Vietnam savaşı sırasında dönemin ABD Savunma Bakanı Robert Mcnamara, Vietnam’ı Taş Devri’ne döndürmekle tehdit etti. Fakat Kuzey Vietnam’ın uyarılmak istendiği bu tehditten sadece iki gün sonra Vietkong isyancıları, ABD’nin en büyük kalelerinden birisi olan Da Nang üssüne sızarak onlarca savaş uçağını imha ettiler. Bu da Pentagon’u savaş operasyonlarında şiddetli yoğunluğun yaşandığı bir ortamda durum değerlendirmesi yapmaya sevk etti. Müzakere paketi açıldı ve daha sonra bu paket, Henry Kissinger’e verildi. Müzakere süreci ve Washington ile Hanoi arasında barış anlaşmasına kadar olan dönemle ilgili hikâyenin geri kalan kısmı malum.
Yılbaşı gecesi Suriye’deki Rus kalesi Hmeymim Hava Üssü elim bir saldırıya maruz kaldı. Bu saldırı, Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Hmeymim’den teröre karşı zafer ilan ettikten yaklaşık bir ay sonra meydana geldi. Bu da Suriye’deki zaferin hacmini daraltmaya sevk etti. Öyle ki Suriye’deki zaferi gerçekleştirmek için hava, kara ve deniz güçlerinden 48 bin civarında asker iştirak etmişti. Rusya Savunma Bakanlığı, olayı günlerdir görmezden geldi. Fakat olayla ilgili sorumluluk büyük olduğu gibi sorular da sertti. Özellikle Rus kalesini koruma noktaları, her yönden 15 km’ye kadar uzanıyor. Rus Komutanlığı, 9 Ocak’ta yaptığı açıklamada İdlip’te çatışmasızlık bölgesinin güneybatısından kalkan insansız hava araçlarının (İHA) Hmeymim Üssü’ne saldırdığını dile getirdi. Bu bölgenin ılımlı muhalif grupların egemenliği altında olduğunu belirtti. Ateşkesi garantilemek ve İHA’ların saldırısını engellemek için Türk ordusuyla temas kurulduğunu ifade etti.
Rus kaynaklara göre saldırıyı 13 İHA, 50 kilometreden fazla mesafeyi Sukhoi uçaklarına yakalanmadan gerçekleştirdi. İşin ilginç tarafı, ne rejim ordusundan ne de Rus koruma birliklerinden hiçbir taraf, saldırıyı gözlemleyip saldırının meydana gelmesini önleyemedi. Daha da önemlisi S-400 füze bataryaları hiçbir şey keşfetmedi. Diğer bir ifadeyle Rus tarafı bu saldırıdan ağır bir darbe aldı. Moskova’nın gerçek bir durum değerlendirmesi yapması tahmin ediliyor. Özellikle bu tür silahlar, piyasada mevcut olup taşıması, kurulumu ve kullanımı kolaydır.
Şimdilik bu saldırı, renk körlüğüne neden oldu. Moskova, Guta’ya askeri saldırılarını yoğunlaştırdı. İdlib kırsalında ise hava saldırıları bölgenin çehresinde değişikliğe yol açtı. Suriye rejiminin saldırılarından dolayı yüz binlerce insan İdlib’e göç etti. Bu sahne, fiili olarak çatışmasızlık bölgelerinin yok edilmeye başlamasına sebebiyet verdi. Sözde Rusya, gerilimi azaltma bölgelerinin güvenliğini ve buralarda oturan insanların emniyetini sağlamada esas garantör taraftı. Bu durumun büyümesi, bölgedeki silahlı ve siyasi muhalif güçleri parçalayıp onları kontrol altına almanın yanı sıra Astana’da yapılan bazı önemli anlaşmaları bitirmek anlamına gelecek. Tabi bu fotoğraf, ABD ve Ürdün’le yapılan anlaşmalara bağlı kalan Suriye’nin güney bölgeleriyle Washington’un Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) hâkimiyetini garantilediği Fırat’ın doğu bölgelerini kapsamıyor.
Yukarıdaki gelişmeler, Moskova’nın yöntemini değiştireceğine delalet etmiyor. Ocak ayının sonunda Soçi konferansını yapmak için Rus Dışişleri ve Savunma Bakanlığı arasındaki yarış hala devam ediyor. Moskova, seçme standartlarını ilan etmeksizin katılımcı listesini ve toplantı programını belirleme hakkını hala koruyor. Dahası Cenevre 1 ve 2254 nolu uluslararası karara göre geçiş sürecinin öncelikli araştırma konusu olduğunu gündeme getiren herkes uzaklaştırılmaya devam ediliyor. Sanki Moskova, muhaliflerden bir kısmını görecek şekilde muhalefeti şekillendirmek konusunda ısrarlı gibi. Bundan dolayı Moskova, neredeyse Soçi’ye gitmeme konusunda fikir birliği içerisinde olan siyasi muhalefetin tutumları karşısında duraksamadı.
Çıkarlarını garanti altına almak ve müdahalesinin bütün meyvelerini toplamak için Moskova, Suriyelilerin gerçek çıkarlarını göz önünde bulundurmaya davet ediliyor. Moskova, Suriye devrimine dikte edilen askeri sürecin sona ermesinin Suriyelilerin isteklerinin kesinlikle yok olacağı anlamına gelmediğini biliyor. Uluslararası iradeyle birlikte Cenevre, geçiş süreci temelinde Suriyeliler tarafından ya kabul edilecek ya da rahatlama süreci hızlı bir şekilde kapanacaktır. Bu şekilde Suriye, Suriyelilerin yıpratılmasıyla sınırlı kalmayacak yeni bir süreçle karşı karşıya kalacaktır. Kapsamlı olarak Rus kara birliği olmaksızın rejim ordusu ve rejim ordusunu destekleyen radikal milisler, ele geçirdikleri geniş bölgelerin güvenliğini garanti altına almakta aciz kalacaklar. Şüphesiz bu, müzakereleri ve müzakere hedeflerini ciddi bir şekilde yeniden gözden geçirme zamanıdır. Çünkü herhangi bir statüko, daimi olmayacak ve bu, iki zaman arasındaki fasıladan öteye geçmeyecek.