ABD ve Pakistan, son zamanlarda bozulan ikili ilişkilerini onarmak için sessiz bir diplomasi yürütüyor. Pakistanlı üst düzey bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisinin yaptığı açıklamalaya göre, iki ülke karşılıklı ilişkilerini düzeltmeye çalışıyor. Bu bağlamda bir yetkili yaptığı açıklamada, ABD ve Pakistan’ın kamusal alanlar dışında, hala devam eden müzakereler yürüttüğünü ve son gelişmelere rağmen Pakistan’ın ABD ile işbirliğinin etkilenmediğini duyurdu.
İki müttefik arasındaki ilişkiler, son iki ayda önemli ölçüde bozuldu. ABD Başkanı Donald Trump, Twitter üzerinden yaptığı bir açıklamada Pakistan’ı “ikili oynamakla” suçladı. ABD yönetimi, daha sonra İslamabad’a yönelik tüm güvenlik yardımlarını dondurduğunu açıkladı. Pakistanlı yetkililer de iki ülke arasındaki ilişkilerde yaşanan mevcut çıkmaza rağmen, iki tarafın gergin ilişkileri iyileştirmek amacıyla farklı düzeylerde diplomasi yürüttüğünü kaydetti. Pakistanlı yetkililer, İslamabad’ın ABD Başkanı tarafından atılan tweet ardından Washington ile askeri ve istihbarat alanındaki tüm işbirliğinin askıya alındığını reddetti. Yetkililer, ABD güçleriyle olan ilişkilerin normal seyrinde devam ettiğini, iki ülke arasındaki askeri ve istihbarat işbirliğinde herhangi bir değişiklik yaşanmadığını belirtti.
Diğer taraftan Pakistan Savunma Bakanı Hürrem Dastgir, ülkesinin Afganistan’daki ABD güçleriyle askeri ve istihbarat düzeyindeki tüm işbirliğini durdurduğunu kaydetmişti. Ancak belirtilene göre, İslamabad ile Washington arasındaki görüşmeler iki eksende devam ediyor: İlk olarak, askeri temas hala derin ve devamlı… Pakistan Kara Kuvvetleri Komutanı Bajwa, iki ülke arasındaki ortak ve devam eden işbirliği konusunda ABD merkez komutanlığı ile görüşmeler gerçekleştirdi.
Aynı şekilde ABD’nin Güney ve Orta Asya İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Vekili Alice Wells, bu hafta Pakistan’a yönelik bir ziyarette bulundu. Wells, ziyareti sırasında ABD’nin Pakistan topraklarındaki terörist sığınaklarının temizlenmesi istediğini belirtti.
Bu spekülasyonlar, Pakistan Dışişleri Bakanı Khawaja Muhammad Asif tarafından Pakistan Senatosu’ndaki Dışişleri Komitesi oturumunda “konumumuzda değişiklik yok” ifadeleriyle daha da güçlendirildi.
Diğer taraftan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantılarında Pakistan Başbakanı ve ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence arasında düzenlenen bir görüşmeyle başlayan yakınlaşma, geçtiğimiz ay bir hareketliliğin yaşanmamasıyla sona erdi.
ABD Başkanı Trump’ın geçtiğimiz günlerde ‘güvenlik yardımlarının askıya alındığı” konusundaki açıklamalarının ardından Pakistan’ın ABD ile istihbarat bilgilerini paylaşmasıyla ilgili bir soruya, Pakistan Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili, “ABD ile her seviyede işbirliği devam ediyor” yanıtını verdi.
Aynı şekilde ABD tarafı, Afgan gözetimi altında Afganistan barış sürecinin bir parçası olarak Pakistan’dan Hakkani Örgütü liderini, Afganistan Hükümeti ise müzakere masasına oturmaya ikna etmesini istedi.
Öte yandan Washington ile İslamabad arasındaki gerginlik, hükümet ve muhalefet arasındaki siyasi ilişkilere de yansıdı. Zira Pakistan Tahrik-i İnsaf Hareketi lideri, hükümeti Washington ile herhangi bir işbirliğini sonlandırma çağrısı yaptı.
Geçtiğimiz Perşembe günü Ulusal Meclis, İnsaf Hareketi Lideri İmran Han’ı, Lahor şehrinde halka yönelik yaptığı bir konuşma sırasında kınarken, hükümet ve muhalefet arasındaki ilişkiler daha da kötüleşti.
Aynı şekilde İmran Han, geçtiğimiz Çarşamba günü Lahor’da bazı muhalefet partileriyle gerçekleştirdiği bir görüşme sırasında Pakistan parlamentosuna hakaret ederek, “Suçlu Navaz Şerif’i destekleyen parlamentoyu lanetliyorum” ifadelerini kullandı.
İmran Han’ın müttefiklerinden siyasetçi Şeyh Raşid Ahmed de benzer ifadeler kullanarak, Pakistan hükümetinin istifasını talep etti, ayrıca diktatörlüğünü ve mali yolsuzluklarını protesto ederek başbakanın “Ulusal Meclis”’teki koltuğundan çekilmesini istedi. Pencap eyaletinin yanı sıra, geçtiğimiz Çarşamba günü Lahor’da bir dini parti tarafından ülkedeki birçok siyasi partinin katıldığı protesto gösterileri düzenlendi. Bu bağlamda gösterilere, Pakistan Müslüman Birliği hükümetinin İslamabad yönetiminden uzaklaştırılmasını isteyen binlerce muhalefet katıldı. Dini bir parti olan Pakistan Avami Tehreek (Pakistan Halk Hareketi) partisi; Pakistan Halk Partisi, İnsaf Hareketi, Cemaat-i İslami ve diğer muhalif partilerin de katılımıyla iki yıldan bu yana Lahor’da polis tarafından düzenlenen öldürme eylemlerine karşı protesto gösterileri düzenliyor. Partizan protestolara tepki olarak, Pakistan Ulusal Meclisi, geçtiğimiz Perşembe günü yaptığı açıklamada İmran Han’ın eleştirilerini kınarken, “İmran ve Raşid’in parlamentoya hakaretleri, tüm halka hareket niteliğindedir” dedi.
Bu bağlamda Şeyh Raşid Ahmed düzenlenen kitlesel bir konferansta, parlamentodan istifa talebini yineledi. İmran ise “hakaretini” tekrarlayarak Raşid’e destek verdiğini vurguladı. Muhalefet liderleri tarafından parlamentoya yönelik sarf edilen ifadeler, Ulusal Meclis üyelerince sert eleştirilere maruz kaldı. Konferansta muhalefet parti kalabalığına öncülük eden Allam Tahir-ul Kadri, protestoların Pakistan Müslüman Birliği hükümeti istifa edinceye kadar devam edeceğini kaydetti.
Söz konusu bu protestoların devam etmesi halinde Pakistan, bir istikrarsızlık sürecine girebilir.