ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin ana yasasında yapılan değişiklikle mevkidaşı Şi Cinping’in süresiz olarak başkanlıkta kalması hakkında yaptığı şaka sosyal medyada öfke ve dalga konusu oldu.
Trump Florida Eyaleti’ndeki konutunda düzenlenen bağış yemeği sırasında Şi hakkında “Şu anda ömür boyu başkan. Bu muhteşem bir şey. Belki bir gün bunu biz de denemeliyiz” ifadelerini kullandı. CNN’in haberine göre Trump’ın bu sözleri kahkaha ve alkışla karşılandı. AFP’nin haberine göre, Trump’ın bu esprili yaklaşımı ABD Temsilciler Meclisi üyesi Demokrat Ro Khanna’nın öfkesine neden oldu. Khanna sosyal medya hesabı üzerinden şu ifadeleri kullandı; “Trump’ın açıklaması George Washington’u mezarında ters döndürmüştür.”
Çin’de Şi için ‘süresiz liderliğin’ önü açılıyor
Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP), Çin Devlet Başkanlığı ve Başkan Yardımcılığı görevi için anayasadaki iki dönemlik üst sınırın kaldırılmasını öngören yasa tasarısı parlamentoya sunacağını duyurmuştu.
Çin Ulusal Halk Kongresi’nin (ÇUHK) yıllık olağan oturumu bugün başladı. Toplantıya Devlet Başkanı Şi Cinping, Başbakan Li Kıçiang, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Politbüro üyeleri ve 2 bin 970 delege katıldı. İki hafta sürmesi beklenen oturumun en önemli gündem maddesi, devlet başkanlığı için iki dönem olan görev sınırlamasının kaldırılmasını öngören anayasa değişikliği oylaması. Çin anayasasına göre devlet başkanlığı görevi, her dönemi beş yıl olmak üzere en fazla iki dönem yapılabiliyor. Devlet Başkanı seçilen bir kişi toplamda 10 sene bu görevi yürütebiliyor.
Teklifin kabulü halinde Şi’nin, mevcut görev süresinin dolacağı 2023’ten sonra da bir veya birkaç dönem daha ülke liderliği görevini sürdürmesinin önü açılacak.
“Kararın önemini göz ardı etmeye çalışıyorlar”
Pekin’deki Çinli yetkililer parlamentonun alacağı kararın önemini göz ardı etmeye çalışıyorlar. Pazar günü gazetecilere açıklama yapan ÇUHK Sözcüsü Zhang Yesui, yapılacak anayasa değişikliği ile Devlet Başkanı Şi’nin devlet başkanlığı görevinin yürüttüğü diğer görevler ile aynı koşullara sahip olmasının ve partinin Merkezi Komitesi’nin otoritesinin güçlendirilmesinin hedeflendiğini söyledi.
Bu kararın liderliği birleştirmeyi amaçladığını ifade eden Zhang, Parti Merkez Komitesi’nin Ocak ayında başkanın siyasi yönerge ilkelerinin anayasaya eklenmesi kapsayan anayasal değişikliklere gidilmesini önerdiğini belirtti. Başkan Şi, 2012 yılında parti genel sekreteri olarak göreve başlamasından sonra yetkilerini güçlendirdi. Ancak başkanlık sınırlamalarının iptaline ilişkin attığı adım çoğu Çin gözlemcisini dahi şaşırtacak türden oldu.
“Anayasa değişikliklere uyum sağlamalı”
Çin’in önde gelen eski liderlerinde Deng Şiaoping, 1949 yılından 1976’daki ölümüne kadar ülkeyi tek başına yöneten Mao Zedong’un yönetimi sırasında yaygınlaşan kaosu önlemek için “kolektif” bir liderlik sistemini savunmuştu. Zhang, “Anayasa değişikliklere uyum sağlamalı, yeni deneyimleri kapsamalı, yeni başarıları yansıtmalı ve bu bağlamda kalması için yeni yönergeler belirlenmeli. Anayasa değişikliği, ülkenin siyasi hayatında önemli bir olaydır. Ayrıca, geniş kapsamlı etkilere sahip önemli bir yasama faaliyetidir” dedi.