Teçhizatlı paralı askerlerin Suriye’ye savaş gemileri üzerinden ulaşımını geniş imkanlarla sağlayan Rus ordusu hakkındaki detayları Ukrayna özel servislerinin yayınlamasının ardından, Suriye’de savaşan Rus askerleri sorunu yeniden gündeme taşındı.
ABD’nin Avrupa ve Avrasya’dan Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Wess Mitchell’ın iki gün önce ‘Rus paralı askerlerin Suriye’deki ABD güçlerinin mevkilerine yönelik saldırıları’ hakkında verdiği brifingi dinleyen ABD Kongresi’nde dosya ile ilgili tartışma yeniden gündeme gelmişti.
‘Wagner Ordusu’ olarak bilinen Rus özel gruplarının hareketlerini yakından izleyen Ukrayna da eş zamanlı olarak, bu yöndeki bilgilerin ortaya çıkarılmasını talep etti.
Saldırıların niteliği ya da tarihi henüz belirlenemese de, çatışmaların geçtiğimiz şubat ayında Deyrizor yakınlarında gerçekleştirildiği ve Rus özel şirketlerinden yüzlerce ölü ve yaralıya sebep olduğu belirtiliyor. Ukrayna, “Bu saldırıların ardında Rusya yer alıyor. Rusya, Suriye’de durumu daha fazla istikrarsızlaştırmak için çalışmaktadır ve bu faaliyet Batı ülkelerine yönelik bir tehdittir” ifadelerine yer verdi.
Ukrayna istihbaratı, 2015 ve 2017 yılları arasında Suriye’de görevde bulunan bir Rus askerine yönelik soruşturmanın sonuçları adına konuştu. Rus askeri, Moskova tarafından desteklenen ayrılıkçı bölgelerle temas hatlarına sınırdan sızmaya çalıştığı sırada, Ukraynalı sınır muhafızları tarafından iki ay önce tutuklanmış ve sorguya çekilmişti.
Sorgulanan Rus askerinin anlattıkları ise şöyle: “İki yıl boyunca Variag füze krovazöründe hizmet ettim. Bu iki yıl boyunca da, insani yardım adı altında Tartous limanına yüklenen ağır silahlar ve büyük miktarda mühimmat ile birlikte Fagan ordusundan birkaç grup Suriye’ye transfer edildi. 2015 yılı sonlarına doğru ilk kez buna doğrudan tanık oldum. Askeri üniforma giymiş, fakat bedelsiz düzinelerce asker Vladivostok (Uzak Doğu) limanından füze kruvazörüne yüklendiler. Grup, kruvazör mürettebatına alınmadı, Rus askerlerinin onlarla konuşması yasaktı. Ayrıca mühimmat sandıklarına benzeyen çok sayıda sandık da yüklendi. Ama onlar bize insani yardım yaptıklarını söylediler.”
‘Wagner Ordusu’ ile ilgili tartışma, Rusya’nın 2015 yılında Suriye’ye doğrudan müdahalesinin ardından başladı.
Bu bağlamda Rus medyasında da, daha önce Doğu Ukrayna’daki ayrılıkçıların yanında savaşan ordu tarafından yürütülen ‘özel görevlerin detayları’ yayınlandı. Özel görevler arasında, ‘önemli petrol sahalarının kontrolü için yürütülen operasyonlar’ da yer alıyor. Ordunun ayrıca sayılı pek çok operasyonda bulunduğu da bildiriliyor.
Rus basını ayrıca, Esed rejiminin Moskova’daki özel şirketlerle imzaladığı anlaşmanın ayrıntılarını da yayınladı. Anlaşma, petrol üretiminin dörtte birlik bir payından büyük gelirler elde etmek karşılığında Suriye Hükümeti’nin petrol sahalarında operasyonların yürütülmesi için Kremlin’in yakınları tarafında imzaladığı bir anlaşma olma özelliğini taşıyor.
Şubat ayında, Deyr-i Zor tarafında bulunan bir petrol tesisi yakınlarında 1000 kişilik özel ordunun ABD askerlerince ağır bir şekilde darbe aldığı haberi de bildirilenler arasında yer alıyor. ABD’nin bu bombalı saldırısının, helikopterlerin ve uçakların kullanıldığı merkezde yüzlerce insanın ölümüne yol açtığı bildirilirken, daha sonrasında ise 217’sinin ‘Wagner Ordusundan’ olduğu tespit edildi.
Moskova başlangıçta Suriye’de düzensiz askeri oluşumların varlığını reddetmişti:
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, Suriye’deki Rus askerlerinin ABD ordusu tarafından vurulduğunu ve bunun bir şaşırtmaca olduğunu belirtti. Rus Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, “Rusya ve BDT ülkeleri vatandaşları kendi makamlarının bilgisi olmadan Suriye’de zaten mevcuttu.” ifadelerini kullandı. Fakat Rus basınındaki ayrıntıların yayınlanması ve ölülerin aileleriyle yapılan görüşmelerden ardından, ABD Operasyonlarının düzinelerce ölü ve yaralıya sebep olduğunu açıkladı.
Rus Savunma Bakanlığı ise, Ukrayna Güvenlik Hizmetlerinin, Rus filosunun ‘Wagner Ordusunu’ Suriye’ye ilettiğine dair verdiği bilgilerin doğruluğunu reddetti. Savunma Bakanlığı adına konuşan sözcü Tuğgeneral İgor Konaşnikov: “Rus Donanması’nın Pasifik Filosunun Fariag füze fırlatıcısı, Tartus’un Suriye limanına hiç girmemiştir, özel askeri şirketlerin öğeleri ağır silah ve mühimmat yüklü bir şekilde nakli de söz konusu değildir. Ukrayna İstihbarat Dairesi Başkanlığı, kurmaca hikayeler oluşturulmadan evvel, Ukrayna deniz kuvvetleri komutanı veya Batı denetmenlerine danışmalıdır.” şeklinde konuştu.