ABD Başkanı Donald Trump, Washington’un ticari ortaklarına, çelik ve alüminyum için ek gümrük vergisi kararına karşı misilleme yapmamaları konusunda uyarıda bulunurken, Kanada’daki G7 zirvesinin sonunda, meslektaşları ile yaptığı ticaret görüşmelerine ‘çok verimli geçti’ diyerek övgüde bulundu.

G7 liderleri, ABD Başkanı ile yaşanan anlaşmazlıklara rağmen, ticaret konusunda ortak bir bildiri üzerine anlaştılar. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, “Bu sadece bir aşama olmasına rağmen önemli bir aşamadır. Bu yüzden önümüzdeki aylarda çalışmalarımıza devam etmeyi planlıyoruz” ifadelerini kullandı. Fransa tarafından Cumartesi günü yapılan açıklamada, zirvedeki görüşmelerin ‘doğru yönde’ olduğu, büyük ihtimalle 7 ülkenin ortak bildiriyi imzalayacağı ve elbette, Washington ile iklim anlaşması konusunda uyuşmazlığın devam ettiği belirtildi. Açıklamada ticaret konusunda uluslararası kuralların uygulanması ve Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) reforme edilmesi gerektiğine dikkat çekildi.

Trump: Misilleme yapmak isterlerse hata yaparlar

Öte yandan ABD Başkanı Trump, zirve sonrası Kanada’dan ayrılmadan önce yaptığı basın açıklamasında, “Eğer ticaretin önünde engelleme yapmak isteyerek misilleme yapmaya kalkarlarsa hata yaparlar” ifadelerini kullandı. Trump, G7 ülkelerini, ticarete destek için ticari işlemlerde tüm vergileri ve engelleri ortadan kaldırma çağrısında bulundu. Ayrıca ortaklarına tarifeleri, sübvansiyonları veya engelleri olmayan bir G7 serbest ticaret bölgesi kurma önerisinde bulundu. Liderlerle çeşitli temaslarda bulunan ABD Başkanı Trump, başta Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel olmak üzere liderler ile olan mükemmel ilişkilerine övgüde bulundu.

Macron’dan Trump’a gümrük vergisi yanıtı

G7 zirvesinden erken ayrılan ABD Başkanı Trump, Salı günü Kuzey Kore Lideri Kim Jong-un ile bir araya gelmek üzere Singapur’a gidecek. Trump, G7 liderlerine, ABD’nin piyasalara adil bir şekilde erişmesi ve haksız ticaret uygulamalarına son verilmesine ihtiyaç duyduğunu söyledi. ABD’nin onlarca yıldır sömürüldüğü belirten Trump, haksız ticari anlaşmalarla ilgili G7 liderlerinin sorumluluk almadığını belirtti. Fransa Cumhurbaşkanı Macron ise Trump’ın bu sözlerine, “Fransızlar Alman otomobillerini tercih ediyor” şeklinde cevap verdi.

Zirveye katılan diplomatik çevrelere göre, Macron’un bu açıklaması Trump’ın Avrupa Birliği (AB) gümrüklerinde ABD arabalarına ‘haksız’ vergi artışı yapıldığına dair şikâyetine yanıt olarak geldi. Bu çevreler, Macron’un ticaret dengesi açığının gümrüklerle ilgili olmadığını ve ticari denge konusunda AB içinde bile önemli dengesizliklerin olduğunu Tramp’a anlattığını belirttiler. Macron bu dengesizliklerin, örneğin Fransızların Alman otomobillerini tercih etmesi gibi sebeplerden kaynaklandığını söyledi.

Bununla birlikte Trump’ın, New York’taki Beşinci Cadde’de çok sayıda Mercedes model Alman otomobiliyle ilgili memnuniyetsizliğini ifade ettiği açıklamalarda bulunduğu biliniyor. Aynı zaman Trump, kısa bir süre önce telefonda Macron’a, bu arabalar ABD caddelerinden yok olana kadar ticari yaptırımlar politikasını sürdürmeye kararlı olduğu söylendi.

Trump’ın zirveye erken veda etmesi saygısızlık olarak yorumlandı

G7 liderleri, dün zirvenin ikinci ve son gününde kahvaltıda bir araya gelirken, Trump’ın zirveden erken ayrılması müttefiklerine saygısızlık olarak yorumlandı.

Trump’ın zirveden erken ayrılması, grubun iklim değişikliği, çevre ve yönetiminin büyük ölçüde görmezden geldiği kilit konulardaki toplantılarına katılmayacağı anlamına geliyordu. Trump’ın geçtiğimiz yıl Paris İklim Anlaşması’ndan çekilmesi, G7 liderlerinin tepkisine neden olmuştu.

Zirve gergin bir gündemle yapıldı

Washington’ın çelik ve alüminyum ihracatına gümrük vergisi uygulama kararı ve başlıca ortaklarının buna karşılık verecek planları olduğu açıklamalarında bulunmaları sonrası gerçekleşen G7 zirvesi, ABD ve diğer altı ülkenin ticaretle ilgili iyice su yüzüne çıkan anlaşmazlıkların sebep olduğu gergin bir atmosferde geçti.

Bunun yanı sıra ABD Başkanı Trump, Kanada’nın ev sahipliğinde gerçekleşen zirve başlamadan önce Rusya’nın da gruba yeniden katılması önerisinde bulundu. 1998’den 2014’e kadar 8 ülkenin üye olduğu ve G8 olarak bilinen grup, 2014’te Rusya’nın, Kırım’ı ilhak etmesi nedeniyle gruptan çıkarılması sonucu grup G7 adını almıştı.

Öte yandan Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk zirve öncesi yaptığı açıklamada, yeni İtalya hükümetinin AB kurallarını ihlal edeceği yönündeki korkulara rağmen, zirveye katılan AB ülkelerinin, zirvede ‘tam uyum’ içerisinde olacağını söyledi. Donald Tusk, “G-7 zirvesinde, Rusya dahil olmak üzere bütün konularda AB’nin tam bir uyum içerisinde olacağına inanıyorum” ifadelerini kullandı. Tusk, tüm detaylarda olmasa da, genel olarak ortak bir çizgi çizmekten bahsettiğine dikkat çekti.

Rusya’nın G7 geleceği

Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Dışişleri Bakanı Heiko Maas, zirve öncesinde Rusya’nın yeniden gruba dahil olmasının mümkün olmadığına dair açıklamalarda bulunmuşlardı. Ancak Rusya tarafının da yakın zamanda yaptığı bir açıklamada, gruba geri dönme konusunda istekli olmadığı belirtildi. Bununla ilgili olarak Putin, Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ) ve G7 ülkeleri liderlerinin de dahil olduğu G20 gibi bir oluşumun varlığına işaret etti.

G7 Zirvesi’ne dair bazı satır başları

– G7, 1975 yılında önce ekonomiyi, sonra da barış, çevre ve terör gibi diğer konuları tartışmak üzere büyük güçlerin gayri resmi olarak bir araya gelmesiyle oluştu. Bu yılki G7 Zirvesi, ABD Başkanı Donald Trump tarafından alınan gümrük vergisi kararıyla gelen gerilimle başladı. Diğer yandan Trump, 1998- 2014 yılları arasında grubun üyesi olan ve 2014’te Kırım’ı ilhak etmesi sonrası gruptan çıkarılan Rusya’nın yeniden gruba katılmasını istedi.

– Grubun ilk toplantısını 1975 yılında yaşanan ilk petrol krizinin ardından Fransa’nın Rambouillet kentinde Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Japonya ve ABD’nin katılımıyla gerçekleşti. Kanada gruba daha sonra dahil oldu. Dönemin Fransa Cumhurbaşkanı Valery Giscard d’Estaing’in önerisiyle sıcak sorunların çözülmesi için bu ülkelerin maliye bakanları seviyesinde bir başka toplantı daha düzenlemeye başlandı. 1980’lerde, Doğu ile Batı arasındaki sıkıntılar, toplantılara politika ağırlıklı bir karakter kazandırdı.

– 1983 yılında, ABD’nin Virginia eyaletinde bulunan Williamsburg’da düzenlenen zirvede ilk kez Avrupa güvenliğine dair bir deklarasyon kabul edildi. Dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan’ın politikasını destekleyen metin, yine dönemin Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand’ın çekincelerine rağmen onaylandı. O yıllarda Sovyetler Birliği’nin dağılması, manzarayı tamamen değiştirmeye başladı. 1992’den itibaren toplantılar misafir konumunda katılan Rusya, 1998’de zirveye grubun bir üyesi olarak katılmaya başladı.

– 1999’dan itibaren art arda yaşanan mali krizler döneminde G8, ‘zenginler kulübü’ olarak nitelendirilerek eleştirildi. Bu nedenle, büyük güçler, bu krizleri çözmek veya önlemek için G20 adı altında yeni bir formülle diğer ülkelerle bir araya geldi.

– 2014 yılında, Rusya’nın G8 üyeliği, Kırım’ı ilhak etmesi sonrasında Moskova’ya yaptırımların uygulanmasıyla askıya alındı. Rusya’nın gruptan çıkarılmasıyla G8 adıyla anılan grup G7 adını aldı.

– 2017 yılında ABD Başkanı Donald Trump’ın ilk kez katıldığı Sicilya Adası’ndaki zirvede iklim sorunu sebebiyle ilk kırılma yaşandı. Günler sonra, ABD Başkanı Trump, Paris İklim Anlaşması’ndan çekilme kararı aldı.