Katar krizi, karışık bir hale dönüşüyor ve kendi ayakları üzerinde duran son Arap kurumunun geleceği konusunda olumsuz etkisi artıyor. Söz konusu Arap kurumuyla Körfez İşbirliği Konseyi’ni kastediyorum. Bölgesel güvenlik tehditleri, yabancı müdahalelerin ve 2011’de Arap baharının başlamasından bu yana dozu artan Arap devletlerinin iç çekişmelerinin kırılganlığı her gün artıyor. Bu, daha karışık bir vaziyet alabilecek krizdir. Krizin süresi uzayabilir ve sonuçları daha karmaşık hale gelebilir. İşte burada Kuveyt’in Körfez krizindeki dürüst arabuluculuk rolü, sadece Körfez için gerekli değil, aynı zamanda bölgesel bir gereklilik olarak ortaya çıkıyor. Bölgesel güvenliği derin bir şekilde anlayan herkes, Kuveyt’in rolünün önemini idrak eder. Arap siyasi yapısı içerisinde meydana gelen zayıflığın artık dış müdahalelere tahammül etmesi mümkün değildir. Bunun için arabuluculuğa başlaması konusunda Kuveyt’in elini güçlendirmek gerekiyor. Aksine Arap arabulucuların ve problemlerin çözümlerinin daima Arap evi içerisinden olması için söz konusu bu rolü genişletmek gerekiyor. Krizlerimiz çoğu zaman siyasi ve kültürel kusurlarımızı ifşa ediyor. Bundan dolayı sırları korumak için tarafsız, dürüst ve güvenilir bir akrabaya gerek duyuluyor ve bizi daha karışık hale değil de çözümlere götürecek ışığın iplerini izlemek için zorunlu bir hale geliyor. Arapların vaziyeti, medeniyet ve kültür olarak bize yakışmıyor. Bu tür krizlerde büyüklerin hikmetine ve görüşlerine ihtiyacımız var.

Kuveyt’in rolü, Arap ve Körfez sahnesinde yeni ya da aniden ortaya çıkmış bir şey değildir. Kuveyt, önceden 2014 yılında Katar ve İşbirliği Konseyi ülkeleri arasındaki krizde arabuluculuk yaptı. Kuveyt Emiri Şeyh Sabah el Ahmed el Sabah, geniş diplomatik tecrübesiyle krizden çıkmak için Riyad anlaşmasına ulaştıktan sonra, Körfezli büyükelçiler Doha’ya geri dönmüştü. Katar’ın eski Emiri Şeyh Hamad bin Halife, Suudi Arabistan’ın içinde Katar’ın toprakları olduğunu ve ecdadının cesetlerinin burada defnedildiğini iddia ettiği zaman Kuveyt Emiri Şeyh Sabah el Ahmed’in, Suudi Arabistan ve Katar arasında önceden arabuluculuk yaptığını belki de çoğu kimse bilmez. O zamanlarda Şeyh Sabah, dışişleri bakanını Doha’ya göndererek Şeyh Hamad’dan öğle yemeğinin Doha’nın dışında el Zubare bölgesinde olmasını talep etmişti. O dönemde Kuveyt Dışişleri Bakanı, Şeyh Dr. Muhammed Sabah el Salim el Sabah’tı. Kuveyt Dışişleri Bakanı, öğle yemeğinde Katar emirine kendi ecdadının da burada el Zubare’de defnedildiğini ve devletler arasındaki ilişkilerin ölülerin kabirleri üzerinde inşa edilmediğini hatırlattı.

Şeyh Sabah el Ahmed’in Katar emirine ilettiği mesaj, net ve keskindi. Katar emirine uluslararası hukukun yönettiği modern devletlerin ilişki dünyasında bu tür iddiaların makbul olmadığını belirtti.

Kuveyt’in güvenilir arabuluculuk rolü, sadece Katar krizinde bölgesel bir gereklilik değildir. Aynı şekilde Kuveyt, krizin tarafları çözüm çerçevesine ulaşmak için Kuveyt’e geldiklerinde Yemen krizinde de arabuluculuk yapmıştı. Ancak Yemen krizinde arabuluculuk başarılı olmamıştı. Arabuluculuğun başarılı olamaması Kuveyt’in kusurundan dolayı değil, aksine Yemenliler’in milisvari inatçılığından dolayı çözüme ulaşmanın ehemmiyetini idrak edememelerinden kaynaklanmaktadır. Keza Kuveyt, Suriye krizinde de insani bir rol üstlendi. Kuveyt, bölgesel güvenlik denkleminde merkezi konuma sahip bir Arap ülkesini yok eden krizin cehenneminden kaçanları ve mültecileri desteklemek için pek çok konferansa ev sahipliği yaptı. Bölgedeki krizler çok ve gelecek krizler ise şu anki şahit olduklarımızdan daha büyük ve belki de katbekat daha fazladır. Bunun için Kuveyt’in dürüst ve güvenilir rolü bölgesel bir zorunluluktur.

Kuveyt’in bu rolü üstlenmesindeki özelliği, hayatının çoğunu diplomasi alanında çalışarak geçiren ve Kuveyt’te siyasi piramidin zirvesinde yer alan kişinin varlığından ileri geliyor. Bu kişi, Kuveyt’in ilk bayrağını Birleşmiş Milletler (BM)’de yükselten şahıstır. 40 yıldan fazla süredir dışişleri bakanlığı yaptı. Bu süre zarfında farklı karaktere sahip şahsiyetler ve kuruluşlarla çalıştı. Buna rağmen uluslararası diplomasi alanında liderlik konumunu hikmet sahibi ve usta bir müzakereci olarak muhafaza etti.

Sadece Katar krizinde değil, bütün krizlerde heyetler kendilerini suçlamaktan kaçınıyor. Bazıları arabulucuyu kolaylıkla eleştirebiliyor. Belki de Kuveyt’in yönetim ve halk olarak bunun dürüst ve güvenilir arabuluculuğun bedeli olduğunu kabullenmesi gerekiyor. Arabulucunun hedefi methiye aramak değil, problemim çözümlerini araştırmaktır. Şeyh Sabah, Kuveytli gazeteci Yusuf el Casim’le yaptığı meşhur röportajda, “Her problemin bir çözümü vardır” ifadesini kullandı. Şeyh Sabah’ın görüşü, çatışmaların krizleri çözmeyeceği yönündeydi. Problem, ne kadar karışık olursa olsun çözümü için yeterli bir zaman gereklidir. Şeyh Sabah’ın şahsiyetinde ve körfez dünyasını iyi bilen yardımcılarının kişiliklerinde ortaya çıkan Kuveyt’in hikmeti, yeryüzündeki bu önemli bölgenin daha kötü senaryolardan uzak kalması için gereklidir. Dışişleri Bakanı Şeyh Sabah el Halid, çevresini iyi tanıyor. Şeyh Sabah el Halid, yıllarca Riyad’da ve daha sonra da BM’de büyükelçi olarak çalıştı. Aynı şekilde Kuveyt’in liderliğini keşfeden Şeyh Muhammed Abdullah Mübarek, takdire şayan birisidir. Kuveyt’in çabaları, Körfez İşbirliği sisteminin ve ayrıca Arap yurdunun muhafaza edilmesine dönük bir çalışmadır. Hepimizin desteğini alması gerekiyor. Kral Selman’ın Katarlı hacılara sınır kapılarını açması çözüm kapısını aralıyor. Şeyh Sabah el Ahmed gibi bir şahsiyetin bu fırsatı kaçıracağını zannetmiyorum.

Evet, 1998 yılından bu yana devamlı bir şekilde Katar politikasını eleştirenlerden birisi olmama rağmen 20 yıl boyunca Katar politikalarının yıkıcı olduğunu biliyorum. Bunun için yeniden bir girişim yapılmasında herhangi bir sakınca görmüyorum. Araplar olarak bizi kuşatan tehlikeler, siyasi tartışmalardan daha büyüktür. Katar yönetiminin Kral Selman’ın son işaretini ve Katarlı hacılara karşı yaptığı girişimi anlamasını, ayrıca Kuveyt girişiminin başarılı olması konusunda yardımcı olmasını temenni ediyorum.