Ankara/Said Abdurrazık
Ankara’nın 2016 yılındaki başarısız darbe girişiminin arkasında olmakla suçladığı Gülen Hareketi’ne yönelik yürütülen soruşturma kapsamında çoğunluğu Hava Kuvvetleri’nden olmak üzere ordu personeline yönelik yeni bir gözaltı operasyonu başlatıldı.
Emniyet güçlerinin perşembe günü başkent Ankara dahil 25 ayrı ilde eş zamanlı gerçekleştirdiği operasyonda savcılığın çeşitli rütbelerde 89 askeri personel hakkında çıkardığı emir üzerine gözaltılar yapıldı. Emniyet kaynaklarına göre Tekirdağ’da yapılan operasyonda aralarında muvazzafların da bulunduğu 50 askeri personel gözaltına alındı. Operasyon kapsamında 6’sı Eskişehir’de görev yapan 7 Hava Kuvvetleri personeli de gözaltına alınırken diğer şüphelilerin aranması devam ediyor.
2016’daki başarısız darbe girişiminin ardından ilan edilen ve 19 Temmuz’da sona eren 2 yıllık olağanüstü hal döneminde terörle mücadele yasasında yer alan maddelerde de bir dizi değişiklik yapıldı. Yaklaşık 170 bin kişi tutuklandı, görevlerinden men edildi veya uzaklaştırıldı. Çeşitli devlet kurumlarında görevli 80 bin kişi hapis cezası aldı. Gülen’e bağlı medya kuruluları, üniversiteler ve okullar kapatıldı.
Uluslararası insan hakları örgütleri ve Türkiye’nin Batılı müttefiklerinin yanı sıra Türkiye’deki muhalefet sürece ilişkin eleştirilerde bulunurken Erdoğan’ın başarısız darbe girişimini muhaliflerden kurtulmak için kullandığı öne sürüldü.
Mahkeme, darbe girişimiyle bağlantılı olarak bir yıldan uzun bir süredir tutuklu bulunan iş insanı Osman Kavala’nın başkanı olduğu Anadolu Kültür’e yönelik soruşturma kapsamında cuma günü gözaltına alınan bir profesörün gözaltı süresinin uzatılmasına karar verdi. Mayıs 2013’te İstanbul’daki Gezi Parkı eylemleri sırasında hükümet karşıtı gösterilere karışmakla suçlanan akademisyenler ve aydınlar arasında yer alan İstanbul Bilgi Üniversitesi STK Eğitim ve Araştırma Birimi Çalışanı Prof. Dr. Yiğit Aksakoğlu’nun gözaltı süresi de uzatıldı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Gezi Parkı eylemlerine karıştıkları gerekçesiyle gözaltı kararı çıkardığı 20 kişiden 13’ü gözaltına alınmış, 12 kişi aynı gün içinde ifadeleri alınarak serbest bırakılmıştı. Serbest bırakılanlar arasında Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Betül Tanbay ve Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. Turgut Tarhanlı da bulunuyordu.
Gözaltına alınanların İstanbul merkezli Alman Goethe Enstitüsü’ne bağlı Anadolu Kültür ile bağlantılıydı.
Anadolu Kültür Yönetim Kurulu Başkanı Osman Kavala, sivil toplum projeleri üzerine yabancı misyonlarla çalıştı. Türkiye’nin Batılı müttefikleri Kavala’nın hapiste tutulmasından endişeli.
Soruşturma kapsamında yapılan yeni tutuklama dalgası, Avrupa ve ABD’de eleştirilere neden oldu. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Türk yetkililere tutukluları serbest bırakma çağırısı yapılırken Avrupa Birliği de durumu “endişe verici” olarak nitelendirdi. Kavala, 18 Ekim 2017’de “anayasal düzeni bozma” ve “hükümeti devirmeye çalışma” suçlamalarıyla tutuklanmıştı.
Doğu Akdeniz’de gerilim sürüyor
Türkiye, enerji şirketlerini Doğu Akdeniz bölgesinde keşif amaçlı sondaj yapmak için Güney Kıbrıs Rum Kesimi ile çalışmamaları konusunda uyardı. Zira Ankara, bu tür faaliyetlerin bölgenin istikrarına zarar verebileceği görüşünde. Türkiye Dışişleri Bakanlığı, ABD’li dev enerji şirketi ExxonMobil’e Kıbrıs açıklarındaki hidrokarbon arama faaliyetlerini durdurması uyarısında bulundu. Açıklamada, “Bu faaliyetler, bölgenin istikrarına katkıda bulunmamaktadır” ifadeleri yer aldı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Exxon Mobil’in Kıbrıs Adası açıklarında, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin verdiği sözde 10 numaralı ‘parselde’ doğalgaz arama faaliyeti başlatması bölgenin istikrarına katkıda bulunmamaktadır. Bu, sorunun çözümü açısından da belirli hassas dengeleri değiştirebilir.”
Aksoy, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Türk Petrolleri şirketine verdiği izin ve şirketin Türkiye kıta sahanlığındaki faaliyetleri kapsamında petrol ve doğalgaz arama çalışmalarının başlatılacağını da sözlerine ekledi.