2 Ekim’den bu yana kayıp olan Suudi vatandaşı Cemal Kaşıkçı’nın kayboluşunun nedenlerinin ortaya çıkarılmasına ilişkin Suudi-Türk ortak çalışması devam ederken, ABD Başkanı Donald Trump, aralarında terörle mücadele ve İran’a karşı koymayı da içeren birçok alanda Suudi Arabistan’a ihtiyacın olduğunu vurguladı. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’da, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kaşıkçı soruşturması ile ilgili Suudi Arabistan’ın kendileriyle işbirliği içinde olduğunu söylerken, Riyad’ın şeffaf bir soruşturma yürüteceğine söz verdiğini belirtti.
Başkan Trump, dün yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan ve Türkiye tarafından Kaşıkçı’nın ortadan kaybolması üzerine yürütülen soruşturmaların, Suudi liderliğinin söz verdiği gibi, doğru bir şekilde ilerlediğini söyledi. Trump, Fox News Business’da yayınlanan konuşmasında, Washington’un, Riyad ve Ankara’yla doğrudan ve açık görüşmeler yaptığını belirterek, kapsamlı ve şeffaf bir soruşturma yürütmenin önemini vurguladı. Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın kendisi ile konuştuğunu söyleyen Trump, ciddi ve güvenilir bir soruşturma yürütülmesine ilişkin kendisine güvence verdiğini belirtti.
Trump: Suudi Arabistan’a ihtiyacımız var
Trump, “Terörle mücadele ve İran’a karşı koymak da dahil olmak üzere birçok alanda Suudi Arabistan’a ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.
Trump, ABD’nin Körfez bölgesinde müttefiki Suudi Arabistan’dan uzaklaşıp uzaklaşmayacağına ilişkin bir soruya, “Bunu istemiyorum” diyerek yanıt verdi. Trump ayrıca, ABD’de 500 bin iş kaynağının Suudi Arabistan ile ilişkilere dayandığına dikkat çekti. Riyad ve Ankara’yı ziyaret eden Dışişleri Bakanı Pompeo’nun dönüşünü beklediğini söyleyen Trump, hafta sonu kadar Kaşıkçı’nın kayboluşunun nedenlerinin ortaya çıkarılmasını umduğunu belirtti.
Pompeo, Türk yetkililerle görüştü
Trump’ın söz konusu açıklamaları, Pompeo’nun Ankara’ya yaptığı ziyaretten kısa bir süre sonra geldi. Pompeo, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı Hakan Fidan ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ile bir araya geldi. Bu geniş toplantının ardından, Pompeo ve Çavuşoğlu havalimanında da 40 dakika görüştüler. İkilinin görüşmeleri sırasında diğer birtakım dosyalara ek olarak Kaşıkçı’nın kayboluşuna ilişkin Suudi-Türk ortak soruşturmaları ele alındı.
Görüşmelerden sonra herhangi bir açıklamada bulunmayan ABD Dışişleri Bakanı, uçakta gazetecilere verdiği demeçte, “Erdoğan, Suudilerin Kaşıkçı dosyasına ilişkin Türkiye ile işbirliği yaptığını ve sahip oldukları bilgileri karşılıklı olarak paylaşacaklarını söyledi” dedi.
Reuters’ın aktardığına göre, soruşturmalar iki kez ertelense de, Türkiye tarafı, incelemelerin kapsamlı bir şekilde yürütülmesine dair Suudi Arabistan’ın tavrından memnun.
Pompeo, CNN’nin aktardığına göre, soruşturmanın eksiksiz ve kapsamlı bir şekilde sonuçlanması için Suudi Arabistan’a birkaç gün verilmesi gerektiğini söyledi. Pompeo, ABD’nin Suudi Arabistan’la mali, kamusal ve İran meselesine ilişkin “çok önemli ilişkileri olduğunu” belirterek oldukça hassas bir süreçten geçtiklerini ifade etti. Suudilerin ve ABD’nin birlikte çalıştığı alanlar hakkında uzun uzun konuşabileceğini söyleyen Pompeo, bunun, gelecekte atılacak herhangi bir ABD adımı hususunda dikkate alınması gerektiğini belirtti.
Bunun öncesinde, ABD Dışişleri Bakanlığı Ofisi, Riyad’da Kral Selman bin Abdulaziz, Veliaht Prens Muhammed bin Selman ve Dışişleri Bakanı Adil el-Cubeyr ile bir araya gelen Pompeo’nun söz konusu görüşmeler hakkında çıkardığı bir bildiriyi yayınlamıştı.
‘Suudi Arabistan söz verdi’
Pompeo görüşmelerde, “Kapsamlı, şeffaf ve hızlı bir soruşturmanın önemini vurgulayan doğrudan ve açık görüşmelerde bulunduk. Suudi liderliği bu koşulları dikkate alacağı bir soruşturma başlatacağına dair söz verdi. Ayrıca, şu anda ciddi ve güvenilir bir soruşturma yürüttüklerini teyit ettiler. Suudi liderliği önceki gün gerçekleştirilen toplantılarda İstanbul’daki konsoloslukta neler olduğuyla ilgili herhangi bir bilgisi olduğun reddetti. Bu toplantıları değerlendirecek olursam, tüm gerçekleri tespit etmeye yönelik ciddi bir kararlılık içerdiğini söyleyebilirim” dedi.
Öte yandan, Kaşıkçı’nın ortadan kaybolmasına ilişkin soruşturmanın devam edeceğini söyleyen Türk Dışişleri Bakanı, Suudi konsolosunun İstanbul’daki ikametgahının incelenmesinin, ailesinin içerisinde bulunmasından dolayı, önceki akşam gerçekleştirilemediğini belirtmişti. Reuters’in aktardığına göre, uzmanlar dün konsolosun ikametgahını incelemeye başlarken, Suudi konsolosluğu bir kez daha arandı.
Türk İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Anadolu Ajansı’na verdiği röportajda, Suudi tarafının konsolosun evininin denetlenmesine mani olmadığını ve denetimin ortak bir uzlaşıdan sonra gerçekleştiğini söyledi.
G-7 ülkelerinin dışişleri bakanları, yayınladıkları ortak bir bildiride, Türkiye ile Suudi Arabistan arasındaki işbirliğini teşvik ettiklerini dile getirdiler.