Şarku’l Avsat, Yemen Hükümetindeki ulusal diyalog sonuçlarını yürüten Devlet Bakanı Yasir el-Raini’ye “Yemen’e yönelik üç çözüm yetkinliğinin süresinin dolduğunu söyleyenlere cevabınız nedir?” diye sordu. Bakan, 3 yetkinliğin de tüm ulusal güçlerin ortak görüşü olduğunu, aynı zamanda bunların bölgesel, uluslararası bir birlik ve Körfez Girişimi ile kapsamlı ulusal diyalog sonuçlarının uygulanma mekanizmaları da dahil olmak üzere Yemen’de bu yetkinliklere dayalı bir geçiş aşaması olduğu cevabını verdi. Devlet bakanı, her geçen gün Yemen ve dünyanın, mevcut krizleri çözme ve yeni krizleri engelleme güvencesi sağlama konusunda daha da ikna olduğunu vurguladı. Ulusal diyalog sonuçlarının, gelecek projesi olduğunu söyleyen bakan, bazı sonuçların uygulanmaya başladığını ve büyük bir halk desteğiyle yeni bir federal Yemen’in inşa edilmeye başlandığını vurguladı.
Riyad Konferansı
Bakan Yasir el-Raini, Riyad’da düzenlenen son konferansı ve sonuçlarıyla ilgili olarak bir dizi meseleye değindi. Raini yaptığı açıklamada, “Konferansta ulaşmak istediğimiz mesaj iki yönlü; İlk olarak barış sürecindeki 3 yetkinliğe -Körfez Girişimi ve yürütme mekanizması, kapsamlı ulusal diyalog kongresi sonuçları ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2216 sayılı kararına- bağlılık… Aynı şekilde uluslararası toplumun bu yetkinliklerle ve Yemen, bölgesel ve uluslararası çabaları zikretmesi, geçmiş ve mevcut çözümleri ve gelecekteki imar sürecini bu çerçevede güvence altına alması, birleşik uluslararası pozisyonun korunması ve uygulanma sürecinin desteklenmesi…” ifadelerini kullandı.
Konferansın başarısına dair bir soruya yanıt veren el-Raini, “Büyük bir başarı elde etti ve iyi bir politik-medya ivmesi kazandı. Bu yetkinlikler ve önemi çerçevesinde çalışmalarını gözden geçirdi, bunlara bağlılıklarını yineledi. Herhangi bir barış planına yönelik bir tehlike veya krizin uzaması, milislerin ihlallerinin devamlılığın yerel, bölgesel ve uluslararası açıdan barış ve güvenliğin tehdit edilmesi konusunda uyarı niteliğinde oldu” dedi.
Bakan ayrıca, Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi liderliğinde Yemen’deki meşruiyete dair konferansın mesajının açık olduğunu söyledi. El-Raini mesajın içeriğinin, birliğin, güvenliğin ve Yemen istikrarının desteklenmesi, devletin prestijinin artırılması, toplumun radikalizmden ve suiistimallerden korunması, İran destekli Husi milislerin Suudi Arabistan topraklarını hedef alarak işledikleri suçların kınanması olduğunu belirtti. El-Raini, uluslararası toplumun, Babu-l Mendeb ve Kızıldeniz’in güneyi aracılığıyla denizcilik ve uluslararası ticaret özgürlüğünü koruyacak durumlarla iş birliği yapma çağrısının yanı sıra deniz trafiği güvenliğinin arttırılmasına dikkati çekti.
Müzakerelere karşı korku
Şarku’l Avsat’ın “Şu anki şartlarda Husilerle yapılacak müzakerelerin toprakları üzerinde yetkilerini sağlamlaştıracağından korkuyor musunuz?” sorusuna Bakan, “Milislerle yapılan müzakerelerle ilgili olarak barış sürecine dair Husilerin ilk deneyimleri cesaret verici değil. Bu konu hakkında çok konuştuk. Sizi temin ederim ki bunlar, barış yoluna inanmaz, onlar şiddet ve yıkım üzerine kurulu. Kaos, yıkım ve kandan doğan karanlık milisler, savaşı uzatmak ve toplumun yıkımını arttırmak için zaman kazanmaya çalışıyor. Müzakerelerin milislerin toprakları üzerinde yetkilerini sağlamlaştıracağından korkma yönündeki sorunuza gelince, bu durum çerçevesinde bahsini ettiğimiz 3 yetkinliğe dayalı siyasi çözümler, devletin yeniden imarı, prestijinin ve tüm ulusal bölgelerde hukukun üstünlüğünün yayılması fırsatını kaçırır, aynı şekilde silahlı isyancıların çıkarlarına hizmet eden mekanizmaların kurutulması, güvenlik, istikrar ve kalkınmayı baltalayan tüm projelerin önüne geçme fırsatını da…” dedi.
New York Konferansı ve Bilinçlendirme
Bakan el-Raini, önümüzdeki 21 Eylül’de New York’ta düzenlenecek konferansın “barış sürecindeki yetkinlikleri belirlemek üzere ulusal diyalog sonuçlarının uygulanmasına dair koordinasyon içinde yürütülen iş birliği teşkilatı çabalarının devamlılığını sağlayacağını” vurguladı. Konferansın yüksek bir düzeyde gerçekleşeceğini söyleyen bakan, “Konferansın BM Genel Sekreteri’nin ve BMGK’ya bağlı kalkınma ve insan hakları kuruluşlarından Yemen’i destekleyen ve dost olan uluslararası diplomatlardan oluşan heyetlerin varlığında yapılmasını umuyoruz” ifadelerini kullandı. El-Raini, toplantı sırasında “Yemen hükümetinin, ulusal diyalog sonuçlarının, ulusal birlik ve siyasi çözüm referanslarından biri olarak tanımladığı çabalarının” gözden geçirileceğini vurguladı. Sonuçları ulusal düzeyde ve uluslararası toplum düzeyinde ortaya koymak için hazırlanan birçok programın tamamladığını, devletin yeniden imarı aşamasında ya da daha duruma sonrasında destek verilmesi gerektiğini belirtti. Bakan bu çerçevede “Bunun ortaya koyulmasıyla ya da uygulanması için gerekli desteğin sağlanmasıyla ilgili olsun çok fazla projemiz var” dedi.
Sonuçların uygulanması için meşru çabalar
Bakan, ulusal diyalog sonuçlarının iki aşamada uygulandığını söyledi. İlk aşamanın, geçiş döneminin tamamlanması olduğunu ifade eden Yasir el-Raini, “Körfez Girişimi ve yürütme mekanizması, geçiş döneminde uygulanabilecek bir dizi mevzu ortaya koymuştur” dedi. Yeni anayasanın ve referandumun hazırlanması da dahil olmak üzere federal devletin kuruluşunu tamamlamak için ulusal diyalog sonuçlarına itimat edildiğini belirten bakan, konuya dair taslağın da 12 Ocak 2015 tarihinde ulusal diyaloğun sonuçlarının uygulanmasına dayalı olarak Ulusal İzleme Kurulu’na sunulduğunu söyledi. Bu çerçevede el-Raini, ulusal diyaloğun sonuçlarına ve federal devlete uygun olarak devlet kurumlarının oluşturulması, toplumun devlet kurma prosedürleri hakkında bilinçlendirilmesi, 20 ve 11. noktaların uygulanması da dahil güven artırıcı önlemlerin başlatılması ve mağduriyetlerin tedavi edilmesine dikkati çekti. Bakan ayrıca, “Darbenin sona ermesi ve siyasi sürecin yeniden başlaması için diyaloğun çıktılarının uygulanmasında olduğu gibi meşru hükümet, ulusal diyaloğun sonuçları uyarınca devlet kurumlarının oluşturulmasından başlayarak bu aşamada sonuçları mevcut olanaklar uyarınca uygulamayı sürdürmeye istekli. Aynı şekilde diyalog ve anayasa taslağının sonuçları hakkında farkındalık yaratma, yerel topluluklarda bazı uzlaşı programlarını uygulama, diyalog sonuçlarını uygulayan kuruluşları aktifleştirme (vb.) konusunda da istekli” dedi.
Girişimler ve destek
Bakan “Bu girişimler, geçmiş dönemlerde daha önceki girişimlerin uygulanmasından sonra ortaya koyuldu. Sivil toplum örgütleri ile iş birliği içinde diyalog sonuçlarını belirlemek için birçok program, etkinlik ve çalıştay gerçekleştirdik ve bunlara devam ediyoruz. Halen bölgelerin inşası ve federal form uyarınca personellerin kapasitesini belirleyecek programlar da dahil bir dizi önceliğimiz var. Aynı şekilde devlet kurumları için yönetici kılavuzlarının hazırlanmasının yanı sıra bu proje ve programlar, hem hükümet hem de bölgedeki yerel otoritelerdeki ilgili kurum ve kuruluşlarla ortak yürütülen diyalog sonuçlarının uygulanmasına dair hükümetin en önemli eylemlerinden biri olacaktır” dedi.
El-Raini ayrıca sözlerini şöyle sürdürdü:
“Sağlanan destek açısından Yemen’deki geçiş dönemi, temel olarak uluslararası toplumun gözetimindedir ve bu aşamadaki mekanizmaların uygulanması, uluslararası toplumun desteğine bağlıdır. Şu ana kadar diyalog çıktılarının uygulanmasında, hükümetin sağladığı tüm basit bütçelere güveniyoruz. Tüm bağımsız valiliklerde çok sayıda faaliyet gerçekleştirdik. Örneğin bir ay önce Dönüşüm Fonu’nda Yemen’in desteklenmesi çerçevesinde İslam Kalkınma Bankası, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü ile 6 milyon dolarlık iki anlaşma imzaladık. Aynı şekilde kurumsal kapasite geliştirme projesi, iyileşme dönemine ve Yemen’in yeniden inşasına hazırlık, ulusal diyalogun sonuçlarını merkezi ve yerel düzeyde uygulamak için kurumsal kapasiteyi güçlendirme, ikinci aşamada özel sektörün dayanıklılığını güçlendirme de yürüttüğümüz projeler arasında. Aşamanın gerçekleştirilmesini ve diyalog sonuçlarının uygulanmasını sağlayan çok sayıda inisiyatif, program ve projemiz var. Bunlar ise uluslararası kuruluşların ve gözetmen ülkelerin duyarlılığına bağlıdır”.