Filistinliler, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) Batı Şeria’nın güneyinde yer alan el- Halil şehrinin Dünya Mirası Listesi’ne eklenme kararını memnuniyetle karşıladı. İsrailli yetkililer, Filistin Hükümeti’ni suçlayarak barış faaliyetini başladığı noktaya çekmekle suçladı. Bu kararı “Tevrat’a ve Yahudilere yönelik bir provokasyon” olarak gördüler. Başbakan Benjamin Netanyahu kararı eleştirdi ve “saçma” olarak niteledi.

UNESCO kadim belde el- Halil’i korumalı bölge sıfatı ile evrensel bir değer olarak ilan etti. Polonya’nın Krakov şehrinde toplanan UNESCO Dünya Miras Komitesi’nin 41. Genel Kurulu’nda, Batı Şeria’nın el Halil kentindeki Harem-i İbrahim ve eski şehrin Dünya Miras Listesi’ne eklenip koruma altına alınmasıyla ilgili oylama yapıldı.
Karar 3’e karşı 12 oyla alındı. Kararla el Halil kentinin Harem-i İbrahim’i de içine alan eski şehir bölgesini ‘Filistin’e ait tehlike altındaki dünya mirası’ olarak kabul edildi. Oylamada 6 ülke de çekimser kaldı.

Filistin Turizm Bakanlığı açıklama yayınladı ve bu beyanda UNESCO’nun 41. Genel Kurulu’nda yaptığı oylamada, el- Halil’deki Eski Şehrin Dünya Miras Listesi’ne alınmasıyla, Kudüs (antik kent ve duvarları), Beytüllahim (Doğuş Kilisesi ve Hac Yolu) ve Battir’ den sonraki Filistin’in sahip olduğu dördüncü kültürel değer olarak listeye dahil ettiğini söyledi.

Filistin Turizm ve Tarihi Eserler Bakanı Rula Ma’ayah, söz konusu şehri ‘tarihi’ olarak niteledi. Çünkü, Bölgenin tarihi hüviyetinin, el-Halil şehri ve Harem-i İbrahim’in Filistin’e ait olduğunu teyit ettiğini söyledi.

Mirasının ve tarihinin Filistin halkına ait olduğunu ispatlar ve Harem-i İbrahim’in Yahudi mirasına katmak isteyen İsrail’in iddialarını çürüttü. Harem-i İbrahim’i ve çevresini İsrail’ in sürekliği yaptığı Yahudileştirme çalışmalarından ve yönelttiği iddialardan korumaya çalıştıklarını da ekledi.

Filistin Dışişleri Bakanı Riyad al-Maliki, “Bu oylama Amerika’nın üye ülkelere uyguladığı baskı ve yaydığı yalan ve söylentilere rağmen Filistin’in tüm cephelere karşı elde ettiği bir diplomatik mücadele başarısıdır. İsrail ve müttefikleri için tarihi ve ses getiren bir çöküş ve başarısızlıktır. Milattan önce 4000’de den beri Filistinlerin yaşadığı, el- Halil şehrinin dünyanın en eski yerleşim birimlerinden biri sayılması asaletini göstermektedir. İsrail’in hummalı saldırıları ve yalanlarına rağmen dünya, el- Halil ve Harem-i İbrahim’i Filistin Hükümetine ait olduğunu belirterek, Dünya miras listesine kaydetmeye kararı verdi. İsrail’in devletimize yaptığı işgal hiçbir şekilde topraklarımızdan bir parçayı kendilerine ait kılmaz” dedi.

Karşı tarafta, İsrail yetkilileri bu karara öfkeli olduklarını bildirdiler ve UNESCO’ yu İsrail ve Yahudi düşmanı olduğunu ve sürekli Filistin’den taraf olduğunu söylediler. UNESCO’nun İsrail Komite üyesi İsrail Eğitim ve Öğretim Bakanı Naftali Bennett, “UNESCO’nun kararı utanç vericidir, Harem-i İbrahim’in bağı herhangi bir oylamanın kararından daha güçlüdür. Bu kararı reddetmemiz ve ana şehir üzerine çalışmamız gereklidir” dedi. BM teşkilatını tekrar tekrar tarihi inkar etmekle ve “Yahudi devletini haritadan silmeye çalışmakla” suçladı. İsrail’in bir daha UNESCO ile asla bir araya gelmeyeceğini duyurdu.

İsrail Savunma Bakanı Avigdor Lieberman, UNESCO’yu kusurlu ve Yahudi düşmanı olmakla ve aldığı kararları polemiğe sürükleyici ve Filistin yanlısı olmakla itham etti. Muhalif Partisi Yesh Atid Genel Başkanı Yair Lapid, “Karar, babamız İbrahim’in el- Halil bölgesinin satın aldığını söyleyen Tevrat’ı yalanlıyor” dedi.
Netanyahu kızgın bir şekilde,” Bu saçma bir karar. Bu UNESCO’ ya son güvenişimdi. UNESCO, (Almkhbayla) mağaranın Habron (el- Halil) şehrinin Filistin’e ait olduğuna, yani Yahudilere ait olmadığına karar verdi. Bu yer tehlikeyle karşı karşıyadır” dedi.

Netanyahu, ” Burası Yahudiler’ e ait değil mi?!” İbrahim, İshak, Yakup, Sare, Rebeka ve Lea. Bunlar annelerimiz ve babalarımız. Bu yer tehlike altında. El- Halil gibi İsrail’in bulunduğu bölgelerde herkes için ibadet özgürlüğü tanınmakta. Ortadoğu’da camiler, kiliseler ve sinagoglar bombalanıyor. Bu sebeple başka yerlerde ayaklanmalar düzenleniyor. Almkhbayla mağarasını ve aynı şekilde hakikati korumaya, herkes için ibadet özgürlüğünü sağlamaya devam edeceğiz” dedi.

İsrail Dışişleri Bakanlığı el- Halil Şehrinin Dünya Mirası Listesine dahil edilmesi Birleşmiş Milletlere “utanç verici bir leke” oluşturmakta olduğunu ve BM ‘nin şehre ait Yahudi tarihini inkar ettiğini belirtti. İsrail Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Emmanuel Nahshon oylamadan sonra attığı tweette UNESCO’nun el- Halil hakkında verdiği karar, “Utanç verici bir leke… Bu örgütün bir önemi yok, tarihi saptırıyor. UNESCO’ ya yazıklar olsun” dedi.

İsrail, kararı onaylayanların sayısının azaltmak için, Amerika Büyükelçisi Nikki Haley başkanlığındaki diplomatlarla birlikte çok çabaladı. Oylamayı gizli olmasını sağladı. Bu İsrail’in galip gelmesi için tek yoldu. Fakat ülkelere karar için oylama yaptıkları zaman, oylamanın gizli olmasını sağlamadaki başarı, olumlu bir şekilde sonuçlanmadı.

El- Halil şehrinde ikamet eden birkaç yüz İsrailli vatandaşa karşılık Filistinlilerin sayısı 200 binin altına düşmemektedir. Dünyada hala ikamet edilen, en eski yerleşim birimlerinden birisi sayılmaktadır. 6 bin yıldan fazla bir tarihe sahip. Eski şehir İsrail’in boğucu despot icraatlarına katlanmaktadır. Bir avuç Yahudi vatandaşına tam özgürlük sağlamak için, Filistinliler ait Şüheda Caddesi’nin ve el-Haram’ın çevrelediği tüm Arap mekanlarının kapanmasına ve sahiplerini oradan kovulmasına sebep oldu.

Arap ülkelerin bu karar ilk tepkisi; Ürdün UNESCO’ nun kararını memnuniyetle karşıladı. Ürdün Hükümet Sözcüsü Mohammad Momani dün yaptığı bir açıklamada UNESCO’ daki Arap topluluğunun sunduğu ve birçok dost Arap İslam Devleti’nin desteklediği karar İsrail’in el- Halil şehrine yaptığı işgalin hukuki olmadığını ve ihlal olduğunu teyit etmektedir.

Tıpkı eski el- Halil şehrinde İsrail’in yeni olaylar çıkarmaya çalıştığını teyit ettiği gibi ve bunlar reddedilmiş hukuki olamayan ihlallerdir. Momani, el- Halil şehrini Dünya Mirası listesi’ne ekleyen kararın İsrail’in işgalinden önce, şehrin mirasını tehdit eden tehlikelerden korunmasına yönelik politikaları olduğunu açıkladı.

Ürdün Hükümeti, UNESCO’nun el- Halil ve Harem-i İbrahim’i tehdit altında olan Dünya Mirası Listesi’ne eklemesinden dolayı, Filistin Ulusal Yönetimini ve Filistin halkını tebrik ettiği gibi dünyanın her yerindeki Arap Müslümanları da tebrik etti.