Gazze Şeridi, 11 yıl savaş ve abluka altında yaşadı. İnsani dram dayanılmaz raddeye ulaştı. Arap Baharı’nın vurduğu şehirlerde bile insanlar kumla karışık su içmeye veya bir önceki savaşta yıkılmasa da bir sonraki savaşta yıkılacak olan evler arasında yaşamaya mahkûm edildi.

Bu dört yüz kilometrekareden az olan, bir taraftan denizle diğer taraftan da çölle sınırlandırılan, dünyanın en yoğun nüfus dağılımına sahip bölge Yüzyılın Anlaşması’nı yapmak isteyenler için Filistin krizini tasfiye etme yolunun girişi konumunda. Bu nedenle ABD ve İsrail, birden bire Gazze trajedisiyle ilgilendi ve son günlerde Beyaz Saray ‘Gazze’de trajediyi sonlandırmak’ adıyla bir forum düzenledi. Aynı zamanda İsrail meclisi de aynı isimle bir toplantıya imza attı.

Geçtiğimiz birkaç ay içinde ABD, Ortadoğu Özel Temsilcisi Jason Greenblatt’ın hem İsrailli subaylarla Gazze sınırında durarak hem de Gazze’deki insani durumun çöküşüyle ilgili artan endişelere işaret eden ifadeleri kullanarak Gazze’yle daha fazla ilgilendiğini ortaya koydu. Ramallah’taki Filistin yönetiminin tecrit ve ötekileştirme hissine kapılmaması için ABD Elçisi, Gazze için önerilen düzenlemelerin Ramallah’taki meşru otorite ile istişare halinde yapılması gerektiğini söyledi.

Ramazan Bayramı’ndan hemen sonra Yüzyılın Anlaşması ekibi bölgeye ulaşacak ve Filistin konusunda nüfuzlu Arap ülkeleriyle beş gün sürecek toplantılar düzenleyecek. Amerikan heyeti Filistinlilerle görüşmeyecek. Zira ABD’li bazı yetkililerin açıklamaları ikili ilişkilerin kesilmesi durumuna ve Filistin liderlerinin değiştirilmesi taleplerine kadar yükseldi. Örneğin Greenblatt, Saib Erakat’ın politikalarının Filistin halkı için zararlı olduğunu ve Filistinlilerle İsrailliler arasında barışa yönelik umut kapılarını kapattığını söyledi.

Peki, neden Gazze?

Bu soruya, ister doğrudan ister üçüncü taraf aracılığıyla olsun bir İsrail-Hamas anlaşmasına ulaşılması ve Yisrael Katz senaryosu işlerlik kazanması hipotezini kullanarak cevap vermeye çalışalım. Bu durumda Gazze şu anki mutsuz durumundan çıkacak, ölüm ve yıkımla bağdaşan durumu tamamen farklı bir hal alacak, Filistinli işçiler İsrail’e girebilecek ve mevcut statükoyla kıyaslanmayacak ücretlerle çalışacaklar. İsrail dev bir deniz suyu tatlandırma tesisi ila yapay bir adada bir liman ve havalimanının inşa edilmesine izin verecek ve aynı durum Sina için de geçerli olacak. Artık bu umutlar imkansız olmaktan çıktı. Zira İsrail’in şartları artık eskisi gibi bin dereden su getirmeye benzemiyor. İsrail’in istekleri Hamas’ın silahsızlanması değil de silahlarının etkisiz hale gelmesi, Gazze’de tutuklu İsraillilerin salıverilmesi ve bu işlerin tümünün Ramallah hükümeti aracılığıyla yapılması.

Bu senaryoya göre esas olan yeni Gazze’dir. Batı Şeria ise anlaşmanın sadece bir detayıdır.

Görünen o ki yukarıda anlattığım senaryoya Amerikalılar da zımnen işaret ediyor ve bunu gerçekleştirmek için Gazze’yi güçlendirerek değil de Kudüs davasını tasfiye ederek Batı Şeria’yı zayıflatmak istiyor. Nitekim İsrail ve ABD icraatları bu yönde emin adımlarla ilerliyor. Zira İsrail, Ürdün’ün Gavr’ı bölgesi tamamen denetim altına alarak Batı Şeria üzerinde ciddi herhangi bir Filistin egemenliğinin önünü kesti. Netanyahu, bu adımları bundan önce açıklamış ve İsrail içinde ciddi itirazla karşılaşmamıştı.

Bu makalem Gazze’nin Yüzyılın Anlaşması olarak nitelendirilen büyük Amerikan oyunu için nasıl istismar edileceği ile ilgili bir analizdir. Filistin iç çekişmesi sayesinde önceleri yapılamaz denilen şeyleri ABD ve İsrail yapabildi ve ileride daha fazlasını yapacak gibi görünüyor.