Kahire: Ahmed Abdulmuttalib
ABD’li yetkililerin Suriye’nin kuzeyinde kurulacak 30 bin kişilik sınır muhafızları gücüne dair açıklamaları Türkiye’yi tatmin etmedi. İşte Ankara’nın yapması beklenen Afrin operasyonu hakkında bazı önemli detaylar.
Sebepler
Ankara, 1984 yılından beri kendisine karşı silahlı isyan hareketi yürüten PKK’nın Suriye uzantısı olduğunu söylediği YPG’yi sınırından uzaklaştırmak için Halep’in kuzeybatısındaki Afrin bölgesine müdahale edeceğini vurguluyor. Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği (AB), PKK’yı terör örgütü olarak nitelerken ABD’nin DEAŞ terör örgütüne karşı savaşın başlamasından bu yana YPG’ye askeri destek sağlaması Ankara yönetiminin tepkisini çekiyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, beklenen Afrin operasyonu hakkında gazetecilere yaptığı açıklamada, DEAŞ terör örgütünün çıkarıldığı Münbiç ve Rakka’yı YPG kontrolüne bırakarak verdiği sözleri tutmayan ABD’den şüphe duyduklarını söyledi.
Ankara tarafından dün yapılan bir başka açıklamada da ABD Savunma Bakanlığı’nın Kürt savaşçılardan bir ordu kurulmayacağına dair yaptığı duyurudan tatmin olunmadığı bildirilirken Uluslararası Koalisyon Güçleri’nin sınır muhafız birliği kurma yönündeki ilanı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da açıklamalarına yansıdı. Erdoğan, bahsi geçen sınır muhafızları birliklerini doğmadan gömeceğini söyledi. Geçtiğimiz yılın ortalarından beri Afrin’e operasyon sinyali veren Türkiye yönetimi ise bu konudaki sözlerini henüz uygulamaya koymadı.
Operasyonun detayları
Yaklaşan Afrin operasyonunun detayları henüz ortaya çıkmadı. Ancak Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, bölgeye yönelik hava operasyonları konusunda Rusya ve İran ile koordineli hareket edeceklerini bildirdi. Erdoğan ise sınıra gönderilen Türk kuvvetlerinin kara operasyonlarına Suriye muhalefetinin de katılacağını açıkladı.
Türk medyasına göre, Afrin’e yönelik muhtemel kara operasyonu öncesinde bölgede YPG’ye ait 150 hedef savaş uçakları tarafından imha edilecek. Hava saldırıları operasyonların ilk aşamasını oluşturacak ve bir hafta boyunca sürecek.
Habertürk gazetesinde yer alan haberde gerekli olması halinde Türk ordusunun Afrin’deki YPG varlığına son darbeyi indirmek için bölgeye yıpratma savaşı yürütebilen seçkin kuvvetler dahil özel birlikleri gönderebileceği belirtildi. Haberde, YPG kuvvetlerinin Afrin’deki 9 noktada hendek kazarak mevzilerini kuvvetlendirdiği ifade edilerek bu mevzilerdeki YPG militanlarının muhtemel bir operasyon esnasında Türk ordusuna karşı yıpratma savaşı vereceği kaydedildi.
Neden Afrin?
Suriye’nin kuzeybatısındaki Afrin Çayı’nın iki yakasında uzanan Afrin bölgesi, stratejik bir bölge olarak öne çıkıyor. Doğusunda Azez, güneyinde idari olarak bağlı olduğu Halep’in bulunduğu Afrin’in güneybatısında İdlib’e bağlı bölgeler var. Kuzey ve batı tarafı tamamen Türkiye sınırıyla çevrili.
Yüzölçümü yaklaşık 3 bin 850 kilometrekare olan dağlık Afrin, YPG’nin Suriye’deki diğer kontrol alanlarından coğrafi olarak kopuk bir mevkide. Şam rejiminin 2012 yılı verilerine göre Afrin’in nüfusu 523 bin olarak belirtilirken Suriye’deki iç göç nedeniyle bölgenin nüfusunun son dönemde arttığı tahmin ediliyor.
Afrin bölgesinde irili ufaklı 350 köy, kasaba ve belde bulunuyor. Bunların en önemlisi Afrin merkez, Cenderise, Bulbule, Veşiye, Racu ve Şara olarak biliniyor. Afrin bölgesinden, ayrıca, Türkiye sınırları içinden gelip Halep’e kadar uzanan bir de demiryolu geçiyor.
Bölgenin stratejik önemi, Fırat Kalkanı bölgesi olarak bilinen Carablus-Bab-Azez bölgesinin, muhaliflerin kontrolündeki İdlib bölgesinden ayırması nedeniyle bir kat daha artıyor. Türkiye, Afrin’i kontrol altına alarak Fırat’ın batısındaki Carablus’tan Akdeniz’e kadar uzanan sınır hattını güvenliğe almayı hedefliyor. Bu da Suriye’nin kuzeyindeki Kürt bölgesinin birleştirilmesi planlarının sonu anlamına gelecek.
Kürtlere göre ise Afrin, Suriye’nin kuzeyindeki Kürt kantonlarından biri olması nedeniyle bu bölgeyi korumak hayat memat meselesi. Afrin’i kaybetmek bir yana bölgeyi diğer kontrol alanlarıyla birleştirmeyi hedefliyorlar.
Diplomatik düğüm
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen haftalarda yaptığı konuşmalarda Türkiye’nin istediği zaman Afrin’e yönelik operasyon başlatabileceğini vurgulamasına rağmen operasyonun çok da kolay olmayacağı görülüyor. Türkiye, Afrin operasyonuna başlaması halinde kendisini müttefikleri ABD ve Rusya ile karşı karşıya bulma ihtimali kuvvetli olan bir askeri ve diplomatik dengeyle karşılaşacak. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, bu riski göz önüne alarak “Türkiye, müttefikleriyle karşı karşıya gelmek istemiyor” sözleriyle Washington yönetimini rahatlatmaya çalıştı
Buna karşılık, Afrin’de Rusya’nın da askeri varlığı dikkat çekiyor. Rusya, YPG ile iyi ilişkiler kurarken ABD ise Afrin’de bulunmamasına rağmen DEAŞ terör örgütüne karşı mücadelede ön safta olması nedeniyle YPG militanlarını destekliyor.