Ankara tarafından desteklenen Suriyeli muhalif grupların kontrolü altında bulunan Azez şehrinde, Türkçe ve Türk kurumları, ders kitaplarından, yol işaretlerine, elektrik şirketlerinden, posta ve bankalara kadar hakimiyet kurmuş durumda.
AFP’nin haberine göre, Halep iline bağlı Azez ilçesinde yer alan Yerel Meclis binasının duvarında Arapça ve Türkçe, “Kardeşlik sınır tanımaz” yazarken, bunun her iki yanında Türk bayrağı ve muhalefetin kullandığı üç yıldızlı Suriye bayrağı resmedilmiş bir şekilde yer alıyor.
“Eğitimden hizmete kadar aldığımız tüm destek Türkçe”
Yerel Meclis Başkanı Muhammed Hamdan Kano (64), “Eğitimden hizmete kadar aldığımız tüm destek Türkçe. Türk kardeşlerimizden bize her şey geliyor” diye konuştu.
Türkiye, 2011 yılında Suriye’de çatışma başladığında, önce siyasi, ardından da silahlı Suriye muhalefetine yardım elini uzattı.
Geçen yıllarla birlikte, Türkiye’nin Suriye’deki rolü, özellikle Ankara’nın 2016 yılında Suriye’nin kuzeyindeki DEAŞ ve Kürt militanlara karşı başlattığı Fırat Kalkanı Harekatı’nın ardından daha da arttı.
Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ve kendisine sadık olan Suriyeli muhalif gruplar, Cerablus, el-Bab, er-Rai gibi sınır kasabalarını kontrol altına aldı.
Ankara, bu yıl ise Zeytin Dalı Harekatı ile Halep’in kuzeybatısında yer alan ve Kürt nüfusun çoğunlukta olduğu Afrin bölgesine müdahalede bulundu.
Türkiye böylelikle, Halep’in kuzey kırsalındaki Cerablus’tan, Halep’in kuzeyindeki Azez şehrine oradan da Afrin bölgesine kadar nüfuz etti.
TSK ve Türk istihbaratı bu bölgede konuşlanırken, Türkiye’den eğitim ve destek alan yerel polis de burada faaliyet gösteriyor.
Türk özel şirketleri, bölgede varlık gösteriyor
Askeri varlığına ek olarak, hükümet kurumları ve Türk özel şirketleri de, son iki yıl içinde nispeten güvenli olan bu bölgede varlık gösterdi.
Ankara, Cerablus’ta elektrik santrali inşa ederken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir fotoğrafı Ankara tarafından desteklenen bölgedeki bir hastanenin duvarına asıldı.
Yerel Meclis Başkanı Kano, “Özel bir Türk şirketi Azez ilçesine elektrik tedarik edecek” diyerek, Türkiye’nin taraflar arasındaki sözleşmenin garantörü olduğunu açıkladı.
Özel bir Türk şirketi ile daha önce imzalanan 3 milyon dolarlık anlaşma kapsamında, bazı mahalleler ve şehrin ana çarşısına günde en az 20 saat elektrik veriliyor.
Müfredata Türkçe dersleri eklendi
Kano, Türk şirketlerinin, yol yapımı, camiler ve okulların restorasyon çalışmalarına da katıldığını dile getirerek, “Bütün okulları tamir ettiler. Bize sıra, masa, kitap, çanta, bilgisayar ve yazıcılar verdiler” diye konuştu.
Bu yıl ki eğitim döneminin başlangıcında, Azez Yerel Meclisi, Azez ve kırsalındaki toplam 18 bin öğrencinin müfredatına Türkçe derslerini eklemeye karar verdi.
Müfredat konusuna değinen Kano, “Geçmişteki müfredatımızda İngilizce ve Fransızca dersleri vardı. Ancak geçen sene, Türk kardeşlerle yakınlaşmamızın bir sonucu olarak, öğretmenler ve yöneticilerle görüştükten sonra, Fransızca dersini Türkçe ile değiştirmeye karar verdik. Türkiye’nin bölgeyi himaye eden bir devlet olması nedeniyle, Türkçe, Suriyeli çocukların geleceğini kesinlikle garanti ediyor” dedi.
Türk GSM şirketi bölgede bayi açtı
Azez bölgesindeki yollarda, kasaba ve köy isimlerini gösteren tabelalar Arapça ve Türkçe olarak yazılırken, bölge nüfusu ağırlıklı olarak Türk GSM şirketlerine bağlı durumda ve Türk Telekom bölgede bir bayi açtı.
Bu şirketin temsilcilerinden biri olan Ahmed Hadba (24) AFP’ye verdiği demeçte, Suriye’nin telefon şebekelerinin kapsama alanının zayıf olması nedeniyle, Türk Telekom’a yönelik taleplerin yoğun olduğunu söyledi.
Hadba’ya göre, şirket Azez, Cerablus ve el-Bab’ta baz istasyonu kurarak, kapsama kalitesini ikiye katlayarak, hızlı internet erişimini sağladı.
Gıda ürünleri Türkiye’den geliyor
Azez çarşılarında ayrıca, Türk malı, şeker, kıyafet, temizlik malzemesi, meşrubat, şeker ve yağ gibi gıda ürünleri satan dükkanlar da bulunuyor.
Tüccar Salim Hurani (37), kumaş, iplik, elbise, dikiş makinesi, ayakkabı, endüstriyel ekipman, buzdolapları, sebze ve meyve gibi bütün malların Türkiye’den geldiğini aktararak, “Türkiye’nin pazarları çok büyük. Bu malları İstanbul, Maraş, Gaziantep ve Mersin’den ithal ediyoruz” dedi.
Sadece Türk Lirası kullanmasına izin veriliyor
Öte yandan, Türk ve Suriyelilerin görev aldığı Posta ve Telgraf Teşkilatı (PTT) da bölgede hizmet verirken, burada sadece Türk Lirası kullanmasına izin veriliyor.
Bölgedeki sokakların hemen hemen hepsinde, askeri araçlar ve alışveriş yapan Türk askerleri görülüyor.
DeSales Üniversitesi’nde Profesör ve Türkiye konularında araştırmacı olan Ahmet Yayla, Türkiye’nin uzun vadede Suriye’de nüfuzunu artırmayı amaçladığını söyleyerek, “Türkiye bu şehirlerde birçok kurum açtı. Bu iş, vesayete benziyor. Bu alanlar resmi olarak Türkiye’nin bir parçası olmayacak ancak bilfiil Türkiye’nin kontrolünde kalacak” şeklinde bir yorumda bulundu.