ABD, İran’a uygulanan yeni yaptırımlardan, Sistan ve Belucistan eyaletinde bulunan Çabahar Limanı’nı muaf tuttu.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun, Afganistan ekonomisini güçlendirmek için planlanan yeni ulaştırma koridorunun bir parçası olan Çabahar limanını, Hindistan ve Afganistan ekonomisine destek olmak amacıyla ABD yaptırımlarından muaf tutacağını söyledi.

Nauert, Pompeo’nun, bu muaf tutma kararının, Çabahar limanından Afganistan’a demiryolu hattının inşasına ve gıda ile ilaç gibi yaptırımlara tabi olmayan malların savaştan zarar gören Afganistan’a gönderilmesine de izin vereceğini söyledi.

Çabahar projesine verilen yaptırım muafiyeti kararının, ABD’nin, Afganistan ve Hindistan’ın ile ilişkilerini güçlendirmeyi hedeflediğini kaydeden Nauert, bu adımın, Afganistan’ın İran petrol ürünleri ithal etmeye devam etmesine de olanak sağlayacağını aktararak, “Bu faaliyetler, Afganistan’daki insani yardım ve büyüme için sürekli destek sağlama bağlamında hayati önem taşıyor” dedi.

“İran’a insani malzemeler üzerine bir yaptırım uygulanmadı”

ABD’nin İran Özel Temsilcisi Brian Hook, yaptırımların ‘İran’ın yıkıcı davranışlarını değiştirme’ amacını taşıdığını söyleyerek, Tahran’ın insani ihtiyaç malzemeleri üzerinde yaptırım uygulandığına dair iddialarını ise reddetti.

Hook, “İranlı yetkililerin ABD’ye ne söylediğine bakılmaksızın, insani malzemeler üzerinde herhangi bir yaptırım uygulanmadı” dedi.

Fakat bu yaptırımlar, Hindistan’ın, Afganistan için milyonlarca dolarlık ticaret yolunu açıp, Pakistan’ın Karaçi limanına olan bağımlılığını sona erdirebilecek olan Çabahar limanının geliştirilmesi için gerekli fonu sağlamasının önünde engel oluşturuyordu.

8 ülkeye yaptırım muafiyeti

İran’ın finans ve petrol sektörüne yönelik pazartesi günü yürürlüğe giren ABD yaptırımlarından, 8 ülkeye petrol ithalatı konusunda muafiyet tanınmıştı.

Trump’ın nükleer anlaşmadan çekilmesinin ardından, Hindistan, önümüzdeki yılın başında Çabahar limanının kalkındırma projesinin sona ereceğini açıklamıştı.

Tahran, nükleer anlaşmanın uygulanmasından dört ay sonra, demiryolları inşası konusunda Hindistan ve Afganistan ile bir anlaşmaya varmıştı. Anlaşma, Çabahar’dan Meşhed şehrine bir demiryolu hattının uzanmasını öngörüyor.

İran, geçtiğimiz yıl boyunca, Hindistan ve Rusya’yı liman geliştirme projesinde yol kat etmeye teşvik etmeye çalıştı. Liman, Tahran’ın planladığı gibi kuzey-güney koridorunun vazgeçilmez bir parçası olacak ve böylelikle Rusya’nın Körfez ve Umman Denizi sularına erişimini kolaylaştıracaktı.

Hindistan, Orta Asya ülkeleri ve Afganistan ile iş ilişkileri kurmak için Pakistan topraklarına alternatif bir liman oluşturmaya çalışıyor.

Afganistan ekonomisinin inşa edilmesi, Kabil’in dış yardım bağımlılığını ve Taliban için ana gelir kaynağı olan yasadışı afyon ticaretini azaltacak.

İran Dış İlişkiler Stratejik Konseyi Başkanı Kemal Harrazi, Pekin’e yaptığı ziyarette, İran’ın, Basra, el-Hamra ve Çabahar limanıyla bağlantılı bir otoyol inşa etme planı olduğunu açıkladı.

Harrazi, İran’ın projesinde, Orta Asya’dan geçip, ülkenin doğu ve batısını birbirine bağlayan bir demiryolu bulunduğunu da aktardı.