Filistinli kaynaklar, Şarku’l Avsat’a, Fetih ve Hamas hareketlerinin, ister barışçıl bir yöntem üzerine olsun isterse mücadele üzerine olsun, alınan tüm kararlarda ‘ortaklık ilkesi’ üzerinde anlaştığını bildirdi. Bu bilgiler, Mısır gözetiminde iki hareketin imzaladığı uzlaşı anlaşmasından birkaç gün sonra geldi. Filistin hükümetinin, 10 yıldır Hamas tarafından kontrol edilen Gazze Şeridi’ni devralması istenildi.
Kaynaklar, herhangi bir partinin, çatışmayı sona erdiren bir barış anlaşmasını imzalama ya da İsrail ile çatışmaya girme gibi büyük kararlar alamayacağı konusunda açık bir anlaşmanın bulunduğunu doğruladı. Çatışma ifadesi ile özellikle Gazze Şeridi’nin ve Batı Şeria’nın kastedildiğine dair tahminler var. Bu şu anlama geliyor, ‘Hamas, Batı Şeria’da uyguladığı mücadele politikasında değişikliğe gitmesi gerekir.’
Son birkaç yıldır Hamas, Gazze Şeridi’nde barışçıl bir siyaset izlerken, Batı Şeria’da çatışma politikasını takip etti. Bu durum, Filistin otoritesi tarafından, Batı Şeria’yı kaosa sürükleme girişimi olarak görüldü ve büyük tepkilere yol açtı.
Hamas, Gazze’de hüküm sürdüğü yıllarda, İsrail’e karşı birçok operasyon düzenledi ve diğer operasyonları destekledi. Ayrıca Batı Şeria’daki küçük ayaklanmalar Hamas tarafından sürdürüldü. Fakat bazı yetkililer, Hamas’ı direnişin adını kullanarak Batı Şeria’da kaosu yaymaya çalışmak ve iktidara zarar vermekle suçladı. Geçtiğimiz yıllarda birçok Hamas üyesi Filistin ulusal çıkarlarına aykırı davranma suçundan Filistin otoritesi tarafından gözaltına alındı.
Batı Şeria’daki Hamas yetkilileri, Şarku’l Avsat’ın sorularına yanıt olarak, hareketin Batı Şeria’daki yaklaşımını değiştirme niyetini doğruladı. Hamas Hareketi’ne yakın bir kaynak, uzlaşma anlaşması için, “İzleyecek ve nasıl ilerleyeceğini göreceğiz. Anlaşmaya fırsat vermek istiyoruz, eğer Hamas’a yönelik taciz ve tutuklamalar durdurulacak ve mahkumlar serbest bırakılacak olursa, işte o vakit gerçek bir ortaklık kurulduğunu düşünürüz” dedi.
Bu konu, Filistin Otoritesi için en hassas konulardan biri olarak ön plana çıkıyor. Filistinli yetkililer, bugüne kadar Batı Şeria’daki silahlı hücrelerin oluşumu ya da para aklama gibi güvenlik tehdidi oluşturan her vatandaşı yoğun bir şekilde takip etmekteydi. Yönetim, “Yalnızca tek bir yetkiye, tek bir yasaya ve tek bir silaha müsamaha göstereceğini” ilan etmişti. Bu slogan, meşru hükümetin Gazze’de uygulaması için Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas tarafından gündeme getirildi.
Ancak gerçeklik bundan daha karmaşık görünüyor. Filistin yönetimi, Batı Şeria’daki silahlı grupları dağıtmayı başarırken, Gazze Şeridi’nde Filistin ordularına ait yüzbinlerce tüfek ve yüzlerce roket bulunuyor.
Kaynaklar, Şarku’l Avsat’a silahın tartışılmadığını, Fetih ve Hamas arasında görüşülmediğini belirtti. Ancak olası bir çatışmada kullanılacağına dair örtük bir fikir birliği var. Hamas Hareketi, Filistin Otoritesi silaha sarılmadığı sürece kendileri için bir problem olmadığını düşünüyor. Fakat bununla beraber İsrail’le çatışma fikrini de muhafaza ettiklerini dile getiriyor. Asıl değişim Hamas’ın direniş literatüründe olacağa benziyor. Zira Hamas, uzun zamandır Batı Şeria’yı mücadele meydanı olarak hayal ediyordu.
Siyasi analist Telal Avkal, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Hamas burada iş başında olduğu sürece (Gazze’de olduğu sürece) oraya sızmaya çalışacaktır. Bu makul bir çözüm oldu. Hamas direniş silahlarını geri çekilmesine izin veremez, ancak onları kullanamaz da. Bundan sonra Batı Şeria ve Gazze’deki direniş konusu ulusal karara tâbi olacak” dedi.
Avkal, anlaşmanın bozulmasına Hamas’ın izin vermeyeceği görüşünde. İsrailli makamlarca bu konu, Fetih ile Hamas arasındaki ‘iyi izlenebileceği’ söylenen uzlaşma anlaşmasında en önemli mesele olarak duruyor. İsrailli yazar Jackie Goji, bunun İsrail için en önemli şey olduğunu belirtti.
Goji, Hamas’ın Batı Şeria’daki ateşkesi kabul etmesinin arkasında, İsrail’in anlaşma konusunda sessiz kalmasının olduğunu söyledi. Bu kabulün arkasında Hamas’ın ABD ve Mısır ile çatışmaktan çekinmesi de diğer ihtimaller arasında yer alıyor.
Goji’ye göre, Hamas’ın aynı zamanda Batı Şeria’da da ateşkese riayet etmesini şart koşan Fetih Heyeti’nin içinde, Filistin İstihbarat Teşkilatı Müsteşarı Mecid Farc da yer alıyordu.
Uzlaşma anlaşmasını, geçtiğimiz yılarda Batı Şeria’da kaosu yayma iddiasıyla sık sık gündeme gelen Salih Aruri’nin imzalaması ise dikkat çekiciydi. İsrail, Aruri’yi Batı Şeria’daki Hamas operasyonlarının başı olarak takdim ederdi.
Salih Aruri, geçtiğimiz haftalarda Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’nin yardımcısı olarak seçilmişti. Aruri, 2011 yılında Hamas ile İsrail arasında yapılan esir değişiminde, İsrail ordusundan Gilad Şalid’in teslim edilmesi karşılığında serbest bırakılmıştı. Hamas’a 1987 yılında katılan Aruri, Batı Şeria’da 1991-1992 yılları arasında İzzettin El Kassam Tugayları’nın kuruluşunda görev aldı. Aruri, 1992’de Batı Şeria’da silahlı örgüt kurma suçundan dolayı İsrail tarafından gözaltına alınmıştı. Daha sonra 2007’de serbest bırakılan Aruri, üç ay sonra tekrar İsrail tarafından tutuklanmış ve 3 yıl hapis yattıktan sonra Filistin’den sınır dışı edilmişti.