Tunus’ta, geçen yıl Cumhurbaşkanı tarafından görevlendirilen ‘Toplumsal Reform Komitesi’, dün düzenlediği basın toplantısında, toplumsal reformlara ilişkin önerilerini açıkladı. Komite, mirasta eşitlik, eşcinselliğin suç olmaktan çıkarılması ve idam cezasının kaldırılması gibi tartışma yaratan bazı öneriler sundu.
Tunus Cumhurbaşkanı el-Beci Kaid es-Sibsi, 2017 yılının Ağustos ayında, “Bireysel Özgürlük ve Eşitlik” adını taşıyan komiteyi kurdu. Komitede, 2014 yılında kabul dilen Tunus Anayasası’na uygun toplumsal reformları belirleme alanında uzman kişiler yer aldı. Oluşturulmasının hemen ardından çalışmalarına başlayan komite, 8 Haziran 2018 günü, Kuran-ı Kerim’den ilham alan ve diğer Arap ülkelerinde uygulanan ilkelerle uyumlu teklifleri içeren 230 sayfalık bir rapor yayınladı.
Daha önce yapılmamış reformlar
Komite’nin çalışmaları, kadın-erkek eşitliği ve bireysel özgürlüklere yönelik ihlaller olmak üzere iki eksen üzerine yoğunlaştı. 8 Haziran günü yayınlanan raporda, mirasta eşitlik gibi daha önce Tunus’ta yapılmamış reformlar ön görülürken, kadın-erkek ve eşler arası eşitliğe dair kanun çıkarılması teklifinde bulunuldu.
Tunus’ta miras düzenlemeleri, devletin resmi dini olarak kabul edilen İslam dininin ilkelerine göre düzenleniyor. Mevcut kanunlara göre, kadınların bazı durumlarda mirastan erkeklerin yarısı kadar pay almasını ön görüyor. Komite’nin yayınladığı raporda ele aldığı hassas konulardan biri de dul kadınların İslam’da belirtilen iddet süresini doldurmadan evlenebilmelerinin önünün açılması oldu. Ancak, bu teklif sadece eşinin vefatı ya da kaybolması durumunda uygulanabilecek.
Ceza hukukunda önemli değişiklik
Raporda, miras hukukunun yanı sıra, ceza hukukunda da değişiklikler tavsiye ediliyor. Tavsiye edilen konular arasında, cinayet harici suçların idam ile cezalandırılmaması ve eşcinselliğin suç olduğunu ön gören kanunun iptali yer alıyor.
“Devrim niteliği taşıyan bir projedir”
Dün düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulunan Bireysel Özgürlük ve Eşitlik Komitesi Başkanı Buşra el-Hac, “Bu proje, Tunuslular açısından devrim niteliği taşıyan bir projedir” dedi. Raporun, sosyologlar ve siyasi bilimciler tarafından geniş kapsamlı bir incelemeye tabi tutulması çağrısı yapan El-Hac, “Projenin kabul edilmesi konusunda 13 Ağustos günü kesin ilanın yapılmasını umuyorum” dedi.
Kadınlara yönelik geliştirici haklar
Tunus’ta, 13 Ağustos günü, Ulusal Kadın Günü olarak kutlanıyor. Ancak, Cumhurbaşkanına sunulan rapor hakkında kesin bir ilan yapılmasına dair hükümet tarafından net bir açıklama yapılmadı.
Tunus, kadın hakları konusunda diğer Arap ülkelerine göre daha özgürlükçü bir ülke olarak biliniyor. Proje, Cumhurbaşkanı Sibsi’nin, kurucu lider Habib Burgiba’nın getirdiği ilkeler çerçevesinde ülkede iz bırakma çabalarından biri olarak değerlendiriliyor.