Ankara/Said Abdurrezzak

Türkiye, 15 Temmuz 2016’daki darbe girişiminin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından Yunanistan’a kaçan askerlerin iadesi ve Türkiye’de yargılanmalarının sağlanması konusunda kararlı olduğunu vurguladı. Hollanda’yla yaşanan sorunların çözülmesiyle ilgili olarak ise iki ülkenin yakında karşılıklı olarak yeniden büyükelçilerini atayacaklarının işareti verildi. Bununla birlikte Almanya, Ankara’yla ilişkilerin düzelmesi için terör suçlamasından tutuklu bulunan Alman vatandaşlarının serbest bırakılmasını talep etti.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimine karıştıktan sonra firar eden 8 Türk askerinin Yunan yargısı tarafından çıkarıldıkları mahkemece serbest bırakılmasını eleştirdi. Bununla birlikte firari askerler, Yunanistan’a sığınma talebinde bulundu. Yunan yargısının bu kararları, Türkiye’yi hayal kırıklığına uğrattı.

Yunan ‘Ta Nea’ gazetesinde dün yayınlanan röportajında Bakan Çavuşoğlu, Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkileri ele aldı. Yunan yargısının darbeye karışanların hesap verebilirliğini engellediğine işaret eden Çavuşoğlu, uluslararası hukuka aykırı kararlar alarak, darbe girişiminin mağdurlarının haklarının ihlal edildiğini söyledi.

Yasa dışı yollarla Türkiye sınırını geçen ve Edirne’de yakalanan iki Yunan askerinin, iki hafta önce ülkelerine iade edilmesine değinen Bakan Çavuşoğlu, “Türkiye’de bağımsız yargımızın tüm kararlarına saygı duyuyoruz. Bu bağlamda, askerlerin yakın zaman önce serbest bırakılmasını memnuniyetle karşıladık” ifadelerini kullandı. Türk yargısının aldığı kararın tamamen bağımsız bir karar olduğuna işaret eden Çavuşoğlu, “Yunan askerlerine ilişkin karar, siyasi bir açıdan yorumlanmamalı. Bir başka ifadeyle, yargı makamları, bu davayı ele alırken Türk-Yunan ilişkilerini göz önünde bulundurmadı” şeklinde konuştu.

Çavuşoğlu’ndan Kıbrıs meselesine ilişkin açıklama

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu Kıbrıs meselesiyle ilgili olarak, Kıbrıs’ta yaşayan Rumların adanın sadece kendilerine aitmiş gibi davrandığına işaret ederek, “Doğu Akdeniz’de tek taraflı hidrokarbon faaliyetleriyle Kıbrıslı Türklerin vazgeçilemez haklarını hiçe sayıyorlar. Nasıl ki Türk tarafıyla gücü samimi olarak paylaşmaya hazır değiller ise, Ada’nın doğal kaynaklarını da paylaşmaya hazır değiller” dedi.

Öte yandan Türkiye, geçtiğimiz Mayıs ayında, Akdeniz’de 2 bin 600 metre derinlikte sondaj yapmaya başlayacağını duyurmuştu. Doğu Akdeniz’de petrol ve doğalgaz aramaları konusunda tartışmalar yaşanmış, Türk donanmasına ait gemiler, geçtiğimiz Şubat ayında Kıbrıs sularında bulunan doğal gazın çıkarılması için giden İtalya merkezli Eni Şirketine ait bir sondaj gemisinin geçişine izin vermemişti.

Mısır’dan Türkiye’ye Doğu Akdeniz tepkisi

Ankara’nın Şubat ayında Doğu Akdeniz’de petrol ve doğal gaz için sondaj yapmaya başlamayı planladığını duyurması, Mısır’ı öfkelendirmişti. Mısır ve Güney Kıbrıs arasındaki deniz sınırlarına ilişkin 2013 yılında imzalanan anlaşma gereği buna karşı çıkan Kahire, Türkiye’nin Mısır’ın Doğu Akdeniz’deki münhasır ekonomik bölgesi üzerindeki egemenliğini zayıflatmaya çalıştığına dair uyarıda bulundu.

Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Ebu Zeyd, Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun, Türkiye’nin 2013 yılında Mısır ve Güney Kıbrıs arasında imzalanan ve Doğu Akdeniz’de iki ülkenin münhasır ekonomik bölgesinde doğal kaynaklarından yararlanma sınırının çizildiği anlaşmayı kabul etmediğine dair açıklamalarına cevap verdi. Sözcü, Mısır ile Güney Kıbrıs arasındaki deniz sınırını belirleyen anlaşmayı uluslararası hukuk kuralları ve Birleşmiş Milletler (BM) uluslararası sözleşmesine uyumlu olduğu için herhangi bir tarafça tartışmaya açık olmadığını söyledi. Mısır’ın o bölgedeki egemenlik haklarını zayıflatma veya azaltma girişimlerine karşı uyarıda bulunan Sözcü Ebu Zeyd, Kahire’nin bunu kabul etmeyeceğini ve konuyu ele alacağının altını çizdi.

Öte yandan Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Türkiye’nin uluslararası toplumdan düzensiz göçle mücadelede daha fazla destek beklediğini söyledi. Türkiye’nin çabaları sayesinde 2017’de 175 bin, 2018 başından bu yana ise 142 bin yasadışı göçmenin yakalandığını belirten Çavuşoğlu, Ağustos 2018’e kadar toplam 3 bin 13 kaçakçının tutuklandığına işaret etti. Çavuşoğlu, 2015’te Yunanistan’a geçen günlük göçmen sayısının 7 binden 50’ye düştüğünün altını çizdi.

Türkiye’nin yasa dışı göçleri engelleme çalışmalarını askıya alması halinde Ege Denizi’nin tekrar yasadışı göç yoluna dönüşeceğini de sözlerine ekleyen Çavuşoğlu, “Geleceğimizi Avrupa Birliği (AB) içinde görüyoruz. Ancak ne yazık ki, birliğe katılma süreci oldukça siyasi bir hale geldi” dedi.

Türkiye-Hollanda ilişkilerinde olumlu adımlar

Diğer yandan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hollandalı mevkidaşı Stef Blok ile Avusturya’nın başkenti Viyana’da bir araya geldi. İki ülke arasındaki sorunların çözülmesinin ardından ülkelerin yeniden büyükelçi atamaları konusunda anlaştıklarını söyledi. Bununla birlikte Hollanda Dışişleri Bakanı Stef Blok Ekim ayında Türkiye’ye resmi bir ziyarette bulunacak.

Hollanda, Türkiye’de 16 Nisan 2017’de yapılacak anayasa değişikliği referandumu kampanyası sırasında ülkedeki Türk vatandaşlarıyla bir araya gelerek konuşma yapmayı planlayan Çavuşoğlu’nun uçağına verilen iniş iznini iptal etmişti. Bu tarihten önce, 11 Mart 2017’de ise Hollandalı yetkililer, dönemin Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya’nın, Rotterdam’daki Türk Konsolosluğu’na girişine izin vermemiş, Bakan Kaya’yı Almanya’ya gitmeye zorlamıştı. Yaşananların ardından, Mart 2017’de, Hollanda ve Türkiye ilişkileri bozulmuştu. Ancak iki bakanın görüşmesinin ardından tüm diplomatik ilişkilerin yeniden düzeltildiği açıklandı.

Almanya’dan Türkiye’ye 7 vatandaşının serbest bırakılması talebi

Öte yandan, Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Türkiye ile ilişkilerin normale dönmesi için Türkiye’de tutuklu bulunan 7 Alman vatandaşının serbest bırakılmasını talep etti. Birkaç gün sonra Ankara ziyaret etmesi beklenen Almanya Dışişleri Bakanı, önceki gün Viyana’da yaptığı açıklamada, “Bu davalarda bir çözüm bulunmalı” ifadelerini kullandı. Alman hükümetine göre siyasi nedenlerle tutuklanan Alman vatandaşları, Türkiye’de terörizmi destekleme ve darbe girişimine karışma suçlamalarından dolayı tutuklu bulunuyor.

Çarşamba günü Ankara’ya resmi ziyarette bulunacak olan Alman Dışişleri Bakanı Maas, Perşembe günü de İstanbul’daki Alman okulunu ziyaret edecek. Maas’ın Türkiye ziyareti, iki ülkenin üst düzey yetkilileri arasında bir dizi karşılıklı ziyaretin başlangıcı olarak görülüyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da Eylül ayı sonunda Almanya’yı ziyaret etmesi bekleniyor.