Washington/Hiba el-Kudsi

Şimdiye kadar uzaya yalnızca astronotlar gidebildi. Son 50 yılda ABD merkezli NASA, Rusya ve dünyanın dört bir yanından sadece 560 astronot uzaya seyahat edebildi. Fakat uzaya yolculuk hayali artık astronotlarla sınırlı değil. Virgin Galactic şirketi sayesinde bu yıl sıradan insanlar da uzaya gidebilecek.

‘Uzay turizmi’ olarak adlandırılan yolculukta roket güdümlü uzay aracı kullanılacak. Bu araç, her uçuşta altı yolcu taşıyacak. Uzay yolculuğu, dünyadan uzaya doğru bir buçuk saat süren dikey bir uçuş olarak gerçekleşecek. Hollywood yıldızları Tom Hanks, Brad Pitt ve Katie Perry’nin yanı sıra iş adamları, sporcular ve dünyanın tanınmış simaları başta olmak üzere şimdiden uzay yolculuğu için rezervasyon yaptırmış 600 kişi var.

Virgin Galactic yetkililerinin belirttiğine göre kullanılan teknoloji, bilimsel çalışmalar ve araştırmalar yapmaya gerek duyulmadan zevkli bir seyahate çıkmak isteyen yüz binlerce insanın uzaya yolculuk etmesine imkan verecek. Zamanla taleplerin de artması bekleniyor. Bununla birlikte, ses hızında bir ülkeden diğerine uçmayı sağlayacak yeni teknolojiler de tanıtılıyor. Bu teknolojilerle, şu an 14 saat olan Riyad-New York arası tarifeli uçuş süresi 4 saate kadar inebilecek.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman geçtiğimiz Mart ayında ABD ziyareti sırasında Virgin Galactic şirketini ziyaret etmiş, böylelikle ülke uzay teknolojilerine yatırım alanına resmen girmişti.

‘Neom şehri’ gibi inşaat halindeki bir takım yeni şehirlerde yapılması planlanan projelere, uzay yolculuğu projesinin de dahil edilmesini sağlayacak bu yatırım, Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu (PIF) aracılığıyla duyurulmuştu.

İngiliz işadamı Richard Charles Branson tarafından kurulan Virgin Grup bünyesindeki Virgin Galactic, uzay yolculuğunun yanı sıra uydu fırlatma konusunda da uzman bir şirket.

Uzaya uydu fırlatmak için geçmişte yarım milyar dolara mal olan işlemler, artık 10-15 milyon dolara gerçekleştirilebiliyor. Bununla birlikte şirketin farklı sektörlerden müşterileri var. Artık uyduların yaptığı işler iletişim, yeryüzünün izlenmesi ve iklim değişikliği gözlemleri ile sınırlı değil. Şirketler ve hükümetler uyduları şehir planlama ve yol yapımında kullanırken, özel şirketler dünyanın dört bir yanında tarımsal ürünleri kontrol etmek için de bu uydulardan yararlanıyor. Bu da, söz konusu şirketlerin gıda borsaları başta olmak üzere çeşitli borsalardaki hisse senetleri üzerinde etkili oluyor. Tıpkı, dünyadaki tüm çalışmalarını bu uydular aracılığıyla anında takip eden petrol ve gaz arama şirketlerinin hisselerinde olduğu gibi.

Şarku’l Avsat olarak Virgin Galactic’in CEO’su George Whitesides ile uzay seyahatinin detayları üzerine bir röportaj gerçekleştirdik. Whitesides, röportajda, uçuşlar için kullanılan teknolojilerin, roketler ve düzenli seyahat edecek uzay araçları ile uçuş boyunca çok yüksek güvenlik standartlarına sahip sistem arasında bir kombinasyon oluşturacağını vurguladı.

Daha önce NASA için çalışan Whitsides, uzay endüstrisinin yıllık 300 milyar doları aşan bir büyüklüğe ve 250 milyar dolar civarında ticari paya sahip olduğunu kaydetti. Bu sektörün hızla büyüdüğüne dikkat çeken Whitsides, dünya çapında 50’den fazla ülkenin uzay turizmi deneyimi konusunda heyecanlandığını ve bunun çok karlı bir iş olmasını beklediğini söyledi.

Suudi Arabistan ile yapılan ortaklıktan da bahseden Virgin Galactic’in CEO’su ile yaptığımız o röportaj:

-Uzaya seyahat etmek bir bilim kurgu filmini andırıyor. Sıradan insanlar için uzaya yolculuğu mümkün kılan nedir? Bunun için hangi yeni teknolojiler ve sistemler kullanılıyor?

Evet. Uzay yolculuğu, bilim kurgu filmlerini izleyen her çocuğun hayali. Çocukken ben de uzaya seyahat etmeyi hayal ederdim. Orada neler olup bittiğini anlama isteği her insanda vardır. İşte bu yolculuk da bunun için atılmış bir adım. Uzay endüstrisi, yıllık 300 milyar doları aşan büyüklüğe ve 250 milyar dolar civarında ticari paya sahip, hızla büyüyen bir sektör. Özellikle uydular ve diğer uygulamalarda yatırımlar için fırlatma araçlarına yoğun talep var. Bu yüzden, çok fazla yeni yatırım ve fikirleri benimseyen çok dinamik ve heyecan verici bir pazar.

Uzay turizmi uçuşlarını roketle başlatacağız. Düzenli seyahat edecek araçlarda, roket teknolojilerini kullanacağız. İlk 50 bin feet yüksekliğe kadar aracın kendi gücüyle, bu aşamadan sonra ise roket motorunun gücüyle uzaya ulaşıyoruz. Roket motoru durduğunda, araç hızlı bir şekilde tırmanmaya devam ediyor. Pilotlar hava sahasından çıktıktan hemen sonra bazı ayarlamalar yapıyorlar. Araç hava sahasından çıktığı anda kanatlar bükülüyor. Böylece araç hava boşluğuna rahatça yeniden girebiliyor. Ardından kalkış yaptığı piste yeniden, tıpkı uçaklar gibi iniş yapıyor.

-Bu yolculuk ne kadar sürüyor? Astronotların giydiği kıyafetlerin giyilmesi gerekiyor mu? Ne gibi güvenlik önlemleri alındı?

Kalkıştan inişe kadar bir buçuk saat sürüyor. Bazen biraz daha uzun olabiliyor. Uzay turistleri, özel kıyafetler giyiyor. Bunlar astronotların kıyafetlerinden biraz daha basit kıyafetler olacak. Bu seyahatlerdeki ana fikir uzaya çıkmak ve birçok insanın hayal ettiği gibi Dünya’yı uzaydan görmeye çalışmak. Uzay turisti, beş dakika boyunca yer çekimsiz ortamı hissedecek. Yani uzaya çıkmak isteyen birine bunu hayal edip etmediğini sorduğunuzda, karşınızda bu deneyimi yaşamak istediğini söyleyen birçok insan bulacaksınız. NASA için çok fazla araştırma uçuşu yapıyoruz. Dünyanın dört bir yanından birçok uzay araştırmacısı, keşif gezileri için rezervasyon yaptırdılar. Bu kişilerin arasında sadece uzay araştırmaları ile ilgilenen turistler değil, aynı zamanda araştırmacılar ve bilim insanları da yer alıyor. Uçuşun her aşaması için çok yüksek güvenlik standartlarına sahip bir sistem kurduk. Çok güvenli kalkış ve iniş tekniklerine sahibiz.

-Bu uçuşları ne zaman başlatacaksınız? Her uçuşta kaç yolcu olacak? Bilet fiyatı nedir? Uzay turizmi uçuşlarında böyle bir projenin ekonomik getirisi nedir?

Uzaya ticari uçuşları 2018 yılı sonuna kadar başlatmayı planlıyoruz. Yaklaşık 600 kişi bu uçuşlar için şimdiden rezervasyon yaptırdı. Bu kişiler, 250 bin dolarlık bilet için ödeme yaptılar. Zaten dünyanın dört bir yanından büyük bir pazara sahibiz. Suudi Arabistan da dahil olmak üzere yaklaşık 50 ülkeden, uzay seyahatlerine katılmak için heyecanlanan insanlar var. Bu da uzay yolculuğu ile ilgilenen ülke sayısında bir artış olduğu ve dünya çapında olumlu bir etkiye sahip olacağı anlamına geliyor.

Her yolculukta, toplamda altı yolcu olacak. Bu sayı bazen daha az olabilir. Ekonomik kısmına gelince, bunun çok karlı bir iş olmasını bekliyoruz. Bu projenin, bir noktadan diğer noktaya, bir kıtadan diğer kıtaya, uzun saatler süren seyahatlerin yerini ses hızına eşdeğer yüksek hızlarla yapılacak uçuşlar gibi diğer projelere öncülük edeceğine inanıyoruz.

-Bu yılsonu başlatmayı planladığınız uçuşlar için şimdiye kadar 600 kişi bilet aldıysa, önümüzdeki yıl için beklentileriniz nedir? Bu tür uçuşlar için gelecekteki talep ne olabilir?

Bu büyük bir pazar ve önümüzdeki yıllarda talebin arzdan daha fazla olacağına inanıyorum. Bu pazarla ilgilenen daha fazla yatırımcı ve müşteri var. Başlangıçta yılda birkaç bin kişilik bir uzay turizmi stratejisini takip edeceğiz. Talep arttıkça fiyatı düşürmeyi, pazarın milyonlarca insana sunulan bir hizmet haline gelmesini hedefliyoruz. Bir uzay yolculuğunun maliyeti zamanla azalacak. Birçok kişi ve hatta öğrenciler bu eğlenceli deneyimi yaşayabilecek.

-Uzay seyahatleri için başlangıç noktası şu an yalnızca ABD’nin New Mexico eyaletinde. Bu uçuşlar için daha fazla yerde fırlatma noktaları oluşturma planınız var mı?

Evet. New Mexico eyaletindeki fırlatma tesisimizin yanı sıra Orta Doğu dahil olmak üzere diğer kıtalarda da fırlatma sahaları kurma planımız var. Yolcuların uzay yolculuğu ve hızlı seyahatler için uzay aracına ulaştığı çeşitli alanlar olacak.

-Bu projeler ve fikirler seyahat süresini nasıl azaltabilir?

Uzay yolculuğu yapacak olan araç, kalkış yapmak, uzaya ulaşmak ve daha sonra başlangıç noktasına geri dönmek üzere tasarlandı. Amaç kişisel zevk ve bilimsel araştırma. Bu yüzden araçlar bu amaca hizmet edebilecek şekilde geliştirildi. Gelecekteki seyahat uçakları, geliştirdiğimiz teknolojileri kullanacak. MOQ 3 denilen bu araçlar yüksek hızlarla uzun mesafeli uçuşları gerçekleştirecek. Bu araçların hızı normal araçların dört katı olacak. Örneğin, şu an Washington’dan Riyad’a uçuşlar 14 saat sürüyor. Ancak yeni teknolojilerle bu mesafe sadece üç buçuk saatte kat edilecek.

-Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile ortaklıklarınız var. Bu ortaklıklardan bahseder misiniz?

BAE, 2010 yılında şirketimize yatırım yaptı. Daha sonra Mubadala bünyesindeki Aabar Şirketi üzerinden bir başka yatırım daha yapıldı. Bununla birlikte, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman geçtiğimiz Mart ayında şirket merkezimizi ziyaret etti ve bizimle görüştü. Suudi Arabistan ile özellikle yenilikçi 2030 Vizyonu çerçevesinde bir ortaklığımız var. Bilim ve teknoloji sektörlerinde, uydu ve uzay biliminde büyük işler yapan farklı bir grup Suudi uzmanla bir araya geldik. PIF aracılığıyla Neom kenti gibi bazı yeni şehirlerin inşa edilmesi de dahil olmak üzere Suudi Arabistan’dan uzay operasyonlarının gerçekleşmesini sağlayacak bir yatırım yapıldı. Amaç, uzay teknolojisi ve turizmi alanında Suudi Arabistan’ın da içerisinde olduğu büyük bir sanayi yatırımı başlatmak.

ABD’de bir uzay mekiği fırlatıldığında, bu olay milyonlarca insanın ilgisini çekiyor. Bu durum, düzenli uzay seyahatleri başladığında, binlerce insanın fırlatmayı görmeye ve turistik mekanların keyfini çıkarmaya geleceği anlamına geliyor.