askerleri Hadar Goldin ve Oron Shaul’un ailesi ateşkesin sonlanması ve Hamas üzerindeki baskının artırılması için Kudüs’ün batısındaki yüksek mahkemeye başvurdu.
Hadar’ın babası Samha Golden, 2 yıl önce Türkiye ile yapılan anlaşma kapsamında görevlendirilen Esirler ve Kayıp Şahıslar İşleri Bakanlar Komitesi’nin asla bir araya gelmediğini söyledi. Samha Golden “Şimdi hükümet, Hamas ile yaptığı anlaşma kapsamında bizi tekrar yalnız bıraktı. Yüksek Mahkeme’den yardım talep ediyoruz” dedi.
Golden, Hamas’ın İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve Güvenlik Kabinesi’nin eksiklileri nedeniyle İsraillilerin serbest bırakılması konusundan kaçmayı başardığını vurgulayarak Kabine’nin dün düzenlenen toplantıda bu konuyu görüştüğünü fakat bir sonuca varamadığını dile getirdi.
Şarku’l Avsat’In elde ettiği bilgilere göre Gazze Ürün Girişi Kurulu Başkanı Raid Futuh aylar süren yasağın ardından Kerem Şalom geçişinin mal yüklü kamyonların giriş yaptığını duyurdu. İsrail Savunma Bakanı Avigdor Lieberman, Gazze Şeridi’nde yaşayanlara ithafen bir ses kaydı yayınladı. Lieberman ses kaydında “Ateşkes yapıldığında şiddet fayda vermez. Eğer İsrail sükûnet ve güvenden memnun olursa, bu onlara uygulanacak. Ancak ateşkesin ihlali halinde onlar kaybedecek” diye konuştu. Lieberman ayrıca Hamas ve Gazze’deki halkın liderliğinin birbirinden ayırt edildiğini de vurguladı.
Lieberman, Filistin topraklarındaki İsrail Hükümeti Koordinatörü’nün sitesinde yayınlanan mesajda “İsrail, Gazzeliler için sorun değil aksine çözüm” diyerek, Oslo Anlaşması’ndan önce Gazze Şeridi’ndeki 90 bin kişinin İsrail’de çalıştığını belirtti. Gazzelilerin Hamas kurallarından ve politikasından kurtulması durumunda Ortadoğu’nun Singapur’u olabileceğini söyleyen Lieberman, uzun süreli ateşkes anlaşmasının kapsamına İsrailli mahkumların ve kayıpların da alınması gerektiğini ifade etti. Leiberman, Hamas’ın şiddeti seçmesi halinde İsrail’in daha önceki zamanlara kıyasla daha sert tepki vereceği tehdidinde bulundu.
Özellikle başta İsrail Eğitim Bakanı Naftali Bennet olmak üzere Yahudi Evi Partisi’nden aşırı sağcı bakanlar, Hamas ile yapılan anlaşmayı İsrailli mahkumların serbest bırakılmasını kapsamaması nedeniyle eleştiri yağmuruna tuttu. Bennet ve Lieberman karşılıklı suçlamalarda bulundu.
Tel Aviv’deki siyasi uzmanlar ve analistler, İsrail’deki siyasi ve askeri liderliklerin özellikle bu zamanda Hamas ile yapılan ateşkes anlaşmasıyla yakından ilgilendikleri görüşünde.
İsrail’de erken seçim tartışması
İsrail siyasetinde de tansiyon yüksek. Netanyahu erken seçime gitmenin yollarını arıyor. Güvenlik raporlarına göre İsrail ordusu, Gazze Şeridi sınırı boyunca bariyerlerin inşasını tamamlamak için zaman kazanmaya ihtiyaç duyarken Netanyahu, Gazze’deki gerilimin ve savaş ilanının devam etmesi için belirli bir hedef olmadığını söyledi. Hamas ise Gazze Şeridi’ndeki ağır kuşatmanın kaldırılmasıyla ilgileniyor ve bölgesel anlaşmalarda önemli bir aktör olarak rol almak istiyor. Fakat her iki taraf da yoğun eleştirilerle karşı karşıya kalması nedeniyle ‘küçük bir uzlaşıya’ varmayı seçti.
Ancak esirler takası konusunda taraflar arasında uçurum var. Hamas, müzakereler başlamadan önce işgalin serbest bıraktıktan sonra tekrar tutukladığı onlarca esirin serbest bırakılması konusunda ısrar ediyor. Buna göre müzakerelerin sonunda yüzlerce esirin serbest bırakılması gerekiyor. İsrail, müzakerelerden önce Hamas esirlerinin serbest bırakılmasına karşı çıkarken doğrudan müzakere masasına oturmayı talep ediyor.
Kapsamlı anlaşmaya varma yolundaki bir diğer sorun ise Gazze Şeridi’ne yaptırımlar uygulayan ve Gazze’deki gerginliğin artmasına neden olduğuna belirten Mısır’ın Filistin uzlaşısı konusunda uyum politikası uyguladığı Filistin Yönetimi’nin statüsü. İsrail halihazırda Gazze Şeridi sınırı boyunca tünel saldırılarına karşı koymak için yeraltına inşa ettiği ve 2019’da sona erecek olan bariyeri tamamlamak amacıyla zaman kazanmaya çalışıyor.