Yurtdışında bulunan Lübnanlıların oy kullanımında ikinci aşama bugün başlıyor. Bu aşamada ABD, Avustralya, Kanada, Avrupa ve Afrika ülkelerinde bulunan Lübnanlılar oy kullanacak. İlk aşamada Körfez ülkeleri ve Mısır’da bulunan Lübnanlılar oy kullanmıştı.
Yurtdışında bulunan Lübnanlıların ilk defa ikamet ettikleri bölgelerde oy kullanmaları, içişleri bakanı tarafından devlet başarısı olarak görülen bir gelişme. Bakanlık kaynakları Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada Arap ülkelerindeki seçim deneyiminin tüm yönlerden başarılı olduğunu, bakanlığın tüm organları ve yönetimi ile seçimleri anbean takip ettiğini, seçimlerin ve bugün başlayacak olan ikinci aşamanın başarıya ulaşması konusunda Dışişleri Bakanlığı gibi istekli olduğunu belirtti.
“Information International” şirketinde araştırmacı ve seçim uzmanı olan Muhammed Şemsettin’in değerlendirmesine göre yurtdışında yapılan oylamaların olumlu ilerleyişi yasal bir eksikliğin gölgesinde kalabilir. Seçim uzmanı Muhammed Şemsettin yurtdışında yaşayan Lübnanlıların ikamet ettikleri bölgelerde oy kullanmalarının yasal bir zemine dayanmadığı konusunda uyardı ve hâlihazırda yürürlükte olan kanunda yurtdışında bulunan Lübnanlıların 2022’deki seçimlerde oy kullanma hakkı olduğunu ve kendilerini 6 milletvekilinin temsil edeceğinin belirtildiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada yurtdışında yapılan seçimlerin yürürlükte olan kanunu geçersiz kıldığı eski kanuna göre yapıldığına dikkat çeken Şemsettin “Belki de bir aday rakibinin yurtdışında yaşayan Lübnanlılardan aldığı 500 oy sonucunda seçimi kaybedecek. Böyle kaybeden bir aday bunu kabul etmeyerek seçimlerin iptalini isteyebilir” dedi.
Şemsettin “Yurtdışında seçim hakkına sahip olan Lübnanlı sayısı oy kullananların %10’undan az. Yarısı oy kullansa da bunun seçimlere bir etkisi olmaz” dedi.
Bunun kabul edilebilir bir seçim tecrübesi olduğunu da kaydeden Şemsettin ancak bu adımın, seçimlerin gidişatı için bir dönüm noktası teşkil etmediğini, bunu büyük bir başarı olarak değerlendirenlerin abartmış olduğunu belirtti. Yurtdışında yaşayan Lübnanlıların oy kullanmasının hissettirebileceği tek farkın yurtdışında kayıtlı 12 bin seçmenin bulunduğu 3. Seçim Bölgesi’nde (Zgharta – Bsharri- Koura- Batroun) olabileceğini ve oyların söz konusu bölgede herhangi bir siyasi parti için fark yaratabileceğini dile getirdi.
Körfez ülkelerinde seçime yoğun ilgi gösterildi. Suudi Arabistan’da oy kullananların oranı % 62,8’e varırken oy oranları Umman Sultanlığında % 74.66, Katar’da % 76, Kuveyt’te % 69 olarak kaydedildi. Seçimlere en az katılım ise % 51 oy oranı ile Mısır’da oldu. Seçim uzmanı Muhammet Şemsettin bugün 34 Avrupa ve Afrika ülkesinde yapılacak seçimlerde, Lübnanlı seçmenler ile seçim merkezleri arasındaki uzaklık ve bölgeler arasındaki ulaşım zorluğu sebebi ile körfez ülkelerindeki oy oranlarına ulaşılamayacağına dikkat çekti.
Öte yandan 14 Mart bloğuna yakın kaynaklar Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada bloğun seçime olan bu yoğun ilgiyi memnuniyetle karşıladığını, bunun yurtdışı ile yurtiçi arasındaki tekâmülün önemini gösterdiğini belirttiklerini aktardı. Kaynaklar “iki önce yaşanan ilk seçim tecrübesi egemen güçlerin destekçilerinin seçime ne kadar önem verdiğini ortaya çıkardı ki bu yurtdışında yaşayan Lübnanlı seçmenlerin karar alınmasının gerçek bir ortağı olduğunu, misyonu sadece para transferi yapmak olan bir finansörden ibaret olmadığını kanıtlıyor” dedi.
Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada parti destekçilerinin seçimlere ilgi göstermesine dikkat çeken Lübnan Güçleri partisi Medya ve İletişim bölümü başkanı Charles Cabbur Lübnan Güçleri (Ketaib) Partisi’nin istihkaklarını kendiliğinden değil güçlü bir sistemle yönettiğine vurgu yaptı ve “çünkü biz seçimlerin hakkını veriyoruz” dedi. Cabbur “Körfez ülkelerin büyük bir oyağırlığımız var. Aynı şekilde Avustralya, ABD, Kanada ve Avrupa da durumu böyle. Ancak sonuç seçim sandıklarına bağlı ve onun hakkında önceden konuşamayız” dedi.
Bakanlar Kurulunda 16 Haziran 2017’de onaylanan ve meclise gönderilen yeni seçim yasası, seçime katılan her partinin aldığı oy oranında milletvekili çıkarabileceği nispi temsil sistemini içeriyor.
Lübnan’da, Cumhurbaşkanı Maruni Hristiyan, Başbakan Sünni, Meclis Başkanı ise Şii kontenjanından seçiliyor.
Ülke çapındaki toplam 15 seçim bölgesinde ise Hristiyanların sandalye dağılımı, 34 Maruni, 14 Ortodoks Rum, 8 Katolik Rum, 6 Ermeni, 1 Anglikan, 1’i küçük azınlıklar şeklinde. Müslümanlara 27’si Sünni, 27’si Şii olmak üzere sandalye ayrılırken diğer inanç grupları için de 8 Dürzi, 2 Nusayri kontenjanı bulunuyor.
Adayların ittifakı anlamına gelen her “seçim listesi” tüm kontenjanlardan kendi adayını gösteriyor.
Ayrıca Yeni Seçim Yasasına göre yurt dışında yaşayan Lübnanlılar da oy kullanabiliyor.