Darbeci Husiler, uzlaşı sağlanan barış maddelerini ve Yemen’de barışa yönelik uluslararası çabaları reddetme konusunda ısrarını sürdürürken Yemen hükümeti de geçtiğimiz günlerde, yaklaşan Cenevre görüşmelerinin başarılı olması amacıyla BM çabalarını destekleme yolları hakkında görüş alışverişinde bulunmak için bölgesel ve batı diplomatik çevreleriyle istişarelerini yoğunlaştırdı.
Yemenli kaynaklar tarafından Şarku’l Avsat’a aktarılana göre Dışişleri Bakanı Halid el-Yemani, Husi milislerin Birleşmiş Milletler’in (BM) çabalarını ve uluslararası çabaları çürütmeye, 6 Eylül’de yapılacak Cenevre görüşmelerini başarısızlıkla sonuçlandırmaya yönelik girişimlerine değinirken, birçok bölgesel ve Batılı büyükelçinin de konuya dair endişe duyduğunu belirtti.
Kaynaklar, bakanın BM’nin uzlaşı sağlanan (Körfez Girişimi ve Yürütme Mekanizması, Ulusal Diyalog Konferansı, BM Güvenlik Konseyi’nin 2216 sayılı kararı ve diğer kararların sonuçları olmak üzere) 3 mesele uyarınca barışa ulaşma çabalarına dair Batılı büyükelçilere bilgi verdiğini söyledi. Aktarılana göre Husi milisler, şu ana kadar bu durumları tanımayı reddetti.
Aynı şekilde Yemenli resmi kaynaklar tarafından 28 Ağustos’ta yapılan açıklamaya göre, Bakan el-Yemani, ABD’nin Sana Büyükelçisi Matthew Toler ile birlikte Riyad’da bir araya geldi. Tarafların, Eylül ayında yapılması planlanan Cenevre’deki yaklaşan görüşmeler için mevcut düzenlemeleri ele aldığı ifade edildi.
Yemen resmi haber ajansı SABA da Dışişleri Bakanı Halid el-Yemani’nin ABD’li elçi ile yaptığı görüşmede, BM temsilcisinin çabalarını desteklemeyi sürdürmenin önemine vurgu yaptı. Yemenli Bakan ayrıca, esir takası yapılması, insani yardımlara erişimin sağlanması, devlet çalışanlarının maaş problemlerinin çözülmesi gibi güven oluşturma aşamaları hakkında anlayış sağlamak için Cenevre görüşmesinden faydalanılabileceğini söyledi. Ajansa göre Toler ise, ülkesinin Yemen’deki krize kapsamlı bir siyasi çözüm getirecek her türlü çabayı desteklediğini belirtti.
ABD’li Büyükelçi, geçtiğimiz günlerde Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi ile de bir araya gelmişti. Taraflar görüşme sırasında, sahadaki gelişmelerin yanı sıra istişarelerin başarısına ve Yemen işlerine karşı devam eden İran müdahalesiyle ilgili düzenlemelere dair son gelişmeleri, Husi milislere silah kaçakçılığını ele almıştı.
Aynı şekilde Bakan el-Yemani, 28 Ağustos’ta Riyad’da Norveç’in Sana Büyükelçisi Oivend Stoke ile görüştü. Resmi kaynaklar, görüşmede iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ve bunları güçlendirme yolları üzerinde durulduğunu açıkladı. Kaynaklar ayrıca, el-Yemani’nin görüşme sırasında hükümetin, Yemen halkını destekleme, meşru hükümetin yeniden kurulması, Husilerin darbesinin sonlandırılması konusunda Norveç’in istikrarlı tavrına yönelik takdirini dile getirdiğini belirtti. Aktarılana göre bakan, Norveç’in 2017 ve 2018 yıllarındaki Cenevre Taahhüt Konferansları’nda Yemen’e insani desteğini ve Yemen’deki Norveç Mülteci Konseyi’nin çabalarını da takdir etti.
Öte yandan gözlemciler, Husilerin meşru hükümetle yapılan önceki müzakere turlarındaki tutumuna atıf yaparak Cenevre’de yaklaşan istişarelerin başarılı olamama ihtimalinin yüksek olduğunu belirtti.
Aynı şekilde Tahran destekli medya kaynaklarının aktardığına göre, Husi milislerin sözcüsü Muhammed Abdul Selam, milislerin bir geçiş hükümeti, bir başkanlık heyeti konusunda veya uluslararası toplum ve BMGK tarafından tanınan Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi yerine bir kişi üzerinde uzlaşı sağlanmadıkça silahlarını teslim etmeyeceğini duyurdu.
Gözlemcilere göre Husiler tarafından yapılan bu gibi açıklamalar da gelecek istişarelerin başarısızlık oranını iki katına çıkartıyor.
Milislerin Yüksek Siyasi Konseyi Başkanı Mehdi el-Meşat, geçtiğimiz günlerde Husilere bağlı yerel liderlerle görüşmesi sırasında “Husilerin yaklaşan Cenevre görüşmelerine güvenmediğini” belirtti. El-Meşat ayrıca, milis saflarına daha fazla unsur takviye etme çağrısında bulundu.
Darbeci milisler, BM Yemen Özel Elçisi Martin Griffiths’in meşru hükümet ve koalisyon tarafından sunulan “Husilerin Hudeyde’den geri çekilmesi ve limanların teslim edilmesi karşılığında Hudeyde ve batı kıyı cephelerinde ateşkes” önerisini reddetmişti. Aynı şekilde meşru hükümet ile İsviçre ve Kuveyt’teki Husi temsilciler arasındaki önceki müzakerelerde de Husi uzlaşmazlığı, Yemen’e barış getirmek için sarf edilen uluslararası çabaların durmasına neden olmuştu.
Bu çerçevede birçok gözlemci, Tahran diktelerine ve bölgedeki menfaatlerine bağlılığı dolayısıyla Husi milislerin, meşru hükümete karşı darbeyi sonlandırma, silahları ve kontrolleri altındaki kuruluşları teslim etme kararına itimat etmeyeceği görüşünde.
Önceki tüm müzakere turları, siyasi hususlar konusunda bir anlaşma sağlama çabaları ortasında Husilerin, ellerindeki silahlara bağlı kalma ısrarları ile sonuçlanmıştı.