Ankara/Said Abdurrazık

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in önceki gün İstanbul’daki buluşmalarının üzerinden henüz 24 saat geçmeden Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Rus mevkidaşı Sergey Şoygu, Rusya’nın Soçi kentinde bir araya geldi. Görüşmede Suriye’deki son gelişmeler, İdlib ve anayasa komisyonu konuları ele alındı.

Anadolu Ajansı’nın haberine göre Soçi’deki toplantıya Mit Müsteşarı Hakan Fidan ile katılan Akar, Şoygu ve diğer Rus yetkililerle birlikte geçen eylül ayında Erdoğan ve Putin arasında Soçi’de varılan anlaşmayla İdlib’de askerden arındırılmış bölge kurma konusunu değerlendirdiler.

Soçi anlaşması, rejim güçlerinin ve İdlib’i kontrol eden muhalifleri ayıran 15 ila 20 kilometre derinlikte askerden arındırılmış bir bölge kurulmasını, silahlı grupların ağır silahlarını teslim etmesini, başta Heyetu Tahriru’ş Şam (HTŞ) olmak üzere radikal grupların şehir merkezlerinden çekilmesini öngörüyor.

Ağır silahların son teslim tarihi 10 Ekim’di. Ankara tüm grupların ağır silahlarını teslim ettiğini duyurdu. Anadolu Ajansı, Rusya Savunma Bakanı Şoygu’nun Türk mevkidaşı Akar’a “Başta İdlib olmak üzere Suriye’deki durum, Ankara ve Moskova’nın acil müdahalede bulunmasını gerektiriyor” dediğini aktardı. Ajans, Şoygu’nun sözlerinin devamında şunları söylediğini bildirdi:

“Sizi çağırmak zorundaydık. Çünkü Suriye’deki durum acilen karar verilmesi ve son gelişmelerin tartışılmasını gerektiriyor. Soçi’de İdlib konusunda imzalanan anlaşmaların ardından elde ettiğimiz ivme ile kalan sorunların da çözülmesi gerek.”

Rusya Devlet Başkanı Putin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk Akımı projesinin deniz kısmının inşasının tamamlanması vesilesiyle İstanbul’da düzenlenen törenin oturum aralarında bir araya geldiler. İki liderin gündeminde Suriye’deki gelişmeler, özellikle İdlib’deki durum ve anayasa komisyonunun kurulmasının önündeki engeller vardı. Türk basınında yer alan haberlere göre iki lider, Suriye’de ihlallerin artması ve İdlib’deki askerden arındırılmış bölgeyle ilgili anlaşmanın bazı hükümlerinin uygulanamaması konusunda atılacak bir sonraki adımlara ilişkin ortak bir vizyon geliştirilmesi gerektiği konusunda anlaştı. Ayrıca İdlib’de HTŞ unsurlarının varlığının devam etmesinin durumun çözümünü hızlandırmak isteyen Moskova’yı ilgilendirdiğine ve iki liderin bu konuyu görüştüklerine de işaret edildi. Konunun28 ve 29 Kasım’da Astana’da yapılması planlanan garantör ülkelerin (Rusya, Türkiye ve İran) temsilcilerinin bir araya geleceği toplantı sırasında da tartışılacağı kaydedildi.

Suriye muhalefeti salı günü HTŞ’nin İdlib’in güneydoğu kırsalında düzenlediği saldırıda hükümet güçlerinden 12 unsurun öldürüldüğünü bildirdi. Ulusal Kurtuluş Cephesi komutanlarından biri tarafından yapılan basın açıklamasında, HTŞ’ye bağlı Kızıl Tugaylar grubunun şafak vakti hükümet güçlerinin kontrolü altındaki İdlib’in güneydoğu kırsalında Şem el-Heva köyüne düzenlediği baskında 12 unsuru öldürdüğünü aktardı. Komutan, Kızıl Tugaylar grubunun bölgedeki silah ve mühimmatı ele geçirdiğini ve tekrar saldırı önccesindeki pozisyonlarına geri döndüğünü de sözlerine ekledi. Kızıl Tugaylar, geçen cuma günü Hama’nın kuzeybatı kırsalındaki Sirmaniye köyü yakınlarında hükümet güçlerine ait bir karakola intihar saldırısı düzenlemişti. Saldırıda 23 kişi öldü, 4 kişi ise halen kayıp.

Diğer yandan Suriyeli silahlı gruplardan oluşan ve Türkiye tarafından desteklenen Ulusal Ordu, Cumartesi günü başlayan ve Türkiye yanlısı “Doğu’nun Şehitleri” grubunun çekilmesiyle sona eren Afrin’deki savaşının bitmesinin ardından Halep’in kuzeyindeki üç şehirde güvenlik operasyonu başlattı.

Ulusal Ordu, Türk basınında yer alan bildirisinde Cerablus, el-Bab ve Azez şehirlerinde başlattığı güvenlik operasyonunun arananlar listesindeki kişilerin tutuklanması ve “yolsuzluk gruplarının ortadan kaldırılmasını” hedeflediğini belirtti. Üç şehirde en çok arananlar listesindeki kişilerin herhangi bir çatışma olmadan teslim olmayı istediklerine işaret edilen açıklamada ordunun sivillerin güvenliği açısından çatışmaya girmemeye özen gösterdiğine dikkat çekildi.

Halep’in doğu kırsalındaki Cerablus’da arananlar listesindeki kişiler herhangi bir çatışma yaşanmadan teslim olurken grupların liderleri bölgede toplandı.

Türkiye – ABD görüşmeleri

Türkiye, ABD ile PYD ve onun askeri kanadı YPG arasındaki ilişkilerden duyduğu memnuniyetsizliği bir kez daha yineledi.

Halihazırda Washington vile Ankara arasındaki ilişkileri değerlendirmek üzere ABD’de bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu burada Washington ve PYD arasındaki ilişkilerle ilgili sorunun yanı sıra, Ankara’nın 15 Temmuz 2016’daki başarısız darbe girişiminin arkasında olduğunu ilettiği ve ABD’nin Pensilvanya eyaletinde yaşayan Fethullah Gülen’in iadesi konusuyla ilgili görüşmeler yapıyor.

Türkiye’nin ana muhalefet partisi Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) milletvekili Abdullatif Şener, yakında Türkiye ile PYD arasında müzakerelerin başlayacağını söyledi.

Ak Parti’nin kurucularından olan ve 2010 yılında partiden ayrılmadan önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başbakanlığı döneminde yardımcılığını da yapan CHP milletvekili Şener, “Türkiye’nin olaya nasıl bakacağını zaman gösterecek. Ama başlangıç itibariyle bakarsak ve özellikle Salih Müslim bazında düşünecek olursak Türkiye somut ve net işbirliği arayışları içerisinde olmuştur” ifadelerini kullandı.