2014 yılında 51 gün süren savaşın ardından ilk kez bu kadar kızışan Filistin- İsrail ilişkileri Mısır arabuluculuğunda bir kez daha anlaşmaya vardı ancak yanıcı balon ve uçurtmaların anlaşmaya dahil olup olmadığı tartışmasıyla ittifak çatırdamaya başladı bile.
İsrail’in yanı sıra Hamas ve İslami Cihad’ın ateşkes ilanını duyurmasına rağmen bölgedeki durum kritikliğini koruyor. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu anlaşmanın yanıcı uçurtma ve balonları da kapsadığını belirterek Meclis oturumunda şunları söyledi: “Duydum ki İsrail’in ateşkes anlaşmasında balon ve uçurtmaları serbest bıraktığını söyleyenler var. Bu doğru değil. Bize yapılan hiçbir saldırıyı kabul etmeyeceğiz ve uygun bir şekilde cevap vereceğiz.”
Netahyahu bakanlar kurulu sonrası basına yaptığı açıklamada, Hamas’ı sert bir şekilde vurduk. Politikamız açıktır. Bize dokunana daha sert biçimde dokunulacaktır. Dün yaptığımız buydu. Umarım Hamas mesajımızı kavramıştır kavrayamadığı takdirde daha sonra anlayacaktır.”
Netanyahu’nun bu sözleri ateşkes anlaşması yapıldıktan saatler sonra geldi. Bu ateşkes ayın başından beri Mısır’ın devrede olduğu ikinci ateşkes. Ancak İslami Cihad ve Hamas yanıcı balon ve uçurtma kullanımının ateşkes kapsamında olduğunu reddettiler. Bu konuda İsmail Heniye şunları söyledi: “ Filistin direnişi ihtilal gücün yeni çatışma kuralları koymasına izin vermeyecektir.”
Heniye ihtilal güçleri tarafından öldürülen Amir en-Nemr ve Luay el-Kahil’in cenaze töreninde “şartları belirleyecek olan direniştir” dedi.
Heniye konuşmasında “geri dönüş yürüyüşleri”nin artarak devam edeceği söz verdi ve sınırda yapılan gösterilerde İsrail hükümetine ve Netahyanu’nun şahsına çokça eleştiri getirilen yanıcı balon ve uçurtmaların kullanılacağını da vurguladı. Raporlara göre Hamas’ın kullandığı bu balon ve uçurtmalar 4 aydan beri İsrail’de 28 bin dönüm alanın yanmasına sebep oldu.
İsrail Gazze’ye cezalandırma yöntemi olarak uyguladığı kuşatmayı arttırma kararı aldı. İhtiyaç malzemelerinin geçtiği sınır kapılarından birini kapattı. Yanıcı balon ve uçurtmaların ateşkese dahil olduğunu açıklamadan önce balıkçıların avlama alanını kısıtladı. Ancak İslami Cihad liderlerinden Ahmed el-Medlul şunları söyledi: “Ateşkese dönüş yanıcı balon ve uçurtmaların kullanıldığı geri dönüş yürüyüşlerinin etkinliklerini içermiyor.”
Şarku’l Avsat’ın Mısırla görüşmelerin ayrıntılarını bilen kaynaklardan aldığı bilgiye göre bu konu ateşkes anlaşmasında gündeme gelmedi. Kaynak “bunun delili bombalama ve roket atışları bitti ancak yanıcı balon ve uçurtmalar kullanılmaya devam ediyor” dedi.
Anlaşmanın içinde bu konunun yer almadığını ortaya çıkaran olaylardan biri de dün iki grup aktivistin İsrail’e doğru yanıcı uçurtma uçurmasıdır. İsrail’in bu gruplardan birine uyarı amaçlı attığı bomba, iki kişinin yaralanmasına sebep oldu. İnsansız hava araçlarıyla yapılan bu bombalama, ateşkesi ihlal eden ilk adım sayılıyor.
Cumartesi günü İsrail, Filistinli örgütlerin askeri mevzilerine saldırı düzenlemiş iki gencin ölümüne ve 18 kişinin yaralanmasına sebep olmuştu. Buna karşılık Filistinli örgütler Yahudi yerleşimcilerin yaşadığı bölgelere ve yakın beldelere füze fırlatmış üç kişinin yaralanmasına neden olmuştu. Ardından karşılıklı bombalamalar Mısır’ın müdahalesine rağmen Cumartesi gün boyunca sürmüştü. Mısır’ın yoğun çabalarının ardından gerilim BM elçisi Nikolay Mladenov’un da devreye girmesiyle büyük ölçüde azaltıldı. Daha sonra Gazze ve İsrail yerleşimci bölgelerinde hayat normale döndü.
İsrail ordu komutanlığı Güney Cephesi füze atılması halinde sığınakların yanında kalınmasını da içeren tüm sınırlamaları kaldırdı. Yine askeri destekle tarlalara gidişine izin verilen çiftçilere de serbestlik getirildi. İsrailli bir yetkili “ tam olarak normal hayata dönüldüğünü” söyledi.
Ancak pek çok İsrailli bakan memnun olmadı. İsrail İstihbarat Bakanı Yisrael Katz, İsrail iki seçenekten birini yapmak zorundadır: Ya Hamas’ı zayıflatmak ya da Gazze’deki sivillere yönelik herhangi bir sorumluluk taşımadan Lübnan ile Suriye arasında olduğu gibi bir sınır hattı çizerek caydırıcı bir politika izlemek.
Katz’ın bu önerisi Netanyahu’ya Gazze ile anlaşma yaptığı için duyulan öfkeyi dışa vuruyor.
Eğitim Bakanı Naftali Bennett, “İsrail vatandaşlarına yüzlerce roket atıldıktan iki ay sonra Hamas’ın ateşkes için şartlar koyduğu anlaşma büyük bir hatadır. Daha önce de söylediğim gibi hoşgörü gerginliği daha da fazla tırmandırıyor. Kim egemenliğinin ihlali konusunda siyasi adım atmaz. Yıpratma savaşlarını sürdürmeliyiz. Ordunun daha sıkı çalışması için kararlar almak zorundayız” dedi.
Netanyahu, İsrail İşçi Partisi Başkanı Avi Gabai tarafından da eleştirildi. Gabai, Netanyahu’nun Hamas roketlerinin vurduğu kasabaları hiç ziyaret etmediğini ve bunun yerine Rusya’daki Dünya Kupası’na gittiğini söyledi. Gabai, “Başbakan bu bölgeyi ziyaret edemezse, burada biz kalacağız. Açıkçası başka bir liderlik anlayışına ihtiyaç var” dedi.
İşçi Partisinden bir milletvekili olan Nahman Şay “Ateşkese Hamas değil, İsrail karar vermelidir” dedi.
Dün Güvenlik Kabinesi son gelişmelerle ilgili yaptığı toplantıda Gazze sınırından gelen yanıcı balon ve uçurtmaların vurulması kararı alındı.
Güvenlik ve Siyasi İşler Bakanı, Bakan Yuval Steinitz, “vatandaşlarımıza ve topraklarımıza yapılan saldırılara karşı güçlü bir şekilde karşılık vereceğiz. Eğer önümüzde başka seçenek yoksa karşılığımız daha güçlü olacak ve Hamas’ın hakimiyetine son vereceğiz” dedi.