İsrail parlamentosunun çıkardığı Yahudi Ulus Devlet Yasası, Tel Aviv’de yaklaşık 100 bin kişi tarafından ırkçı apartheid rejimine resmiyet kazandırdığı gerekçesiyle protesto edildi.
Yasa, ulusal haklar konusunda Yahudilere diğer etnik kökenlere karşı üstünlük kazandırıyor. Göstericiler, eylem sırasında attıkları slogan ve taşıdıkları pankartlarla yasanın değiştirilmesini ya da tamamen kaldırılmasını isteyerek herkese demokratik, eşit hak talebinde bulundular
Gösteriye katılanlar arasında Dürzi toplumunun ileri gelenleriyle, İsrail ordusunda üst düzey görev almış Dürziler’in yanı sıra, eski Genelkurmay Başkanı Gabi Aşkenazi, Mossad eski Başkanları Tamir Pardo ve Efraim Halevy, Şin Bet eski Direktörü Yuval Diskin gibi ülke güvenliğinin önemli isimleri yer aldı. Tel Aviv-Yafa Belediye Başkanı Ron Huldai, Milletvekili Yair Lapid ve eski Bakan Matan Vilnai de kalabalıklar arasındaydı.
Netanyahu ve kabinesi, Likud partisi ve sağ koalisyon partileri, gösteriyi sabote etmeye ve yapılmadan önce engellemeye çalıştılar. Özellikle yasaya muhaletiyle öne çıkan Dürzi liderler ile diğer Arap gruplar arasına nifak tohumları ekip sorun yaratmaya çalıştılar. Gösteriyi sol partilerin Dürzileri kullanarak hükümeti değiştirmeyi planladıkları yönünde söylem geliştirdiler.
Bu çabalar öyle noktaya ulaştı ki Netanyahu’ya yakınlığıyla bilinen Natan Eshel, Dürzileri sınır dışı etmekle tehdit ederek şöyle dedi: “ Suriye’de çok sayıda Dürzi var. İsrail ve kanunlarını sevmeyenler oraya gitsin. Orada Dürzi devleti kursun. Ancak Yahudi Ulus Devlet Yasası değişmeyecek.”
İsrail’de zorunlu askerlik hizmetini yapan ( Diğer Araplar bu askerlikten muaf) ve Yahudi Ulus Devlet Yasası’yla kendilerini arkalarından bıçaklanmış hisseden Dürzi temsilcileri gösterilerde ön plana çıktı. Tel Aviv’in Yafa meydanında bir araya gelen göstericiler, beş yıldızlı Dürzi bayrağıyla meydanı doldurdular. Gösteriye Dürziler’in manevi lideri Muafak Tarif, diğer Dürzi liderler ve İsrail ordusunda görev yapmış emekli subaylar da katıldı.
Gösteride konuşmacıların ilk olan Muafak, Netanyahu’nun bu yasada kendisinin yanında olmaya ikna ettiği Dürzilerle arasındaki uçurumu kapatmaya çalışarak şunları söyledi: “Hiç kimse bize İsrail’in çıkarları için ne fedakarlıkta bulunacağımızı öğretemez. Kimse sadakat ve samimiyet hakkında vaaz veremez. Askeri mezarlıklar tanıklık ediyor ki; devletin kimliği ve sizinle eşitlik ve saygı içinde yaşama hakkı için birlikte savaştık. Devlete koşulsuz bağlılığımıza rağmen, devlet bizi eşit vatandaş olarak görmüyor.”
Açılış konuşmasını belediye binasının önünde yer alan kürsüden Tel Aviv Belediye Başkanı Ron Huldai yaptı. Huldai, gösteride yaptığı selamlama konuşmasında Dürzi topluluğu Netanyahu’nun “bal tuzağı”na düşmesine karşı uyararak şunları söyledi: “Netahyahu bugün saflarınızı parçalayarak sizin adalet mücadelenizi zayıflatmak istiyor. Bu mücadele İsrail’i seven ve onun demokratik ve insancıl bir ülke olmasını talep eden herkesin mücadelesidir. Gelin Arap, Yahudi hep birlikte bu ırkçı kanun yürürlükten kaldırılana kadar birlikte mücadele edelim” dedi.
Duygusal konuşan Huldai konuşmasına, “Sevgili Dürzi dostlarım” diye hitap ederek başladı. Huldai, hükümetin halkı bölmeye çalıştığını; hep birlikte demokrasi, eşitlik için çalışmaya devam etmeleri gerektiğini söyledi. Bu sözlere kalabalığı yanıtı, ”Bibi leh abayta / Bibi eve git” sloganları oldu. Geceye katılanlar arasında ellerinde “Kaderimiz her zaman sizin kaderinizle birlikte oldu, bu gece Dürzi’yiz” yazılı pankartlar dikkat çekti.
İsrail İç İstihbarat Şabak eski başkanı Yuval Diskin gösteride yaptığı konuşmada tartışmalı yasayı çıkaran milletvekillerine eşi benzeri görülmemiş şekilde sert eleştirilerde bulunarak şunları söyledi: “Kaniş köpekleri yalanları yaymak için gönderildi. Ben aşırı sağdan oy almak için çıkarılan bu yasaya saygı duymuyorum.”
Siyasi gözlemciler beklenenin üstünde başarılı geçen bu gösteriye karşı Netanyahu’nun kayıtsız kalamayarak yön değiştireceği üzerinde görüş birliği içindeler.
Ancak Netahyahu dün haftalık kabine toplantısında yaptığı konuşmada Yahudi Yasası’nı ısrarla savunarak şunları söyledi: “İsrail, Yahudi halkının ulusal devletidir. İsrail Yahudi ve demokratik bir devlettir. Temel insan hakları yasalar tarafından garanti edilmektedir. Kimse bu bireysel haklara dokunmayacak. Ancak Yahudi Yasası olmadan İsrail devletinin geleceğini güvence altına alamayız.” Filistin ile İsrail yönetimi arasında 1995’te imzalanan “İkinci Oslo Anlaşması”nın ardından birçok Filistinlinin aile birleşimi sayesinde İsrail’e geldiğini belirten Netanyahu, “Bu yasa aile birleşim anlaşmasının ‘istismar edilmesini’ ve Filistinlilerin İsrail’e ‘kontrolsüz’ girişini engellemeye yardımcı olacak.” şeklinde konuştu. Netanyahu, “İsrail Devletinin yalnızca demokratik değil, aynı zamanda Yahudi halkının ulusal devletini de güvence altına almak için Yahudi Yasasını çıkardık. Bu sadece neslimiz için değil, gelecek nesiller için de gereklidir” dedi.
Netanyahu, Dürzi saflarını bölmeye çalışarak şöyle dedi: “Dürzilerin yanı sıra İsrail ordusunda görev yapan diğer azınlıklarla aramızda derin bir bağ var. Bu ilişkileri güçlendirmek için mecliste bir komisyon kuracağız.”