Robert Mugabe’nin 37 yıllık iktidarlık sürecinden sonra 21 Kasım’da yönetimden ayrılmasıyla, eski devlet başkanı tarafından yapılan tarım reformunda topraklarını kaybeden çiftçi Dion Theron, bazı değişikliklerin yapılmasını bekliyor. Çiftliğine el konulan Zimbabve vatandaşı Theron, “Yeni hükümetin nitelikli insanların çiftliklere dönmesi için çalışmalar yapacağına inanıyorum” açıklamasında bulundu. Theron, diğer 4 bin 500 beyaz çiftçiler gibi 2000 yılında Mugabe tarafından başlatılan tarım reformuna kurban gitti. Bu bağlamda araziler, bazı durumlarda şiddet kullanılarak, siyahi çoğunluğa yönelik yeniden dağıtılmıştı.
Fransız Haber Ajansı’nın (AFP) aktardığı bilgilere göre, Theron, çiftliğini bir daha geri alamayacağına ikna olmuştu ki; Başkan Robert Mugabe’nin görevden alınmasıyla, hükümet yıkıcı tarım sektörünü yeniden canlandırmak için Theron gibi vatandaşlara umutlarını geri kazandırdı.
Dion Theron’un 2008’de 400 hektarlık çiftliğine el konulmuştu. Başkent Harare’ye 2 saat uzaklıktaki Beatrice bölgesinde hayvan bakıcılığı yapıyor ve mısır yetiştiriyordu. Harare’de otelcilik sektöründe çalışan 60 yaşlarındaki bir adam ise, “Korkutma, şiddet eylemlerinden ve birkaç yargılamadan sonra arazimden kovuldum” dedi. Beatrice’de eşi ve 3 çocuğu ile yaşadığı çiftliğinin kapılarının, hiçbir tazminat ödenmeden yüzüne kapatıldığını söyleyen adam, çiftliği hafta sonu mal teslimi için gelen üst düzey bir merkez bankası yetkilisine teslim ettiğini belirtti.
Dion Theron AFP’ye yaptığı açıklamada, anılarından kurtulmaya çalıştığını belirtirken, 2005 yılında ölene kadar dövülen patronundan bahsedilince, gözyaşlarını tutamadı.
24 Kasım’da yaptığı bir konuşmada, Mugabe’nin eski yardımcısı ve yeni devlet başkanı olan Emmerson Mnangagwa, bozulan ekonominin canlandırılması için çalışıldığını açıkladı. Mnangagwa, “Hükümetim, arazilerinden yoksun bırakılan bu çiftçilere tazminat ödemeye karar verdi” diyerek, ekonominin canlanmasında tarımın önemine dikkat çekti.
2012’de Şigutu yakınlarındaki çiftliğinden kovulan Heidi Vizagi, Mugabe’nin gidişinin “umut verici” olduğunu söyledi. AFP’ye konuşan Vizagi, “Yeni cumhurbaşkanı, pratik bir işadamı. Bu nedenle şiddetin karıştığı hükümet geçmişine rağmen, iyimseriz” açıklamasında bulundu.
Öte yandan Mnangagwa, 2014-2017 devlet başkanı yardımcısı olarak, gıda sıkıntısını gidermeyi hedefleyen tarım politikasını denetledi. Birçok kaynağa göre, kendi çiftliklerinden çıkarılan beyaz çiftçileri gizlice, bu arazileri kiralamaya teşvik etti.
Şu anda Zimbabve’de az sayıda (birkaç yüz) beyaz çiftçi çalışıyor. Tarım Makineleri Bayileri Derneği, tarım için kullanılan traktörlerin sayısının 1996’da 25 bin iken, bugün 5 bine düştüğünü açıkladı. Siyahi çoğunluğa dağıtılan alanlarda, tarlalar sığır yardımıyla sürülüyor.
Emmerson Mnangagwa ile yaptığı son görüşmelerin ardından dernek başkanı Marco Garizio, bazı iyimser durumlara değindi. Mnangagwa’nın kendi başına başarılı bir şekilde işlettiği bir çiftliğe sahip olduğunu söyleyen Garizio, “Başkanın, beyaz çiftçileri savunacağını söylemiyorum. Ama kesinlikle üretimin canlandırılmasını savunacak. Ve nitelikli çiftçilerin doğru bir şekilde çalışmasına izin verecek” şeklinde konuştu.
Muhalefet figürleri olmayan Başkan Mnangagwa hükümeti
Yeni Zimbabve Devlet Başkanı Emmerson Mnangagwa, ilan ettiği hükümette muhaliflere yer vermezken, ordu üyelerini ve gazileri hükümete aldı. Ordunun Zimbabve’deki radyo ve televizyon istasyonlarına girdiğinin ilan edilmesinden sonra Devlet Başkanı Robert Mugabe’yi deviren General Sibusiso Moyo, Dışişleri Bakanlığı’na Hava Kuvvetleri Komutanı Piranesi Chery ise Tarım Bakanlığına atandı. Yeni hükümette, Gaziler Derneği lideri Christopher Motsfangwa Enformasyon Bakanı, yardımcısı Victor Matimanda Başkan Yardımcısı, Mnangagwa’nın eşi ise, Manicaland’da bölge bakanı olarak görev yapacak. Bulunla birlikte Mnangagwa’nın yeni hükümet listesinde, muhalefetten hiçbir isme yer verilmedi.
‘Timsah’ lakabıyla tanınan Mnangagwa, siyasi zekâsı sebebiyle uzun yıllar Mugabe’nin sağ kolu olarak görev yapmıştı.